Interferon - działanie leku. Skutki uboczne stosowania interferonu

Interferon to białko, które naturalnie występuje w organizmie. Jego głównym zadaniem jest pobudzanie układu odpornościowego do walki z patogenami. Tę właściwość interferonu postanowili wykorzystać naukowcy i zaczęli go produkować jako lek. Niestety, stosowanie interferonu niesie za sobą liczne skutki uboczne, które pogarszają jakość życia znaczącej części chorych. Sprawdź, jak działa interferon i jakie może dawać skutki uboczne.

Spis treści

1. Interferon - jak wygląda?
2. Interferon - jak działa?
3. Interferon - skutki uboczne
4. Interferon - przeciwwskazania

Interferon to białko, które naturalnie występuje w organizmie. Jego głównym zadaniem jest pobudzanie układu odpornościowego do walki z patogenami. Tę właściwość interferonu postanowili wykorzystać naukowcy i zaczęli wytwarzać go metodami inżynierii genetycznej jako lek.

W organizmie interferon występuje w niewielkich ilościach. Po podaniu zastrzyku ilość interferonu w organizmie znacznie wzrasta. Wówczas okryto, że interferon ma także inne właściwości - spowalnia lub zatrzymuje proces namnażania komórek nowotworowych.

Poza tym interferon może w odpowiedni sposób kształtować odpowiedź układu odpornościowego, co jest wykorzystywane w terapii niektórych chorób autoimmunologicznych. Wyróżnia się kilka rodzajów interferonu, jednak za wysoki stopień ochrony przed czynnikami chorobotwórczymi i nowotworami odpowiada interferonu alfa. W medycynie zastosowanie znalazł także interferon beta i interferon gamma.

Interferon - jak wygląda?

Interferon ma postać białego proszku, który trzeba zmieszać z rozpuszczalnikiem, by przygotować roztwór do wstrzykiwań. Dostępny jest w ampułkach zawierających gotowy roztwór, w strzykawkach lub w specjalnych wstrzykiwaczach.

Interferon - jak działa?

Interferon alfa stosuje się w leczeniu przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu B (WZW B) i C (WZW C). W tym ostatnim przypadku interferon alfa (w połączeniu z innym specyfikiem - rybawiryną) podaje się pacjentom, u których potwierdzono obecność zakażenia genotypem 3 HCV.

U pacjentów z genotypem 1 lub 4 HCV stosuje się innowacyjną terapię bezinterferonową, która w Polsce jest refundowana od lipca 2015 roku. Nowoczesna terapia eliminuje wirusa HCV u 90-100 proc. chorych. Tymczasem interferon w połączeniu z rybawiryną jest w stanie wyleczyć z WZW C 50-60 proc. pacjentów.

Interferon alfa stosuje się także w leczeniu nowotworów krwi i układu chłonnego:

• szpiczaka plazmocytowego
• niektórych typów chłoniaków i białaczek
• zaawansowane stadium raka nerki
• czerniak

Z kolei interferon beta to podstawowy lek, który jest stosowany w leczeniu ustępująco-nawracającej oraz wtórnie postępującej postaci stwardnienia rozsianego. Dokładne działanie interferonu beta nie jest znane, jednak podejrzewa się, że lek hamuje nadmierną reakcję układu odpornościowego i reakcje zapalne, które prowadzą do niszczenia osłonek mielinowych włókien nerwowych, a dalej do pojawiania się objawów SM. Tym samym ogranicza ilość rzutów choroby. Niestety, interferon beta pomaga jedynie 35 proc. pacjentów z SM.

Natomiast interferon gamma stosuje się (choć rzadko) w leczeniu przewlekłej, wrodzonej chorobie ziarniniakowej (należy do wrodzonych niedoborów odporności).

Interferon - skutki uboczne

Stosowanie interferonu niesie za sobą liczne skutki uboczne, które prawie zawsze pogarszają jakość życia chorego. Większość z nich mija po zakończeniu (bądź wstrzymaniu) terapii.

• objawy grypopodobne:
• dreszcze
• gorączka
• bóle mięśniowo-stawowe
• bóle głowy
• osłabienie
• nudności
• objawy ze strony układu pokarmowego:
• zaburzenia smaku
• jadłowstręt
• nudności
• wymioty
• biegunka/zaparcia
• ból brzucha
• zmniejszenie masy ciała
• świąd i suchość skóry
• wysypka
• ból w klatce piersiowej
• osłabienie czucia
• parestezje
• drżenia
• zapalenie spojówek
• ból gałek ocznych
• zaburzenia widzenia
• szumy uszne
• zawroty głowy pochodzenia błędnikowego
• wypadanie włosów
• zaburzenia miesiączkowania lub brak miesiączki
• zaburzenia płodności
• objawy ze strony układu nerwowego:
• drażliwość
• apatia
• bezsenność
• zaburzenia orientacji
• zaburzenia pamięci
• chwiejność emocjonalna
• ciężka depresja

Stosowanie interferonu wiąże się z rozwojem wielu chorób, takich jak:

• niedokrwistość aplastyczna
• sarkoidoza
• cukrzyca
• nadczynność tarczycy
• niedoczynność tarczycy
• zapalenie oskrzeli
• zapalenie błony śluzowej nosa
• zapalenie zatok

W rzadkich przypadkach może dojść do zapalenia płuc, posocznicy, czy pojawienia się myśli samobójczych.

Interferon - przeciwwskazania

• ciąża
• karmienie piersią
• choroby wątroby
• ciężkie upośledzenie czynności wątroby
• niewyrównana marskość wątroby
• autoimmunologiczne zapalenie wątroby
• choroby psychiczne (szczególnie depresja, zamiary samobójcze)
• ciężkie choroby układu sercowo-naczyniowego
• ciężka niewydolność nerek
• choroby tarczycy

Interferon należy ostrożnie stosować u osób z chorobami autoimmunologicznymi, chorych na łuszczycę, sarkoidozę.

O autorze

Monika Majewska

Dziennikarka specjalizująca się w tematyce zdrowotnej, a zwłaszcza obszarach medycyny, ochrony zdrowia i zdrowego odżywiania. Autorka newsów, poradników, wywiadów z ekspertami i relacji. Uczestniczka największej Ogólnopolskiej Konferencji Medycznej "Polka w Europie", organizowanej przez Stowarzyszenie "Dziennikarze dla Zdrowia", a także specjalistycznych warsztatów i seminariów dla dziennikarzy realizowanych przez Stowarzyszenie.

Przeczytaj więcej tekstów tej autorki

Monika Majewska