Niedokrwistość - objawy, przyczyny, leczenie
Niedokrwistość daje objawy, które nie są charakterystyczne. Łatwo je zbagatelizować, bo przypominają stan przemęczenia. Tymczasem konieczne jest jak najszybsze znalezienie przyczyny niedokrwistości. Sprawdź, jak rozpoznać objawy niedokrwistości, jakie badania wykonać przy jej podejrzeniu i na czym polega leczenie oraz jak powinna wyglądać dieta przy schorzeniu.
Spis treści
- Niedokrwistość - przyczyny i rodzaje
- Niedokrwistość - objawy
- Niedokrwistość - diagnostyka. Jakie zrobić badania?
- Niedokrwistość - leczenie. Dieta przy niedokrwistości
Niedokrwistość to choroba polegająca na zmniejszeniu się poniżej normy stężenia hemoglobiny we krwi lub liczby krwinek czerwonych. Objawy niedokrwistości nie są charakterystyczne, łatwo pomylić je z przemęczeniem. Tymczasem konieczne jest jak najszybsze znalezienie przyczyny niedokrwistości i jej leczenie.
Istnieje kilka typów niedokrwistości - np. niedokrwistość z niedoboru żelaza, pokrwotoczna, z niedoboru witaminy B12. Najczęstsza jest anemia spowodowana niedoborem żelaza, dotyczy około 1/4 kobiet w wieku 20-50 lat. I ta anemia jest najczęściej też lekceważona. Wydaje się, że wystarczy wziąć preparat z żelazem i po kłopocie. Nic bardziej mylnego.
Organizm potrzebuje żelaza, by mógł wytwarzać hemoglobinę i produkować czerwone krwinki. Ale na tym nie kończy się jego rola. Żelaza potrzebuje również twój mózg, a dokładniej enzymy, które biorą udział w odżywaniu komórek nerwowych. Brak cennego pierwiastka powoduje gorszą sprawność intelektualną. A zatem trudności w skupieniu uwagi, rozdrażnienie i rozkojarzenie mogą być zapowiedzią zbliżającej się anemii.
Brakuje ci sił - jeszcze niedawno wchodziłaś po schodach bez zadyszki, a teraz wdrapanie się na pierwsze piętro kończy się tachykardią (przyspieszonym biciem serca). To też może być objaw anemii.
Gospodarowanie żelazem przebiega w twoim organizmie pod ścisłą kontrolą. Istnieją specjalne mechanizmy, a nawet specjalny enzym, który reguluje stężenie tego cennego pierwiastka w surowicy krwi. Mechanizm oszczędzania żelaza jest bardzo precyzyjny. U osoby zdrowej wchłaniana jest każda jego drobinka. Anemia może oznaczać, że żelazo ucieka. Trzeba więc dowiedzieć się, którędy i dlaczego.
Najbardziej banalnym i najczęstszym powodem anemii są zbyt długo trwające (powyżej 5 dni) lub zbyt obfite miesiączki. Źródłem mikrokrwawienia mogą być też mięśniaki macicy. Zdarza się, że do podkrwawiania dochodzi także w przewodzie pokarmowym.
Wówczas powodem kłopotów bywają wrzody żołądka lub dwunastnicy albo poważniejsze choroby, np. polipy jelita grubego czy nowotwory. I właśnie zadaniem lekarza jest, by już na początku terapii wykluczyć te najpoważniejsze schorzenia. Do tego służą dwa niezbyt przyjemne badania - gastroskopia i kolonoskopia. Powinny się je wykonać właściwie u każdej osoby cierpiącej na anemię.
