Pokrzywa – właściwości, działanie, zastosowanie i przeciwwskazania

Pokrzywa to nie tylko chwast. Na wsi od wieków traktowano ją z szacunkiem ze względu na właściwości lecznicze i wartości odżywcze. Pokrzywa zawiera wiele cennych witamin, mikroelementów i soli mineralnych pomocnych m.in. przy leczeniu kamicy nerkowej i artretyzmu. Na co dobra jest jeszcze pokrzywa zwyczajna?

Spis treści

1. Pokrzywa – działanie
2. Pokrzywa - właściwości lecznicze. Na co dobra jest pokrzywa zwyczajna?
3. Pokrzywa na przerost prostaty
4. Pokrzywa na trawienie
5. Pokrzywa na ból kręgosłupa i nie tylko
6. Pokrzywa na anemię
7. Pokrzywa a alergia
8. Pokrzywa a ciąża
9. Pokrzywa na schorzenia skórne
10. Pokrzywa na cerę. Zastosowanie w kosmetyce
11. Pokrzywa a nadciśnienie 
12. Pokrzywa na wątrobę i żołądek
13. Pokrzywa na biegunkę 
14. Czy pokrzywa obniża cholesterol?
15. Czy pokrzywa oczyszcza organizm?
16. Pokrzywa a działanie moczopędne
17. Pokrzywa - przeciwwskazania

Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica L.) ze względu na swoje właściwości od dawna znajduje zastosowanie w medycynie naturalnej. Na przednówku z pokrzywy gotowano kiedyś zupę. Dzisiaj gospodynie dodają do karmy dla zwierząt jej posiekane drobno liście.

Do celów leczniczych wykorzystywane są liście, zbierane przed kwitnieniem (Urticae folium) oraz korzenie – wykopywane jesienią lub wczesną wiosną (Urticae radix), jak również całe ziele (Urticae herba). Surowcem, równie często stosowanym, jest sok uzyskiwany ze świeżych pędów pokrzywy¹. Medycyna ludowa zaleca, aby przy wiosennym zmęczeniu pić go co dzień na wzmocnienie.

Kurację tę warto stosować również latem, a zimą dobrym rozwiązaniem jest herbata z pokrzywy przyrządzona do picia z pokrzywy suszonej. Taki napar - ziele zalane wrzątkiem i pozostawione przez kwadrans pod przykryciem - pomaga walczyć ze stresem. W połączeniu z innymi ziołami działa nawet wtedy, gdy mamy... pokrzywkę (objawy uczulenia).

Pokrzywa – działanie

Pokrzywa często traktowana jest jako chwast. Liczne badania naukowe dowiodły, że jednak ta roślina bogata jest w cenne składniki i znajduje zastosowanie przy leczeniu wielu schorzeń. Ma m.in. właściwości antybakteryjne, przeciwutleniające czy detoksykujące.

Pokrzywa - właściwości lecznicze. Na co dobra jest pokrzywa zwyczajna?

Pokrzywa zwyczajna stosowana jest w celu:

• zmniejszenia alergii,
• obniżenia poziomu cholesterolu,
• obniżenia poziomu mocznika,
• obniżenia poziomu chlorku sodu,
• redukcji stanów zapalnych,
• łagodzenia bólu,
• zahamowania wypadania włosów,
• rozszerzenia naczyń krwionośnych,
• obniżenia ciśnienia krwi,

Poza tym pozytywnie wpływa ona na proces leczenia ran¹.

Co zawiera pokrzywa?

Pokrzywa to prawdziwa skarbnica aktywnych związków niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Specjaliści zajmujący się ziołolecznictwem uważają ją wręcz za naturalny antybiotyk. 

W skład pokrzywy wchodzą:

• makro- i mikroelementy:
• magnez
• fosfor
• wapń
• siarkę
• żelazo
• potas
• jod
• krzem
• sód
• witamina A
• witamina K
• witamina B2
• witamina C
• związki aminowe i garbnikowe
• kwas pantotenowy (witamina B5)
• kwasy organiczne (m.in. mrówkowy, glikolowy, glicerolowy)
• olejki eteryczne
• sole mineralne
• chlorofil
• serotonina
• histamina
• acetylocholina
• karotenoidy
• fitosterole
• flawonoidy

Pokrzywa na przerost prostaty

Warto wiedzieć, że Komisja Europejska zaleca stosowanie Urticae radix w leczeniu pierwszego i drugiego stadium przerostu gruczołu krokowego (BPH). Podobnie ESCOP zaleca używanie pokrzywy w leczeniu zaburzeń oddawania moczu towarzyszącym BPH¹.

