Wysypka na ciele? Winne mogą być te dolegliwości

2022-06-17 16:28

Wysypka na ciele to liczne wykwity na skórze w postaci plam, bąbli, grudek, pęcherzyków lub krostek. Wysypka bywa objawem alergii lub choroby zakaźnej, może pojawić się po zażyciu leków czy po ukąszeniu owada. Wysypka może boleć lub swędzieć, choć czasami bywa bezbolesna. Dowiedz się, jakie są przyczyny wysypki na ciele.

Wysypka na ciele
Autor: Getty Images

Spis treści

  1. Wysypka na ciele (skórze) - rodzaje
  2. Wysypka - przyczyny. Choroby wirusowe
  3. Wysypka - przyczyny. Choroby bakteryjne
  4. Wysypka - przyczyny. Choroby pasożytnicze
  5. Wysypka - pokrzywka
  6. Wysypka po antybiotyku lub innych lekach
  7. Wysypka - przyczyny. Plamice naczyniowe
  8. Wysypka - przyczyny. Fenyloketonuria

Wysypka na ciele to liczne wykwity na skórze w postaci plam, bąbli, grudek, pęcherzyków lub krostek. Wysypka bywa objawem alergii lub choroby zakaźnej, pojawić się po zażyciu leków czy po ukąszeniu owada. Wysypka może boleć lub swędzieć, choć czasami bywa bezbolesna. Zmiany mogą objąć skórę i śluzówki całego ciała lub tylko jego część (jak np. w półpaścu).

Poradnik Zdrowie: kiedy iść do dermatologa?

Wysypka na ciele (skórze) - rodzaje

W zależności od przyjętego kryterium podziału wyróżnia się:

  1. wysypki alergiczne, wywołane czynnikami zakaźnymi towarzyszą chorobom metabolicznym;
  2. wysypki plamiste, grudkowe, pęcherzykowe i mieszane;
  3. wysypki o zmianach drobnych, średnich i grubych
  4. wysypki zlokalizowane i uogólnione;
  5. wysypki szybko ustępujące (tzw. zwiewne) oraz utrzymujące się dłużej na skórze.

Wysypka - przyczyny. Choroby wirusowe

  • Odra - wysypka uogólniona; kolejność pojawiania się, a następnie zanikania: za uszami, na brodzie, całej twarzy, szyi, tułowiu i kończynach; początkowo ciemnoczerwone wyniosłe plamki, następnie grudki, które zlewają się pozostawiając nieco białych pasm (skóra lamparcia); wysypka pozostawia ciemnobrązowe przebarwienia, skóra się łuszczy.
  • Różyczka - wysypka uogólniona, bladoróżowa, drobnoplamista; plamki niekiedy wyniosłe, zbliżone do grudek, rzadko się zlewają (częściej na twarzy i dłoniach); wysypka ginie nie pozostawiając przebarwień; plamki mogą pojawić się na błonach śluzowych na podniebieniu (plamki Forsheimera).
  • Rumień zakaźny - wysypka uogólniona, tzw. najpiękniejsza z wysypek, wielopostaciowa, girlandowata, występująca na zewnętrznej powierzchni kończyn, pośladków, tułowia, na twarzy w kształcie motyla; błony śluzowe nie wykazują zmian; wysypka nie daje przebarwień ani złuszczenia.
  • Rumień nagły - wysypka uogólniona; średniej wielkości bladoróżowe plamy rozsiane głównie na tułowiu, ginie nie pozostawiając przebarwień.
  • Ospa wietrzna - wysypka uogólniona; wykwity rozrzucone na tułowiu jak gwiazdy na niebie, plamki, które zmieniają się w grudki, pęcherzyki wypełnione początkowo przejrzystym, a następnie mętniejącym płynem; pęcherzyki zapadają się lejkowato, zasychają w strupy, pozostają przebarwienia; wysypka rzadko występuje na dłoniach i stopach, z reguły stwierdza się ją na owłosionej części głowy, wysypka pojawia się rzutami, stąd polimorfizm zmian skórnych; na błonie śluzowej jamy ustnej i gardła oraz narządów płciowych występują pęcherzyki i owrzodzenia.
  • Półpasiec - wysypka wzdłuż przebiegu nerwów czuciowych na tułowiu, czasem na twarzy; zmiany rumieniowe i pęcherzykowe, ułożone w grupach na tle pasmowatych zaczerwienień; ból w okolicy zmian skórnych; pęcherzyki zasychają, tworzą się strupy.
  • Opryszczka zwykła - wysypka na ograniczonych obszarach skóry; początkowo liczne grudki, kolejno zmieniające się w pęcherzyki, krosty i strupy; błony śluzowe przekrwione, obrzmiałe, pokryte bolesnymi pęcherzykami, które pękają, powodując powstanie białawych owrzodzeń, otoczonych czerwoną obwódką.
  • Mononukleoza zakaźna - wysypka uogólniona, różnego typu, najczęściej grudkowo-plamista, czasem pokrzywkowa lub krwotoczna.

