Spis treści
Kombucha - co to jest?
Kombucha (kombucza), potocznie grzyb herbaciany, grzybek japoński lub - błędnie - grzybek tybetański, to kolonia bakterii i specjalnej kultury drożdży, która należy do grupy SCOBY (Symbiotic Cultures of Bacteria and Yeasts), czyli do grupy symbiotycznych kultur drożdży i bakterii. Tak więc kombucha potocznie nazywana jest grzybem herbacianym lub grzybkiem japońskim, jednak tak naprawdę nie jest grzybem.
Jak wygląda kombucha?
Jak wygląda kombucha? Ma ona postać galaretowatej masy w kształcie placka. Dodana do posłodzonej herbaty inicjuje proces fermentacji, w wyniku którego powstaje napój z kombuchy.
Kombucha - zdjęcia:
Napój z kombuchy - właściwości zdrowotne
Właściwości zdrowotne kombuchy docenili już w starożytności. Nic dziwnego - napój z kombuchy zawiera liczne kwasy organiczne, m.in.
- kwas octowy, mlekowy i glukonowy
- witaminy z grupy B
- kwas askorbinowy (witamina C)
- składniki mineralne, takie jak cynk (jest go najwięcej), magnez, wapń, żelazo i miedź
W składzie napoju z kombuchy można znaleźć również alkohol, kofeinę, cukier i inne substancje.
Napój z kombuchy jest reklamowany jako eliksir życia, uniwersalny środek leczniczy, panaceum na niemalże wszystkie schorzenia. Jest polecany m.in. na:
- odchudzanie
- bezsenność
- utratę pamięci
- brak apetytu
- nadciśnienie tętnicze
- obniżenie cholesterolu
- zespół napięcia przedmiesiączkowego
- zespół przewlekłego zmęczenia
- wzmocnienie odporności
- uregulowanie pracy układu pokarmowego
- usprawnienie funkcji wątroby, nerek i pęcherza moczowego
- oczyszczenie organizmu z toksyn
- artretyzm
- reumatyzm
- cukrzyca
- AIDS
- nowotwory
Ile w tym prawdy? Naukowcy badają kombuchę
Niestety, nie ma wielu naukowców, którzy podjęli się zbadania wpływ napoju z kombuchy na zdrowie. Do tego wąskiego grona należą badacze z Zakładu Bromatologii Katedry Toksykologii i Bromatologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
Zdaniem naukowców, napój z kombuchy ma kilka zasadniczych właściwości:
- równoważy metabolizm
- wpływa na oczyszczanie krwi oraz na kwasowość organizmu
- podnosi poziom energii
- wspomaga procesy detoksykacyjne i trawienne organizmu
W związku z tym przekonują, że można go traktować jako naturalny suplement diety.
Zbadania właściwości napoju z kombuchy podjęli się także naukowcy z Indii. W 2003 roku badacze z Defence Institute of Physiology and Allied Sciences w Delhi podali sfermentowaną herbatę szczurom, które wcześniej otrzymały dawki octanu ołowiu. Okazało się, że wzmocniła ona system odpornościowy gryzoni, który został osłabiony wskutek stresu oksydacyjnego (będącego wynikiem zatrucia octanem ołowiu), i zmniejszyła liczbę uszkodzeń DNA. Wyniki sugerują więc, że napój z kombuchy może mieć silne właściwości przeciwutleniające i immunomodulujące.
Z kolei inni naukowcy z Indii, których wyniki badań zostały opublikowane w 2010 roku w czasopiśmie "Food & Function", przekonują, że napój z kombuczy może wspomóc leczenie wrzodów żołądka. Badacze podali myszom cierpiącym na chorobę wrzodową napój z kombuczy, który był fermentowany przez 4 dni. Na koniec okazało się, że przyrządzony w ten sposób napój był tak samo skuteczny jak omeprazol - lek stosowany w chorobie wrzodowej.
Jednak są to jedynie badania laboratoryjne, z udziałem zwierząt, które tylko sugerują, że napój z kombuchy może mieć właściwości lecznicze.
Nie ma żadnych dowodów naukowych jednoznacznie potwierdzających, że napój z kombuchy ma właściwości lecznicze. Może być on traktowany jedynie jako suplement diety, choć i w tym przypadku należy zachować ostrożność, ponieważ odnotowano wiele działań niepożądanych po jego wypiciu.
Napój z kombuchy - działania niepożądane
Napój z kombuchy w nadmiarze może zaszkodzić. Jak informuje amerykańskie Centrum Zwalczania i Zapobiegania Chorobom (CDC), w maju 1995 roku dwie kobiety, które codziennie przez dwa miesiące piły napój z kombuchy w ilościach większych niż 4 uncje (ok. 118 ml), zostały hospitalizowane z powodu ciężkiej kwasicy mleczanowej.
