Jagody goji – właściwości, wartości odżywcze i przeciwwskazania. Jak jeść owoce goji?

Jagody goji to owoce, których działanie i właściwości lecznicze są wykorzystywane w medycynie naturalnej krajów azjatyckich od ponad 2500 lat. Zalecane są m.in. w leczeniu reumatyzmu i przy spadku odporności. Jagody goji są nazywane czerwonymi diamentami Wschodu i należą do superfoods, czyli "superżywności".

Czym są jagody goji? Owoce goji a kolcowój chiński

Jagody goji to owoce chińskiej rośliny o nazwie kolcowój pospolity (Lycium barbarum L.), znanej także jako kolcowój szkarłatny, która jest bliskim krewnym chińskiej wilczej jagody (Lycium chinese L. – nie ma nic wspólnego z naszą wilczą jagodą, która jest trująca).

Jednak nazwa "goji" odnosi się jedynie do owoców kolcowoju tybetańskiego (Lycium barbarum L.) - jest to jego nazwa handlowa. Kolcowój pospolity należy zaś do rodziny psiankowatych, czyli tej samej co papryka, pomidory, ziemniaki i bakłażany.

Jagody goji rosnące w dolinach tybetańskich oraz w Himalajach są najzdrowsze, ponieważ uprawia się je na terenach nieskażonych zanieczyszczeniami bądź pestycydami. Odmiany uprawiane w krajach ciepłych i subtropikalnych, takich jak Japonia, Korea i inne kraje południowo-wschodniej Azji i Europy, cechuje niższa wartość odżywcza i lecznicza.

Jagody goji – smak. Jak smakują owoce goji?

Jagody goji smakują podobnie jak żurawina, jednak są od mniej słodkie i bardziej cierpkie. Dodatkowo mają w sobie nutę smaku pomidorowego i ziołowego.

Jagody goji – wartości odżywcze

Jagody goji są bardzo dobrym źródłem białka, w skład którego wchodzi aż 18 aminokwasów. Ponadto zawierają węglowodany i tłuszcze, w tym 5 nienasyconych kwasów tłuszczowych z grupy omega-6, odpowiedzialnych za wytwarzanie hormonów, właściwą pracę mózgu i układu nerwowego.

Ponadto są źródłem wielu witamin i składników mineralnych, m.in.: 

• witaminy C
• witaminy B1
• witaminy B2
• witaminy B6
• fosforu
• wapnia
• selenu
• żelaza
• miedzi
• cynku

Jagody goji bogate są w karotenoidy i związki polifenolowe, wśród których najliczniejszą grupę stanowią flawonoidy. Mają jednak o wiele cenniejszy składnik. Jest nim rozpuszczalny w wodzie bioaktywny kompleks polisacharydowy LBP (Lycium Barbarum polysaccharides). Wyniki wielu badań wskazują na jego działanie stymulujące układ odpornościowy, właściwości przeciwutleniające, a przede wszystkim przeciwnowotworowe.

Jagody goji a indeks glikemiczny

Jagody goji powinny znaleźć się w odpowiednio zbilansowanej diecie diabetyka. Dlatego, że cechą charakterystyczną tych owoców jest niski indeks glikemiczny. W przypadku suszonych owoców goji wynosi jedynie 29. Można je zatem jeść bez obaw o wzrost poziomu cukru we krwi.

Jagody goji – przeciwwskazania

Jagód goji nie powinny spożywać osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe. Osoby zażywające inne leki i/lub zmagające się z chorobami powinny zachować ostrożność i przed sięgnięciem po jagody goji skonsultować się z lekarzem.

Przeciwwskazaniami do spożywania jagód goji są także ciąża i karmienie piersią.

Poza tym nie należy spożywać świeżych, niedojrzałych owoców, gdyż może to doprowadzić do zatrucia, objawiającego się zaburzeniem funkcji przewodu pokarmowego oraz układu nerwowego. Na szczęście w Polsce można kupić tylko suszone owoce.

Jagody goji – właściwości zdrowotne

Jagody goji nie stanowią jedynie podstawy tradycyjnej medycyny chińskiej (TCM). Wykazują też szereg efektów w terapiach ajurwedyjskich i zachodnich. Owoce te są doskonałym źródłem polisacharydów i węglowodanów, które sprzyjają kolonizacji dobrych bakterii w jelitach, stymulują procesy odpornościowe oraz wspierają trawienie.

Badania pokazują, że polisacharydy, które zawierają jagody goji, mają również właściwości neuroprotekcyjne. Co więcej, TCM twierdzi, że jagody goji mogą odżywiać wątrobę i nerki oraz wzmacniać wzrok. Oto kilka innych korzyści zdrowotnych tych owoców.

Jagody goji mogą zahamować postęp nowotworu

Z badań wynika, że kompleks LBP zawarty w jagodach goji hamuje wzrost ludzkich komórek raka żołądka (linia komórkowa MGC-803 i SGC-7901), ludzkich komórek raka okrężnicy SW480 i Caco-2 oraz komórek raka płuc, indukując ich apoptozę, czyli śmierć komórkową.

W znaczący sposób powstrzymuje także rozwój komórek raka gruczołu krokowego i skutecznie hamuje wzrost ludzkich komórek raka piersi (linii komórkowej MCF-7).

Kompleks ten wykazuje właściwości antyproliferacyjne (hamuje namnażanie) także w stosunku do ludzkich komórek wątrobiaka QGY7703, jak również przyczynia się do apoptozy komórek białaczkowych HL-60.