Niedokrwistość - przyczyny i rodzaje
| Niedokrwistość związana z zaburzeniami produkcji erytrocytów | Niedokrwistość związana z utratą krwi | Niedokrwistość związana ze skróceniem czasu przeżycia erytrocytów |
|
1. Niedoborowa:
2. Inne:
|
|
1. Wrodzone defekty wewnątrzkrwinkowe
2. Defekty zewnątrzkrwinkowe
|
Niedokrwistość - objawy
W niedokrwistości objawy mogą dotyczyć każdego narządu:
1. Skóra
- bladość
- wybroczyny
- siniaki
- owrzodzenia podudzi
2. Włosy
3. Paznokcie
- kruchość
- białe plamy
- bruzdkowanie
4. Układ nerwowy
- bóle i zawroty głowy
- splątanie
- senność
- zaburzenia pamięci
- zwiększona drażliwość
- upośledzenie koncentracji
- omdlenia
- drętwienie
5. Układ sercowo-naczyniowy
- szmery serca
- szybkie męczenie się
- duszność
6. Układ pokarmowy
- brak łaknienia
- nudności
- wzdęcia
- bóle brzucha
- biegunki lub zaparcia
- owrzodzenia śluzówek
7. Inne:
- powiększenie śledziony, wątroby, węzłów chłonnych
- stany podgorączkowe
Niedokrwistość - diagnostyka. Jakie zrobić badania?
Powszechnie sądzi się, że badaniem potwierdzającym lub wykluczającym anemię jest morfologia, w której oznacza się m.in. poziom hemoglobiny. Jeśli wartość hemoglobiny spada poniżej 12,5 g% u kobiet i 14 g% u mężczyzn, lekarz stwierdza niedokrwistość. Inny wskaźnik w morfologii MCV (z ang. Mean Corpuscular Volium, czyli średnia objętość krwinki) pozwala ocenić, z jakim rodzajem anemii mamy do czynienia. U zdrowego człowieka MCV wynoki oko 80 fl. Jeżeli MCV przekracza 110 fl - krwinka jest zbyt duża i świadczy to o niedokrwistości z niedoboru witaminy B12. MCV poniżej 70 fl oznacza, że krwinki są zbyt małe, a to charakterystyczne dla anemii z niedoboru żelaza.
Czytaj też: Żelazo a zdrowie. Jaką rolę w organizmie pełni żelazo?
Morfologia ma tę wadę, że wykrywa już zaawansowaną anemię. Tymczasem istnieje badanie, które pozwoli wytropić niedobory żelaza, zanim pojawi się niedokrwistość. To badanie poziomu ferrytyny. Ferrytyna to białko, dzięki któremu organizm może przechwytywać zapasy żelaza. Badanie poziomu ferrytyny sprawdza zatem stan magazynów cennego pierwiastka. To badanie jest znacznie bardziej miarodajne niż popularny poziom żelaza. Wynik tego drugiego łatwo może ulec zafałszowaniu. Na przykład jeśli krew jest przewożona i długo stoi, to często paradoksalnie wychodzi fałszywie wysokie stężenie żelaza.
Czytaj też: Anemia (niedokrwistość) - kłopoty z żelazem w ciąży
Źródło: youtube.com/Najprościej Mówiąc
Niedokrwistość - leczenie. Dieta przy niedokrwistości
Leczenie niedokrwistości zależy od przyczyny. Na przykład, przy niedokrwistości z niedoboru żelaza, leczenie wyłącznie preparatami z żelazem, bez znalezienia przyczyny krwawienia jest bardzo groźne, bo może doprowadzić do nierozpoznania ciężkiej choroby, która leży u podłoża objawów.
A zatem, jeśli powodem niedokrwistości są zbyt obfite lub długotrwałe miesiączki, należy rozpocząć leczenie ginekologiczne, zwykle (jeśli nie ma przeciwwskazań) hormonalne. Jeśli jest to krwawiący mięśniak – trzeba go wyciąć. Jeśli guzki krwawnicze (hemoroidy) – zoperować, a jeśli wrzody – sięgnąć po antybiotyki. Oprócz wyeliminowania przyczyny, musimy uzupełnić niedobory żelaza. Przepisany przez lekarza preparat należy brać zwykle przez pół roku, by wypełnić magazyny. Na koniec robi się jeszcze badanie oceniające stężenie ferrytyny. Jeśli wyniki będą prawidłowe, możemy odetchnąć, a na konsultację zgłosić się za pół roku.