Wysypka - przyczyny. Choroby bakteryjne

  • Płonica (szkarlatyna) - wysypka jest drobna (wielkość łepka od szpilki), plamista, z tendencją do zlewania się w rumieniowe plamy, różowa, skóra jest szorstka (przypomina papier ścierny). Charakterystyczne dla płonicy są: trójkąt Fiłatowa (trójkąt na twarzy pomiędzy fałdami nosowymi a brodą wolny od wysypki) oraz linie Pastii (wybroczyny układające się linijnie w obrębie fałdów skórnych). Płonica wymaga leczenia antybiotykiem.
  • Liszajec zakaźny - wykwity pęcherzowy, które mają tendencję do sączenia i pękania, dając nawarstwiające się strupy w kolorze miodowym.
  • Zakażenia meningokokowe - może im towarzyszyć kilka rodzajów wysypek na skórze. Może to być wysypka plamkowa, wysypka w postaci ognisk krwotocznych, często zlewających się, z ogniskami martwicy, a także wysypka pęcherzowa.
  • Borelioza - po ukąszeniu przez kleszcza, u niektórych osób zakażonych boreliozą może się pojawić charakterystyczna, okrągła wysypka z białym środkiem - rumień wędrujący. Wysypka pojawia się po kilku dniach od ukąszenia i rośnie, niekiedy osiągając średnicę nawet 30 cm. Towarzyszą jej objawy grypopodobne, m.in. zmęczenie, bóle mięśni lub stawów, bóle głowy, gorączka lub dreszcze, sztywność karku.

Wysypka - przyczyny. Choroby pasożytnicze

  • Świerzb, który wywołuje pasożyt - świerzbowiec ludzki - objawia się zwykle grudkową, bardzo swędzącą wysypką w przestrzeniach międzypalcowych i na powierzchniach zgięciowych
  • Lamblioza
  • Glistnica
  • Schistosomatoza

Truskawkowe nogi [GALERIA]  

Wysypka - pokrzywka

Pokrzywka objawia się bąblami na skórze, takimi jak po oparzeniu pokrzywą. Pokrzywka pojawia się najczęściej jako odpowiedź alergiczna np., na pokarmy, leki, ukąszenie owada. Zmianom skórnym towarzyszy silny świąd. Pokrzywka zwykle szybko ustępuje samoistnie, jednak zdarza się, że wymaga leczenia. Stosuje się wówczas leki przeciwhistaminowe i glikokortykotreroidy.

Wysypka po antybiotyku lub innych lekach

Wysypka może także wystąpić po zażyciu leków. To alergia polekowa. Najczęściej uczulającymi lekami są antybiotyki (zwykle penicylina). Może ty być efekt nie tylko nadmiernego spożycia tych leków przez ludzi, lecz także przez zwierzęta, których mięso później przeznaczane jest do spożycia przez człowieka. Ponadto na liście często uczulających leków znajdują się kwas acetylosalicylowy, niesteroidowe leki przeciwzapalne. Alergię mogą wywołać także leki stosowane do znieczuleń ogólnych i miejscowych oraz środki kontrastowe stosowane podczas badań. Reakcję alergiczną mogą wywołać również szczepionki. Ryzyko wystąpienia alergii na leki jest wysokie u osób, które jednocześnie stosują kilka leków, a także u tych, które długo i/lub często stosują dany lek/grupę leków.

Wysypka - przyczyny. Plamice naczyniowe

Plamiste zmiany skórne mogą być spowodowane przez wynaczynienie krwi do skóry. Jedną z bardziej znanych skaz naczyniowych jest plamica Schönleina-Henocha. Krwotoczne wykwity, które mogą się zlewać w większe ogniska, pojawiają się przede wszystkim na wyprostnych powierzchniach kończyn dolnych i pośladkach. W przebiegu plamicy Schönleina-Henocha mogą pojawić się także objawy ze strony stawów, układu moczowego, układu pokarmowego.

Wysypka - przyczyny. Fenyloketonuria

Fenyloketonuria jest wrodzoną chorobą metaboliczną. Polega na nieprawidłowej przemianie jednego z aminokwasów – fenyloalaniny. Gromadzi się ona w nadmiarze w organizmie i uszkadza mózg powodując nawet ciężkie upośledzenie umysłowe. Chorobie towarzyszą objawy neurologiczne: drgawki, silne napięcie i drżenie mięśni oraz zaburzenia zachowania. Może pojawić się też wysypka. Nie ma na nią lekarstwa. Można jedynie zapobiegać zatruwaniu organizmu i uszkodzeniu mózgu, stosując odpowiednią, bardzo rygorystyczną dietę.

O autorze
Monika Majewska - właściwe zdjęcie
Monika Majewska
Dziennikarka specjalizująca się w tematyce zdrowotnej, a zwłaszcza obszarach medycyny, ochrony zdrowia i zdrowego odżywiania. Autorka newsów, poradników, wywiadów z ekspertami i relacji. Uczestniczka największej Ogólnopolskiej Konferencji Medycznej "Polka w Europie", organizowanej przez Stowarzyszenie "Dziennikarze dla Zdrowia", a także specjalistycznych warsztatów i seminariów dla dziennikarzy realizowanych przez Stowarzyszenie.