Rumianek - zastosowanie rumianku pospolitego

Drobne, biało-żółte kwiaty rumianku zawierają substancje, które rzadko występują w świecie roślin. Rumianek zawiera przede wszystkim wyjątkowo dużą ilość (nawet do 1,5 proc.) olejku eterycznego bogatego w związki o specyficznych właściwościach leczniczych, m.in. działający przeciwalergicznie chamazulen, a także alfa-bisabolol i jego tlenki. W kwiatach są również flawonoidy, spiroeter, fenolokwasy, fitosterole, poliacetyleny, garbniki katechinowe, gorycze, związki kumarynowe i śluzowe, cholina, witamina C i liczne sole mineralne. Właśnie tej różnorodności składników rumianek zawdzięcza opinię jednej z najcenniejszych roślin leczniczych.

Rumianek - popularna roślina lecznicza

Rumianek to roślina jednoroczna o silnym, charakterystycznym zapachu. Łodyga rumianku jest wzniesiona 15-50 cm wysokości i rozgałęziona - na szczytach rozgałęzień tworzą się koszyczki kwiatowe o średnicy 1,5-2,5 cm ze stożkowatym, pustym w środku dnem kwiatowym. Kwiaty języczkowe (brzeżne) są białe, a kwiaty rurkowate (wewnętrzne) - żółte. Rumianek kwitnie od maja do września.

Rumianek pospolity to jedną z najbardziej znanych i popularnych roślin leczniczych. Surowcem zielarskim są wysuszone koszyczki, które zbiera się na początku kwitnienia (gdy kwiaty języczkowe jeszcze nie zwisają). Zbiór najlepiej przeprowadzać w suche, słoneczne dni, w godzinach popołudniowych - wtedy rośliny zawierają najwięcej substancji czynnych. Koszyczki suszy się w przewiewnym i zacienionym pomieszczeniu rozłożone cienką warstwą.
Koszyczki rumianku zawierają przede wszystkim olejek eteryczny, w którego skład wchodzi głównie chamazulen oraz bisabolol. Rumianek zawiera także flawonoidy, kumaryny, terpeny, kwasy organiczne, cholinę, śluzy i sole mineralne. Koszyczek rumianku jest składnikiem wielu gotowych preparatów i mieszanek leczniczych.

Działanie i zastosowanie rumianku pospolitego

Rumianek pospolity ma właściwości przeciwzapalne, rozkurczające mięśnie gładkie, przyspieszające gojenie się ran, dezodoryzujące, przeciwbakteryjne i neutralizujące toksyny bakteryjne, pobudzające przemianę materii w skórze. Koszyczki rumianku stosuje się wewnętrznie w skurczach i stanach zapalnych żołądka i jelit. Zewnętrznie stosuje się je przy stanach zapalnych skóry i błon śluzowych, bakteryjnych schorzeniach skóry i jamy ustnej, ranach, oparzeniach i owrzodzeniach, alergiach skórnych, stanach zapalnych dróg oddechowych (w postaci inhalacji). Koszyczki rumianku są także często wykorzystywane w kosmetyce.

Rumianek łagodzi zapalenie spojówek

Składniki naparu rumiankowego działają antyseptycznie, ściągająco i przeciwzapalnie. Ponadto hamują wydzielanie histaminy. To czyni z naparu bardzo skuteczny środek do przemywania i kompresów na podrażnione oczy – czy to z powodu stanu zapalnego spojówek, czy uczulenia.

Rumianek koi podrażnienia skóry

Dzięki właściwościom przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym rumianku – co jest związane z zawartością alfa-bisabololu i spiroeteru, w mniejszym stopniu chamazulenu – napar z jego kwiatów jest doskonałym środkiem pomocnym przy wielu problemach skórnych. Można go stosować np. do przygotowania parówek, kompresów lub do przemywania skóry dotkniętej trądzikiem, do łagodzenia podrażnień, a nawet zmian skórnych spowodowanych grzybicą. Pomoże także przy owrzodzeniach, oparzeniach, świądzie. Dlatego wyciąg z rumianku jest bardzo cenionym składnikiem wielu kosmetyków – kremów, maseczek, płynów do mycia i kąpieli – przeznaczonych do skóry delikatnej i wrażliwej.

Rumianek pielęgnuje włosy

Ekstrakt z rumianku jest składnikiem wielu kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji włosów – ale tylko blond, ma bowiem silne właściwości rozjaśniające. Przywraca im naturalną jasną barwę, nadaje połysk i elastyczność, ułatwiając ich układanie. W przypadku włosów przetłuszczających się przeciwdziała pojawieniu się łupieżu. A ponadto dzięki zawartości licznych związków mineralnych zapobiega wypadaniu włosów, odżywiając ich cebulki.

Rumianek ułatwia gojenie się ran

Olejek pozyskiwany z kwiatów rumianku ma nie tylko silne działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, ale również pobudza przemianę materii w skórze i dzięki temu przyśpiesza gojenie się drobnych ran. Dlatego znajduje się on w wielu leczniczych kremach, maściach czy żelach, które działają antyseptycznie i jednocześnie ułatwiają zabliźnianie się zranień skóry.

Rumianek uspokaja, pomaga zasnąć

Rumianek ma właściwości rozluźniające, pomaga odprężyć się i uspokoić skołatane nerwy – to zasługa m.in. spiroeteru i związków kumaryny. Po męczącym, stresującym dniu warto zanurzyć się w kąpieli z dodatkiem naparu z rumianku. A problemy ze snem miną, gdy położymy głowę na małej poduszeczce, do której wsypiemy trochę suszonych kwiatów rumianku.

Rumianek pomaga w problemach trawiennych

Dzięki aktywnym substancjom zawartym w rumianku, skutecznie radzi on sobie z różnymi dolegliwościami trawiennymi. Spiroeter hamuje wydzielanie histaminy, serotoniny i bradykininy – substancji wywołujących stany zapalne. Flawonoidy i pochodne kumaryny wpływają rozkurczająco na mięśnie gładkie jelit i przewodów żółciowych. W rezultacie napar z rumianku działa przeciwzapalnie na błony śluzowe żołądka, poprawia przepływ żółci, korzystnie działa na przewód pokarmowy i wątrobę. Herbatka rumiankowa po sutym i tłustym posiłku ułatwi jego trawienie. Jest ona także zalecana jako środek pomocniczy w nadkwaśności żołądka i nadmiernym wydzielaniu soku żołądkowego, przynosi ulgę w chorobie wrzodowej.

Rumianek uśmierza bóle brzucha

Ponieważ zawarte w rumianku flawonoidy i związki kumaryny powodują obniżenie napięcia mięśni gładkich żołądka i jelit, herbatka rumiankowa jest bardzo skutecznym środkiem wiatropędnym. Przynosi ulgę przy nadmiernej fermentacji i wzdęciach, kolce jelitowej, świetnie radzi sobie z bólami brzucha. Jej właściwości rozkurczające i jednocześnie antyseptyczne sprawiają, że jest również przydatna przy problemach z nerkami i pęcherzem moczowym.

Rumianek zwalcza infekcje gardła i jamy ustnej

Olejek eteryczny, a zwłaszcza zawarty w nim alfa-bisabolol i spiroeter, działa przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie na błony śluzowe jamy ustnej. W efekcie rumianek bardzo skutecznie radzi sobie z infekcjami gardła, zakażeniami grzybiczymi jamy ustnej, stanami zapalnymi dziąseł. Dlatego ekstrakt z rumianku jest ważnym składnikiem past do zębów oraz płukanek do ust i gardła.