Jagody goji mogą obniżyć poziom cukru

W badaniach na zwierzętach wykazano, że grupa ww. związków polisacharydowych stymuluje proliferację komórek β trzustki oraz wpływa na zwiększenie wychwytu glukozy w tkankach obwodowych.

Działanie hipoglikemiczne jagód goji potwierdzili inni naukowcy. Z ich badań wynika, że podawanie kompleksu polisacharydowego LBP może zmniejszać hiperglikemię u zwierząt cierpiących na cukrzycę.

Ponadto zaobserwowano, że kompleks LBP może poprawiać wrażliwość na insulinę, a tym samym zmniejszać insulinooporność.

Jagody goji na nadciśnienie i cholesterol

Jagody goji zawierają cyperon, który korzystnie wpływa na pracę serca i ciśnienie tętnicze krwi, oraz betainę wykorzystywaną do produkcji choliny - substancji, która odgrywa dużą rolę w zapobieganiu chorobom serca.

Ponadto znajduje się w nich β-sitosterol i kompleks LBP - substancje, które obniżają poziom cholesterolu. Prozdrowotne działanie jagód goji potwierdzają badania na szczurach z hiperlipidemią.

Wynika z nich, że owoce kolcowoju znacząco obniżają poziom triglicerydów, całkowitego cholesterolu oraz „złego” cholesterolu LDL w surowicy krwi, a także przyczyniają się do wzrostu poziomu „dobrego” cholesterolu HDL.

Nie bez znaczenia jest także obecność witaminy C, która również ma korzystny wpływ na pracę układu krążenia. Niektóre źródła donoszą, że w 100 g wysuszonych, dojrzałych jagód goji jest jej aż 2500 mg.

Jagody goji – działanie i właściwości odżywcze [GALERIA]

Zobacz galerię 4 zdjęcia

Jagody goji na zdrowe oczy

Czerwonopomarańczowy kolor owoców jest wynikiem wysokiej zawartości karotenoidów, w tym zeaksantyny (stanowiącej ponad 70 proc. ogólnej zawartości karotenoidów w owocach, choć inne źródła podają, że 31-56 proc.) oraz luteinę.

Luteina i zeaksantyna mają właściwości antyoksydacyjne i chronią siatkówkę oka przed uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki. Ich niedobór w diecie może być jednym z czynników ryzyka rozwoju AMD, czyli zwyrodnienia plamki żółtej.

Poza tym luteina jest w stanie pochłaniać niebieskie światło widzialne i dzięki temu chroni struktury oka przed niebezpiecznymi dawkami promieniowania widzialnego i UV.

Jagody goji mogą ochronić wątrobę

Tybetańczycy od lat używają jagód goji w terapiach pomagających oczyścić wątrobę z toksyn i usprawnić trawienie. Niedawno ich wpływ na pracę tego narządu postanowili zbadać naukowcy.

Z badań na myszach wynika, że zawarty w jagodach goji kompleks polisacharydowy hamuje oksydacyjne uszkodzenia wątroby, wywołane dietą wysokotłuszczową.

Jak jeść jagody goji? Ile jeść dziennie?

Choć jagody goji są prawdziwą skarbnicą składników odżywczych, należy jednak pamiętać, by nie przesadzić z ich ilością, tym bardziej że nie są niskokaloryczne (mają 370 kcal w 100 g). Nie powinno się jeść w ciągu dnia więcej niż 5-12 g tych suszonych owoców.

Czy można jeść surowe jagody goji?

Jagody goji można spożywać tak, jak rodzynki lub inne suszone owoce, czyli na surowo.

Jagody goji – skutki uboczne jedzenia

Jagody goji, nazywane czerwonymi diamentami Wschodu, nie powodują istotnych skutków ubocznych. Warto jednak wiedzieć, że w ich składzie znajduje się atropina, czyli składnik, który może uczulać. Dlatego też nie warto przesadzać z ich ilością i zachować umiar w spożywaniu.

Jedzenie dużych ilości tych owoców wraz ze stosowaniem leków rozrzedzających krew może nasilać ich skutki uboczne.

Jagody goji a odchudzanie. Jak jeść, żeby schudnąć?

Dzięki sporej zawartości błonnika jagody goji sprzyjają walce ze zbędnymi kilogramami. Zapewniają większe uczucie sytości i pomagają utrzymać prawidłową wagę. Eksperci od fitnessu zalecają, by jeść te owoce jako przekąskę między posiłkami. Jedna mała łyżeczka jagód goji odpowiada średnio 30 kalorii. Śmiało może dodać je do jogurtu lub sałatki, by ulepszyć smak.

Jagody goji w ciąży

Kobiety na czas ciąży powinny wyeliminować ze swojego jadłospisu jagody goji. Nie ma jednak jednoznacznych dowodów na to, że ciężarne mogą bezpiecznie jeść te owoce. Najlepiej tę kwestię omówić z lekarzem prowadzącym ciążę.

Jagody goji dla dzieci

Uważa się, że jagody goji są bezpieczne dla dzieci. Przeciwwskazaniem spożywania jest alergia na te owoce lub przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych, inaczej doustnych antykoagulantów.

Jagody goji - zastosowanie w kuchni

W kuchni chińskiej suszone jagody goji przed spożyciem są gotowane. Następnie dodaje się je do ryżu, zup, kurczaka i wieprzowiny lub miesza z warzywami.

Z gotowanych suszonych jagód goji można przyrządzić również herbatę ziołową, do której w Azji dodaje się chiński kwiat chryzantemy. Suszone owoce kolcowoju dobrze komponują się także z czerwoną herbatą.

Poza tym z jagód goji produkowane są soki, wina, nalewki oraz suplementy w postaci proszku i tabletek.

Monika Majewska