Olejki eteryczne: właściwości i zastosowanie. Gdzie je kupić i jak ich używać?
Olejki eteryczne (zapachowe) pomocne są w leczeniu różnych dolegliwości - od bólu głowy po reumatyzm i problemy z trawieniem. W związku z tym znalazły zastosowanie w medycynie naturalnej. Poznaj właściwości i zastosowanie olejków eterycznych oraz dowiedz się, gdzie je kupić, jak rozpoznać olejek eteryczny naturalny i jak ich używać. Poznaj również działanie poszczególnych olejków eterycznych!

Spis treści
Olejki eteryczne to dobrodziejstwo natury, które ludzkość wykorzystuje już od 3000 r. p. n. e. Olejki eteryczne były znane już w starożytnym Egipcie, Macedonii i w Indiach. Za pierwszą osobę, która dokonała destylacji olejków eterycznych uważa się słynnego Awicennę - średniowiecznego lekarza. Opracował on nawet różne techniki masażu z wykorzystaniem olejków eterycznych. Olejki znalazły tak szerokie zastosowanie, że wytworzyła się nawet osobna dziecina - aromaterapia - zajmująca się ich zastosowaniem w celach leczniczych i terapeutycznych.
Właściwości olejków eterycznych
Olejki eteryczne pozyskuje się z roślin - obecnie znamy około 2000 różnych roślin olejkodajnych, występujących na całym świecie, jednak głównie w strefie zwrotnikowej. Rośliny te posiadają olejki w każdej swojej części: kwiatach, łodydze, korzeniach, nasionach, żywicy. Olejki eteryczne pozyskuje się na kilka sposobów, zazwyczaj poprzez destylację z użyciem pary wodnej, tłoczenie na zimno bądź ekstrakcję alkoholem. Warto dodać, że do celów aromaterapii pozyskiwany jest niewielki odsetek uzyskanych olejków eterycznych - około 10% - reszta jest wykorzystywana przez koncerny farmaceutyczne i spożywcze i od wyrobu perfum. Olejki eteryczne łączą się z alkoholami i tłuszczami.
Olejki eteryczne nie są rozpuszczalne w wodzie.
W każdym naturalnym olejku eterycznym znajduje się co najmniej kilkadziesiąt związków, m. in. alkohole, estry, aldehydy, terpeny, ketony. Warto jednak pamiętać, że o ile w samym olejku składników jest niemało, o tyle, kupując naturalny olejek eteryczny należy zwrócić uwagę, by zawierał... tylko jeden składnik. Producent nie wyróżnia bowiem wszystkich związków zawartych w konkretnym olejku eterycznym (nie wszystkie są nam jeszcze zresztą cały czas znane), informuje natomiast, jakiego rodzaju olejek konkretnie kupiliśmy, np. oleum citrus nobilis - olejek mandarynkowy, oleum citrus limonum - olejek cytrynowy, oleum eucalipti globulus - olejek eukaliptusowy, oleum citrus grandis - olejek grejpfrutowy, oleum pinus silvestris - olejek sandałowy itp.
Właściwości olejków eterycznych są bardzo różnorodne - wszystko zależy od tego, który z nich wybierzemy. Poniżej przedstawiamy tabelę z właściwościami i zastosowaniem najpopularniejszych z nich - zobacz, który z nich okaże się najskuteczniejszy w konkretnych przypadkach!
Czytaj też: Kocimiętka - jak działa na człowieka, a jak na kota?
Rodzaj olejku | Zastosowanie olejku |
Olejek lawendowy | Olejek lawendowy działa uspokajająco - to idealny środek na zszargane nerwy. Znajduje również zastosowanie w kojeniu różnego rodzaju bólów: mięśniowych, menstruacyjnych, reumatycznych. Olejek lawendowy to też często składnik preparatów na... cellulit. |
Olejek cytrynowy | Wykorzystywany przy produkcji kosmetyków na trądzik - powstrzymuje powstawanie zaskórników i reguluje wydzielanie sebum. Olejek cytrynowy ma również działanie bakteriobójcze i tonizujące. Powstrzymuje działanie wolnych rodników i spowalnia rozkład włókien kolagenowych, ma więc również właściwości zapobiegające starzeniu się skóry. |
Olejek eukaliptusowy | Olejek eukaliptusowy wykorzystywany jest do przygotowywania inhalacji w leczeniu kataru i przeziębienia. Ma działanie odkażające i oczyszczające. |
Olejek sosnowy | Podobnie jak olejek eukaliptusowy, olejek sosnowy wykorzystuje się podczas infekcji dróg oddechowych organizmu, zwiększa on również naszą odporność. U osób z bardzo wrażliwą skórą może jednak powodować reakcje alergiczne. |
Olejek cedrowy | Sprawdzi się w przypadku osób z chorobami układu krążenia i układu pokarmowego, ponieważ oczyszcza żyły i przewód pokarmowy. |
Olejek z drzewa herbacianego | Ma działanie antybakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne. Oczyszcza pory i pomaga w walce z trądzikiem i grzybicą skóry. |
Olejek bazyliowy | Poprawia koncentrację, pomaga na bezsenność, problemy gastryczne, a także w przypadku różnego rodzaju bólów: reumatycznych, migrenowych, miesiączkowych. |
Olejek jaśminowy | Znany jest przede wszystkim jako afrodyzjak, wykorzystywany również jako składnik oliwek kosmetycznych, preparatów do olejowania włosów. |
Olejek miętowy | Wykazuje działanie przeciwbólowe - dzięki zawartości mentolu powoduje wrażenie uczucia chłodu na skórze. Używany również podczas wykonywania inhalacji i w przypadku dolegliwości gastrycznych. Często wykorzystywany w domowych kominkach do aromaterapii. |
Jak dobrać olejek eteryczny do dolegliwości?
