Jagody goji – działanie i właściwości odżywcze

Jagody goji to owoce, których działanie i właściwości lecznicze są wykorzystywane w medycynie naturalnej krajów azjatyckich od ponad 2500 lat. Zalecane są m.in. w leczeniu reumatyzmu i przy spadku odporności. Jagody goji są nazywane czerwonymi diamentami Wschodu i należą do superfoods, czyli "superżywności".

Zobacz galerię 4 zdjęcia

Spis treści

1. Jagody goji mogą zahamować postęp nowotworu
2. Jagody goji mogą obniżyć poziom cukru
3. Jagody goji na nadciśnienie i cholesterol
4. Jagody goji – przeciwwskazania
5. Jagody goji na zdrowe oczy
6. Jagody goji mogą ochronić wątrobę
7. Jagody goji - zastosowanie w kuchni

Jagody goji to owoce chińskiej rośliny o nazwie kolcowój pospolity (Lycium barbarum L.), znanej także jako kolcowój szkarłatny, która jest bliskim krewnym chińskiej wilczej jagody (Lycium chinese L. – nie ma nic wspólnego z naszą wilczą jagodą, która jest trująca).

Jednak nazwa "goji" odnosi się jedynie do owoców kolcowoju tybetańskiego (Lycium barbarum L.) - jest to jego nazwa handlowa. Kolcowój pospolity należy zaś do rodziny psiankowatych, czyli tej samej co papryka, pomidory, ziemniaki i bakłażany.

Jagody goji rosnące w dolinach tybetańskich oraz w Himalajach są najzdrowsze, ponieważ uprawia się je na terenach nieskażonych zanieczyszczeniami bądź pestycydami. Odmiany uprawiane w krajach ciepłych i subtropikalnych, takich jak Japonia, Korea i inne kraje południowo-wschodniej Azji i Europy, cechuje niższa wartość odżywcza i lecznicza.

Jagody goji mogą zahamować postęp nowotworu

Jagody goji są bardzo dobrym źródłem białka, w skład którego wchodzi aż 18 aminokwasów. Ponadto zawierają węglowodany i tłuszcze, w tym 5 nienasyconych kwasów tłuszczowych z grupy omega-6, odpowiedzialnych za wytwarzanie hormonów, właściwą pracę mózgu i układu nerwowego.

Ponadto są źródłem wielu witamin i składników mineralnych, m.in.: 

• witaminy C
• witaminy B1
• witaminy B2
• witaminy B6
• fosforu
• wapnia
• selenu
• żelaza
• miedzi
• cynku

a także karotenoidów i związków polifenolowych, wśród których najliczniejszą grupę stanowią flawonoidy.

Jagody goji mają jednak o wiele cenniejszy składnik. Jest nim rozpuszczalny w wodzie bioaktywny kompleks polisacharydowy LBP (Lycium Barbarum polysaccharides). Wyniki wielu badań wskazują na jego działanie stymulujące układ odpornościowy, właściwości przeciwutleniające, a przede wszystkim przeciwnowotworowe.

Z badań wynika, że kompleks LBP  hamuje wzrost ludzkich komórek raka żołądka (linia komórkowa MGC-803 i SGC-7901), ludzkich komórek raka okrężnicy SW480 i Caco-2 oraz komórek raka płuc, indukując ich apoptozę, czyli śmierć komórkową.

W znaczący sposób powstrzymuje także rozwój komórek raka gruczołu krokowego i skutecznie hamuje wzrost ludzkich komórek raka piersi (linii komórkowej MCF-7).

Kompleks ten wykazuje właściwości antyproliferacyjne (hamuje namnażanie) także w stosunku do ludzkich komórek wątrobiaka QGY7703, jak również przyczynia się do apoptozy komórek białaczkowych HL-60.

Jagody goji mogą obniżyć poziom cukru

W badaniach na zwierzętach wykazano, że grupa ww. związków polisacharydowych stymuluje proliferację komórek β trzustki oraz wpływa na zwiększenie wychwytu glukozy w tkankach obwodowych.

Działanie hipoglikemiczne jagód goji potwierdzili inni naukowcy, z badań których wynika, że podawanie kompleksu polisacharydowego LBP może zmniejszać hiperglikemię u zwierząt cierpiących na cukrzycę.

Ponadto zaobserwowano, że kompleks LBP może poprawiać wrażliwość na insulinę, a tym samym zmniejszać insulinooporność.