Prawdopodobnie za łagodzenie objawów BPH odpowiedzialne są hydrofilowe części pokrzywy zawarte w korzeniu, a mianowicie lektyny i polisacharydy odpowiedzialne za hamowanie aktywności aromatazy¹.

Pokrzywa na trawienie

Picie naparów lub dodawanie świeżych listków młodej pokrzywy do sałatek ułatwia przemianę materii i wzmaga apetyt.

Pokrzywa na ból kręgosłupa i nie tylko

Jeśli cierpisz na dnę moczanową czy inne choroby stawów bądź kręgosłupa, to pewnie masz problem z odkładaniem się złogów moczanowych w tkankach okołostawowych. Pokrzywa, dzięki zawartym w niej związkom, przyspiesza wydalanie nadmiaru kwasu moczowego¹.

W medycynie ludowej od dawna znano i stosowano liście pokrzywy w celu łagodzenia bólu. Właściwości przeciwbólowe pokrzywy zostały udowodnione naukowo. Brytyjscy naukowcy z University of Plymouth przebadali grupę 18 osób, u których zdiagnozowano stany zapalne stawów i kości, a także bóle dysku oraz bóle wywołane urazami mechanicznymi, tj. naciągnięcie i zapalenie ścięgien, "łokieć tenisisty".

Wyniki tych badań były zadowalające i świadczące o działaniu przeciwbólowym pokrzywy. W trakcie badania nie odnotowano poważniejszego działania niepożądanego z wyjątkiem przemijającej wysypki¹.

Pokrzywa na anemię

W działaniu krwiotwórczym pokrzywa próbuje dorównać preparatom żelaza. Wpływa korzystnie na produkcję czerwonych krwinek, co przydaje się w leczeniu anemii i przy osłabieniu.

Pokrzywa a alergia

Pokrzywa zwyczajna stosowana jest w chorobach alergicznych ze względu na zawartość związków czynnych, m.in. pochodnych tyrozyny, wykazujących działanie przeciwhistaminowe².

W nielicznych przypadkach odnotowano jednak, że wyciąg z pokrzywy spożywany w zwiększonych dawkach może powodować reakcje alergiczne. Reakcja alergiczna może wystąpić także podczas stosowania zewnętrznego, jednak zdarza się to bardzo rzadko¹.

Pokrzywa a ciąża

Kobiety w ciąży mogą pić pokrzywę, ponieważ zawiera dużo minerałów i witamin. Herbata z pokrzywy pita po urodzeniu dziecka wzmaga karmienie piersią i pomaga w usuwaniu nadmiaru wody z organizmu.

Pokrzywa na schorzenia skórne

Ze względu na właściwości bakteriobójcze stosuje się przemywanie i okłady z liści pokrzywy w leczeniu schorzeń skórnych, ropni, czyraków, trądziku, guzków, stanów zapalnych pochwy oraz stanów zapalnych mięśni.

Ekstrakt z pokrzywy jest też doskonałą, odkażającą płukanką do jamy ustnej. 

Pokrzywa na cerę. Zastosowanie w kosmetyce

Pokrzywę wykorzystuje się także w celach kosmetycznych. Od dawien dawna stosowana jest jako doskonały sposób na poprawę kondycji włosów. Ten cenny składnik, który ma dobroczynny wpływ na skórę, można znaleźć w składzie szamponu, odżywek do włosów czy kremów.

Można również masować skórę głowy pokrzywowym naparem. To nie tylko zmniejsza napięcie mięśni i poprawia krążenie, ale jednocześnie działa leczniczo w chorobach skóry głowy, przy łupieżu i łojotoku, przy wypadaniu włosów.v

Pokrzywa doskonale pielęgnuje włosy, ale także:

• działa antybakteryjnie
• reguluje metabolizm skóry
• pomaga w pozbyciu się trądziku i zaskórników
• dobrze oczyszcza skórę tłustą i łojotokową,
• zapobiega wypryskom

Pokrzywa a nadciśnienie 

Jako jeden z nielicznych surowców zielarskich pokrzywa obniża poziom cukru we krwi i w niewielkim stopniu także ciśnienie tętnicze. 