- Bóle głowy: olejek bazyliowy, hyzopowy, lawendowy, majerankowy, miętowy, geraniowy.
- Nadciśnienie: olejek lawendowy, majerankowy, rozmarynowy, różany, szałwiowy, ylangowy.
- Niedociśnienie: olejek bergamotowy, miętowy, lawendowy, cytrynowy.
- Przeziębienie, katar, kaszel: olejek anyżowy, cyprysowy, eukaliptusowy, herbaciany, lawendowy, miętowy, rozmarynowy.
- Stres: olejek jałowcowy, lawendowy, melisowy, neroli, geraniowy, różany.
- Zaburzenia trawienia: olejek cytrynowy, kminkowy, kolendrowy, lawendowy, miętowy, geraniowy, różany, sandałowy.
- Bóle reumatyczne: olejek imbirowy, kolendrowy, cyprysowy, eukaliptusowy.
- Bóle mięśni: olejek cyprysowy, jałowcowy, lawendowy, miętowy, rozmarynowy.
- Bezsenność: olejek różany, geraniowy, jałowcowy, lawendowy, majerankowy, mandarynkowy.
- Apatia: olejek hyzopowy, miętowy, rozmarynowy, tymiankowy.
- Zmęczenie i brak koncentracji: olejek bazyliowy, geraniowy, miętowy, rozmarynowy.
- Depresja: olejek bazyliowy, cytrynowy, jodłowy, lawendowy, neroli, paczuli, pomarańczowy, różany, sosnowy, ylangowy.
- Lęki: olejek majerankowy, mandarynkowy, neroli, ylangowy.
- Zmienny nastrój: olejek cyprysowy, geraniowy, mandarynkowy, pomarańczowy, sandałowy.
Czytaj też: Przepis na mieszankę olejków eterycznych na ból głowy
Czytaj też: Jak działa sosnowy olejek eteryczny i gdzie znajduje zastosowanie
Czytaj też: Olejek arganowy do włosów i twarzy: jakie ma właściwości?
Jak używać olejków eterycznych?
Olejki eteryczne można stosować na trzy sposoby:
- Aromaterapia
Inhalację olejkami można zrobić przy pomocy dyfuzora (to sposób najczęściej wykorzystywany przy przeziębieniach i na oczyszczanie zatok). Osoby cierpiące na bezsenność i bóle głowy przed snem mogą umieścić jedną-dwie krople odpowiedniego olejku na poduszce. Terapię zapachem można przeprowadzić też wkrapiając odrobinę olejku do kominka aromaterapeutycznego, do naczynia z ciepłą wodą lub na chusteczkę, którą przyłoży się do nosa.
- Miejscowo na skórę
Drugim skutecznym sposobem stosowania olejków jest wcieranie ich w skórę. Cząsteczki eteryczne przez pory skóry błyskawicznie dostają się do krwiobiegu (już po 30 sekundach). Najczęściej olejkami naciera się dłonie, podeszwy stóp, małżowiny uszne i okolice karku, ale równie dobrze można użyć ich do masażu całego ciała.
Ważne! Działanie niektórych olejków może być bardzo silne i wiele z nich podrażnia skórę, dlatego przed użyciem olejku eterycznego trzeba go rozcieńczyć olejkiem bazowym. Najczęściej jest to któryś z olejów roślinnych, np. kokosowy lub oliwa z oliwek. Przyjmuje się, że najlepsze proporcje to 1 kropla olejku eterycznego do 6 kropli oleju bazowego.
- Doustnie
Olejki do użytku wewnętrznego powinny być dopuszczone do stosowania doustnego (informacja na ten temat musi być umieszczona na opakowaniu). W zależności od dolegliwości kilka kropli olejku można zakropić pod język, można płukać usta wodą z odrobiną olejku lub rozcieńczyć go dowolnym płynem i wypić.
Opisy metod stosowania i przepisy, jak używać poszczególne olejki umieszczane są na opakowaniach.
Czytaj też: Olej abisyński - pielęgnacja ciała olejem abisyńskim
Czytaj też: Jak wybrać olej do olejowania włosów?
Czytaj też: Jak zrobić własne, naturalne perfumy? Poznaj przepis!
Gdzie kupić olejki eteryczne?
Zakup olejku eterycznego nie stanowi żadnego problemu: dostępne są w sklepach internetowych, drogeriach, sklepach z produktami orientalnymi, a nawet z wyposażeniem wnętrz czy... kwiaciarniach. Zawsze jednak należy dokładnie sprawdzić skład sprzedawanego produktu - czy to, co sprzedający nazywa "naturalnym" rzeczywiście takie jest.
Nie zaleca się stosowania olejków eterycznych w ciąży, zwłaszcza w jej pierwszym trymestrze i u kobiet, u których wcześniej wystąpiły poronienia. Niektóre z nich mogą bowiem powodować zagrażające ciąży skurcze. Mowa tu przede wszystkim o olejku hyzopowym, cyprysowym, lawendowym, rozmarynowym, jałowcowym, bazylii, majeranku, szałwii, gałce muszkatołowej.
miesięcznik "Zdrowie"
Czytaj też: Olejek z drzewa herbacianego - właściwości i zastosowanie
Czytaj też: Lawenda i olejek lawendowy - właściwości i zastosowanie w kosmetyce
Czytaj też: Woda różana i olejek różany - właściwości i zastosowanie