Czytaj więcej: Jak poprawić złe wchłanianie żelaza w anemii?
Porady eksperta
Katarzyna Pryzmont - dietetyk, psychodietetyk, właściciel gabinetu dietetycznego ATP. Specjalizuje się w odchudzaniu dorosłych, prowadzi warsztaty i wykłady dotyczące motywacji podczas zmiany nawyków żywieniowych mi.in. " Jak radzić sobie z pokusami podczas odchudzania". Więcej na www.atpgabinetdietetyczny.pl
Mam 20 lat, studiuję i od wielu lat (od gimnazjum) mam problemy z niedoborem żelaza. W związku z tym, że gotuję tylko dla siebie, postanowiłam zwalczyć ten problem dietą. Czytałam wiele artykułów i niestety jest sporo sprzecznych informacji.
mgr Katarzyna Pryzmont, dietetyk: Niedokrwistość jest bardzo skomplikowanym z punktu medycznego zaburzeniem, a niedobór żelaza jest tylko jedną z przyczyn. Warto udać się do lekarza pierwszego kontaktu, aby wykluczyć inne czynniki i zrobić bardzo dokładne badania. Czasami lub wręcz często samo zwiększenie spożycia żelaza nie wystarczy. Trzeba pamiętać, że niedokrwistość może być również spowodowana niedoborem kwasu foliowego, witaminy B6, B12 czy niedostatecznym spożyciem witaminy C, która wspomaga wchłanianie tego pierwiastka.
Jeżeli chodzi o najlepsze źródła żelaza, to zdecydowanie polecam produkty pochodzenia zwierzęcego, bo produkty pochodzenia roślinnego wchłaniają się w zaledwie 2%. Proszę jednak nie rezygnować z produktów roślinnych, bo zawierają one inne bardzo cenne składniki, niezbędne do zachowania równowagi w organizmie. To, co bym ograniczyła do minimum, to herbaty, głównie czarne. Można je pić, ale nigdy do posiłku. Z warzyw proszę wykluczyć: szpinak, szczaw, rabarbar. Spożycie produktów z dużą ilością błonnika pokarmowego będzie utrudniało wchłanianie nie tylko żelaza, ale i innych składników odżywczych. Nie znaczy to, że masz wyeliminować błonnik. Po prostu spożywaj go w małych ilościach do 4 z 5 posiłków.
Mała porcja błonnika to 2 łyżki kaszy, kromka chleba, 2-3 łyżki otrębów. Produkty mleczne spożywaj oddzielnie od tych bogatych w żelazo. Wapń może utrudniać jego wchłanianie. Aby jeszcze lepiej walczyć z niedokrwistością warto pamiętać o innych składnikach. Mam na myśli kwas foliowy. Możesz kupić go w aptece (0,4mg) i dodatkowo zwiększyć spożycie brokułów, sałaty, natki, jarmużu. Wątróbka drobiowa to również dobre rozwiązanie. Kolejny składnik, który Ci pomoże to witamina B6. Wybieraj pieczywo na drożdżach i ciasto drożdżowe. Są jej najlepszym źródłem. No i oczywiście witamina C, której rewelacyjnym źródłem jest czerwona papryka (dzienna dawka to 80g tego warzywa, by uzupełnić witaminę C). Ty jednak spożywaj jej więcej. Wodę z cytryną pij do produktów mięsnych i warzyw zielonych. Nie wiem, kiedy możesz spodziewać się poprawy wyników.
![Stan przedcukrzycowy dotyczy nawet 5 mln Polaków. Ciebie też? Sprawdź to [TEST]](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-TRZ7-kaJ1-ptSh_cukrzyca-pomiar-cukru-320x213.jpg)