Jagody goji na nadciśnienie i cholesterol

Jagody goji zawierają cyperon, który korzystnie wpływa na pracę serca i ciśnienie tętnicze krwi, oraz betainę wykorzystywaną do produkcji choliny - substancji, która odgrywa dużą rolę w zapobieganiu chorobom serca.

Ponadto znajduje się w nich β-sitosterol i kompleks LBP - substancje, które obniżają poziom cholesterolu. Prozdrowotne działanie jagód goji potwierdzają badania na szczurach z hiperlipidemią.

Wynika z nich, że owoce kolcowoju znacząco obniżają poziom triglicerydów, całkowitego cholesterolu oraz „złego” cholesterolu LDL w surowicy krwi, a także przyczyniają się do wzrostu poziomu „dobrego” cholesterolu HDL.

Nie bez znaczenia jest także obecność witaminy C, która również ma korzystny wpływ na pracę układu krążenia. Niektóre źródła donoszą, że w 100 g wysuszonych, dojrzałych jagód goji jest jej aż 2500 mg.

Jagody goji – przeciwwskazania

Nie powinno się spożywać więcej niż 5-12 g suszonych jagód goji dziennie.

Jagód goji nie powinny spożywać osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe. Osoby zażywające inne leki i/lub zmagające się z chorobami powinny zachować ostrożność i przed sięgnięciem po jagody goji skonsultować się z lekarzem.

Przeciwwskazaniami do spożywania jagód goji są także ciąża i karmienie piersią.

Poza tym nie należy spożywać świeżych, niedojrzałych owoców, gdyż może to doprowadzić do zatrucia, objawiającego się zaburzeniem funkcji przewodu pokarmowego oraz układu nerwowego. Na szczęście w Polsce można kupić tylko suszone owoce.

Jagody goji na zdrowe oczy

Czerwonopomarańczowy kolor owoców jest wynikiem wysokiej zawartości karotenoidów, w tym zeaksantyny (stanowiącej ponad 70 proc. ogólnej zawartości karotenoidów w owocach, choć inne źródła podają, że 31-56 proc.) oraz luteinę.

Luteina i zeaksantyna maja właściwości antyoksydacyjne i chronią siatkówkę oka przed uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki. Ich niedobór w diecie może być jednym z czynników ryzyka rozwoju AMD, czyli zwyrodnienia plamki żółtej.

Poza tym luteina jest w stanie pochłaniać niebieskie światło widzialne i dzięki temu chroni struktury oka przed niebezpiecznymi dawkami promieniowania widzialnego i UV.

Jagody goji mogą ochronić wątrobę

Tybetańczycy od lat używają jagód goji w terapiach pomagających oczyścić wątrobę z toksyn i usprawnić trawienie. Niedawno ich wpływ na pracę tego narządu postanowili zbadać naukowcy.

Z badań na myszach wynika, że zawarty w jagodach goji kompleks polisacharydowy hamuje oksydacyjne uszkodzenia wątroby, wywołane dietą wysokotłuszczową.

Czytaj także o innych super foods:

• Aronia. Jakie ma właściwości zdrowotne sok z aronii?
• Jagody wspierają leczenie wielu chorób
• Borówki amerykańskie - właściwości lecznicze

Jagody goji - zastosowanie w kuchni

Jagody goji smakują podobnie jak żurawina, jednak są od mniej słodkie i bardziej cierpkie. Dodatkowo mają w sobie nutę smaku pomidorowego i ziołowego.

Jagody goji można spożywać tak, jak rodzynki lub inne suszone owoce, czyli na surowo. Należy jednak pamiętać, by nie przesadzić z ich ilością, tym bardziej, że nie są niskokaloryczne (mają 370 kcal w 100 g).

W kuchni chińskiej suszone jagody goji przed spożyciem są gotowane. Następnie dodaje się je do ryżu, zup, kurczaka i wieprzowiny lub miesza z warzywami.

Z gotowanych suszonych jagód goji można przyrządzić również herbatę ziołową, do której w Azji dodaje się chiński kwiat chryzantemy. Suszone owoce kolcowoju dobrze komponują się także z czerwoną herbatą.

Poza tym z jagód goji produkowane są soki, wina, nalewki oraz suplementy w postaci proszku i tabletek.

Monika Majewska