Zbyt wysokie ciśnienie krwi (inaczej nadciśnienie) stanowi czynnik ryzyka sercowo-naczyniowego. Według badań regularne picie herbaty z pokrzywy może pomóc obniżyć ciśnienie krwi oraz złagodzić napięcie i stres w układzie sercowo-naczyniowym. Badania na zwierzętach oraz z udziałem ludzi wykazały, że ekstrakt z pokrzywy ma zdolność obniżania ciśnienia krwi poprzez m.in. zwiększanie wydalania sodu z moczem, zmniejszanie stresu oksydacyjnego oraz rozszerzanie naczyń krwionośnych. Ten mechanizm działania jest wciąż weryfikowany przez naukowców.

Pokrzywa na wątrobę i żołądek

Związki zawarte w pokrzywie oczyszczają układ pokarmowy, odprowadzają złogi żółciowe, a także korzystnie wpływają na pracę trzustki, wątroby i żołądka.

Pokrzywa na biegunkę 

Pokrzywę stosuje się nie tylko w chorobach wątroby i przewodu pokarmowego, nieżytach żołądka i jelit, a także przy biegunkach. Częste picie pokrzywowej herbatki podobno jest w stanie powstrzymać rozrost komórek nowotworowych (ale to na razie teoria).

Czy pokrzywa obniża cholesterol?

Dyslipidemia to stan, w którym stężenia lipidów i lipoprotein we krwi są zbyt wysokie. Wówczas "zły cholesterol" osadza się w ścianach tętnic, co przyczynia się do powstawania blaszek miażdżycowych. Okazuje się, że picie pokrzywy może być pomocne w leczeniu tej przypadłości poprzez obniżenie poziomu cholesterolu LDL.

Czy pokrzywa oczyszcza organizm?

Lista wyjątkowych właściwości pokrzywy jest naprawdę długa. Oto jej kolejne działanie. Ta niepozorna roślina oczyszcza krew z toksycznych substancji oraz wspomaga działanie nerek i wątroby.

Pokrzywa a działanie moczopędne

Pokrzywa ma właściwości moczopędne, niezastąpione w leczeniu kamicy nerkowej i innych schorzeń układu moczowego. Wspomaga wydalanie z organizmu szkodliwych substancji, np. złogów kwasu moczowego. Równocześnie przeciwdziała zatrzymywaniu płynów w organizmie.

W medycynie naturalnej wyciąg z liści pokrzywy stosuje się w łagodnych stanach zapalnych dróg moczowych, zbyt skąpym wydalaniu moczu (skąpomocz), a pomocniczo w leczeniu:

• kamicy moczowej,
• dny moczanowej (artretyzmu),
• chorobach reumatycznych,
• niektórych chorobach skóry, zwłaszcza wieku młodzieńczego.

Pokrzywa - przeciwwskazania

Z pokrzywy w postaci soku powinny zrezygnować kobiety, które zmagają się z chorobami narządów rodnych, np. rak, mięśniaki, krwawienia. Inne przeciwwskazania to przewlekłe choroby nerek, zabiegi chirurgiczne oraz cukrzyca.

Sok w pokrzywy nie powinien być spożywany w przypadku nadmiaru żelaza w organizmie.

Czy zdrowo się odżywiasz?

Pytanie 1 z 9

Ile jesz posiłków dziennie?

Dwa. Pierwszy rano, drugi po pracy

Trzy. Nie podjadam między posiłkami

Trzy, ale zdarza mi się podjadać między posiłkami

Jem 4-5 mniejszych posiłków dziennie, mniej więcej co 3-4 godziny

Następne pytanie

Polecamy

Autor: Time S.A

Indywidualnie dobrana dieta pozwoli Ci z łatwością schudnąć, zyskać piękną cerę, włosy i paznokcie, a przy tym jeść zdrowo, smacznie i bez wyrzeczeń. Skorzystaj z Jeszcolubisz, innowacyjnego systemu dietetycznego online Poradnika Zdrowie i zadbaj o swoje zdrowie i dobre samopoczucie. Ciesz się świetnie dobranym menu i stałym wsparciem dietetyka już dziś!

Dowiedz się więcej

2,00 zł

Kup teraz

ABS, dieta na płaski brzuch - e-poradnik

Z poradnika dowiesz się:

• co jeść, by osiągnąć wymarzony rezultat
• które produkty są zakazane
• dlaczego wystarczy ćwiczyć co drugi dzień

Monika Majewska