Spis treści
Woda w płucach może być powodowana przez bardzo dużą ilość problemów medycznych i chorób, również tych niezwiązanych bezpośrednio z płucami. Najczęściej jednak przyczyną jest stan zapalny lub choroba nowotworowa.
Woda w płucach - przyczyny
Oprócz tego płyn w opłucnej może wystąpić w wyniku chorób autoimmunologiczych takich jak:
- toczeń rumieniowaty,
 - toczeń polekowy,
 - choroby reumatyczne (w tym reumatoidalne zapalenie stawów),
 - ziarniaki Wegenera,
 - sarkoidoza.
 
Występuje też przy:
- zatorowości płucnej,
 - zakażeniach,
 - wodobrzuszu,
 - niedoczynności tarczycy,
 - zawale serca,
 - zawale płuca,
 - niewydolności krążenia,
 - urazach klatki piersiowej, spowodowanych np. wypadkiem lub w wyniku odmy samoistnej.
 
Woda w płucach zbiera się również podczas chorób wirusowych oraz bakteryjnych. Do tego grona należą choroby, jak: gruźlica oraz bakteryjne i wirusowe zapalenia płuc. Spotyka się ją również w wyniku zakażeń pasożytniczych.
Nowotwory, które grożą zbieranie się płynu w opłucnej, to:
- rak płuca,
 - międzybłoniak opłucnej,
 - rak jajników,
 - rak piersi,
 - rak układu chłonnego,
 - rak jelita grubego,
 - rak trzustki
 - czy rak nerek.
 
Zdarza się też, że płyn powstaje w wyniku radioterapii. Oprócz tego istnieją przypadki wody w płucach spowodowanej ropniami podprzeponowymi i ropniami wątroby.
Woda w płucach - objawy
Objawy wody w płucach często są niejednoznaczne i zależą od czynnika, który ją wywołał oraz ewentualnych powikłań. Również ilość płynu gromadzącego się w opłucnej ma ogromny wpływ na symptomy.
Zazwyczaj pierwszą oznaką nieprawidłowości jest duszność i ucisk w klatce piersiowej. Wydzielina sprawia, że oddychanie jest utrudnione, co powoduje ból, a ruchomość klatki, wraz z gromadzeniem się płynu, zostaje coraz bardziej ograniczona. Boleści mogą też pojawić się w okolicy brzucha, a nawet promieniować na barki.
Płuca same w sobie nie mogą powodować bólu, jednak powiązanie opłucnej z nerwami międzyżebrowymi, już tak. Kolejnym objawem wody w płucach może być kaszel, powodowany przez ucisk na tkanki organu. Dolegliwości bólowe najczęściej występują przy stanach zapalnych i chorobach nowotworowych. Skutkiem nieleczonego gromadzenia się płynu w opłucnej może być nawet śmierć.
Woda w płucach - rozpoznanie
Rozpoznanie wody w płucach może zostać postawione na kilka sposobów. Podczas badania lekarskiego medyk opukuje klatkę piersiową. Dzięki tej metodzie jest w stanie wykryć obecność płynu poniżej 300-400 ml.
RTG klatki piersiowej może ujawnić jeszcze mniejsze ilości, bo już powyżej 200 ml. Badanie przeprowadzone w pozycji bocznej przynosi dokładniejszy wynik badania. USG z kolei wykrywa obecność wody w płucach już od 100 ml, a TK klatki piersiowej – od 50 ml.
Badania płynu opłucnego:
- badania biochemiczne (poziomy białka, glukoza, amylaza, DH pH, cholesterol, trójglicerydy),
 - hematokryt,
 - skład komórkowy (neutrofilia: zakażenia bakteryjne, limfocytoza: gruźlica i nowotwory, eozynofilia: w zakażeniach pasożytniczych), dają lepszy wgląd w stan chorego.
 
Woda w płucach - leczenie
Leczenie wody w płucach zależne jest bowiem od przyczyny, która doprowadziła do wysięku. Lekarz po odkryciu, że w opłucnej zebrał się płyn, ustala najpierw jego charakter. Może być on zapalny, nowotworowy lub przesiękowy. Dzięki temu łatwiej jest zawęzić obszar poszukiwań dla postawienia prawidłowej diagnozy i głównej przyczyny gromadzenia się wody w płucach, by móc ją wyeliminować wdrażając adekwatne leczenie: antybiotykoterapię, leczenie onkologiczne lub inne.
Nie zawsze jest to jednak możliwe – jeżeli choroby podstawowej nie da się wyleczyć, można stosować wyłącznie leczenie objawowe wody w płucach, np. poprzez torakocentezę, czyli nakłucie jamy opłucnej. Jest to swego rodzaju drenaż, który odprowadza zalegający płyn, zmniejszając duszności i dolegliwości bólowe, gdy płuco się rozpręża.
Nakłucie może jednak nie wystarczyć i wtedy stosuje się chirurgiczne odprowadzenie płynu. Stosuje się wtedy torakotomię, czyli otwarcie klatki piersiowej. Może też dojść do sytuacji, w której niezbędna jest dekortykacja, czyli wycięcie części płuca. Zabieg ten jednak, choć może wiązać się z komplikacjami (uszkodzenie nerwów i innych narządów, obrzęk, przeciek powietrza, wyciek chłonki, zator powietrzny), nie wpływa na wydolność oddechową.
Czytaj też:
- Zapalenie opłucnej - przyczyny, objawy i leczenie
 - Zator płucny (zator tętnicy płucnej) – objawy, przyczyny, zapobieganie