Jedna z nich zmarła w wyniku zatrzymania akcji serca dwa dni po przyjęciu do szpitala. Mimo że nie udowodniono bezpośredniego związku między sfermentowaną herbatą a kwasicą, specjaliści z Amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków (FDA) ostrzegli konsumentów, aby zachowali ostrożność przy przygotowywaniu i piciu napoju z kombuchy.
Kolejny przypadek zagrażającej życiu kwasicy mleczanowej po spożyciu napoju z kombuchy odnotowano w 2009 roku. Jak można się dowiedzieć ze strony Amerykańskiego Towarzystwa Onkologicznego, 22-letni mężczyzna został przyjęty do szpitala Cedars-Sinai w Los Angeles z powodu trudności w oddychaniu, gorączki, dezorientacji i wysokiego poziom kwasu mlekowego we krwi. Objawy te pojawiły się w ciągu 12 godzin od wypicia napoju. Pacjent wyzdrowiał, a jego lekarz był zdania, że to właśnie sfermentowana herbata przyczyniła się do kwasicy mleczanowej.
Ponadto w literaturze medycznej istnieją doniesienia o innych działaniach niepożądanych, takich jak nudności, wymioty czy bóle głowy, które pojawiły się u osób pijących więcej niż 4 uncje (ok. 118 ml) napoju z kombuchy dziennie. U niektórych osób doszło także do reakcji alergicznych i uszkodzenia wątroby, co objawiało się żółtaczką.
W związku z tym specjaliści z Amerykańskiego Towarzystwa Onkologicznego odradzają picie napoju z kombuchy w nadmiernych ilościach. Niewskazane jest również spożywanie go przez dłuższy czas.
Napój z kombuchy - przeciwwskazania
Przepis na napój z kombuchy nie jest skomplikowany. Jednak nie jest to napój dla każdego.
Napoju z kombuchy nie powinny pić:
- Osoby z osłabionym układem odpornościowym. Kombucha wzmacnia odporność u osób zdrowych. "Pacjenci z obniżoną odpornością nie powinni spożywać napoju z kombuchy wyprodukowanego w niekontrolowanym środowisku", przekonują specjaliści z Memorial Sloan-Kettering Cancer Center (USA). W czasie wytwarzania go w nieodpowiednich warunkach (zwłaszcza w warunkach domowych, gdzie trudno o utrzymanie sterylności) może bowiem dojść do skażenia napoju chorobotwórczymi grzybami, np. z rodzaju Aspergillus (kropidlak), które produkują toksyny mogące być szczególnie groźne właśnie dla osób z osłabionym układem odpornościowym. W związku z odradza się picia napoju z kombuchy osobom z wirusem HIV, chorym na AIDS, nowotwory, poddającym się chemioterapii, z chorobami autoimmunologicznymi, a także osobom starszym i innym z osłabioną odpornością.
- Dzieci. Napoju z kombuchy nie powinno się podawać także dzieciom, nie tylko ze względu na ich niewykształcony układ odpornościowy. W czasie warzenia kombuchy cukier ulega fermentacji i tworzy się alkohol, którego zawartość może wynieść nawet 2 proc.
- Osoby zmagające się z Candida Albicans. Niektóre źródła podają, że kombucza może pomagać w leczeniu drożdżycy, mimo że sama zawiera drożdże. Podobno drożdże zawarte w kombuchy (Schizosaccharomyces) nie posiadają sporów, które są przyczyną chorób, wręcz przeciwnie - mogą pomóc w zniszczeniu innych drożdży. Niestety, nie ma żadnych dowodów naukowych potwierdzających, że kombucha wspiera leczenie grzybicy. Odnotowano natomiast przypadki infekcji grzybiczych po wypiciu napoju z kombuchy (prawdopodobnie był on skażony chorobotwórczymi grzybami). W związku z tym osoby zmagające z kandydozą nie powinny po niego sięgać.
- Diabetycy. Niektórzy przekonują, że napój z kombuchy mogą spożywać cukrzycy, ponieważ w procesie fermentacji cukier zostaje przekształcony w inne substancje, takie jak kwasy organiczne, enzymy, witaminy czy sole mineralne. Owszem, zostaje przekształcony, ale tylko w ok. 95 proc. W związku z tym napój z kobuchy zawiera cukier, choć w niewielkich ilościach. Ponadto cukrzycy nie powinni go pić ze względu na zawartość alkoholu, który może m.in. zakłócić działanie wstrzykiwanej insuliny i leków przeciwcukrzycowych.
- Osoby zmagające się niektórymi dolegliwościami jelitowymi. Napój z kombuchy nie jest polecany w przypadku biegunki ze względu na zawartość kofeiny, która może zaostrzyć jej przebieg. Z tego samego powodu sfermentowanej herbaty nie powinny spożywać również osoby z zespołem jelita drażliwego.
- Osoby z kamicą szczawianową. Napój z kombuchy może zawierać kwas szczawiowy, który prowadzi do odkładania się w drogach moczowych kamieni szczawianowych.
Polecany artykuł:
