AMYLAZA (AMY): badanie poziomu we krwi - normy

Amylaza to enzym rozkładający wielocukry (np. skrobię) na cukry proste, które następnie są wchłaniane z przewodu pokarmowego. Enzym ten wytwarzany jest przez ślinianki, trzustkę, gruczoł mleczny, jajniki oraz jądra. Najważniejszymi narządami wydalania amylazy z ustroju są nerki i przewód pokarmowy. Aby oznaczyć poziom amylazy (AMY) we krwi należy pobrać do badania krew z żyły łokciowej. Przed badaniem należy być przynajmniej 8 godzin na czczo. Sprawdź, jaka jest norma dla alfa-amylazy i o czym świadczy niski lub wysoki jej poziom we krwi.

Pozioma amylazy we krwi: wskazania do badania

Badanie poziomu amylazy w organizmie zleca się w przypadku:

• podejrzenia ostrego zapalenia trzustki, przy następujących objawach: silnych bólach jamy brzusznej z wymiotami i biegunką
• podejrzenia przewlekłego zapalenia trzustki, a także przy długotrwałych dolegliwościach bólowych przebiegających ze zmniejszeniem masy ciała, biegunkami tłuszczowymi i nadużywaniem alkoholu lub kamicą żółciową
• podejrzenia chorób ślinianek takich jak zapalenie lub nowotwór, które prowadzą do zatkania przewodu wyprowadzającego ślinę przy jednoczesnym powiększeniu gruczołu ślinowego
• przy podejrzeniu perforacji, przedziurawienie żołądka, dwunastnicy lub jelita oraz niedrożność jelita lub zmiany niedokrwienne jelit

Wysoki poziom amylazy we krwi

Jeśli poziom amylazy we krwi przekracza 1150 U/l, to mamy do czynienia z ostrym zapaleniem trzustki. Należy pamiętać, że najwyższe wartości amylazy w ostrym zapaleniu trzustki występują pomiędzy 6. a 12. godziną od wystąpienia objawów chorobowych, by następnie gwałtownie spaść, pozostając jednak przez kolejne 3-4 dni nadal powyżej normy.Poziom amylazy we krwi w granicach 575–1150 U/l może świadczyć o:

• zapaleniu otrzewnej
• okresowym zaostrzeniu w przewlekłym zapaleniu trzustki
• perforacji wrzodu żołądka lub dwunastnicy
• niedrożności jelit
• zapaleniu pęcherzyka żółciowego
• kamicy żółciowej
• kamicy przewodów trzustkowych
• ostrym zapaleniu nerek
• kwasicy ketonowej w cukrzycy, gdy stężenie glukozy we krwi przekracza 500 mg/dl

Amylaza w granicach 115-575 U/l może świadczyć o:

• śwince
• kamicy przewodów ślinowych
• radioterapii i chemioterapii (cyklofosfamid)
• zażywaniu alkaloidów opium (morfiny, heroiny, kodeiny)
• zatruciu metanolem
• spożyciu dużych dawek etanolu (u alkoholików)

Poza tym podniesiony poziom amylazy we krwi może świadczyć o chorobach wątroby, przewlekłym zapaleniu nerek, ciąży pozamacicznej. Towarzyszy również rozległym urazom całego ciała i pojawia się w przebiegu niektórych nowotworów złośliwych – rak oskrzela, tarczycy, wątroby, jelita grubego, jajnika, gruczołu krokowego - tzw. hiperamylazemia paranowotworowa.

Przeczytaj także: Ostre zapalenie trzustki - objawy i leczenie 

Niski poziom amylazy we krwi

Niski poziom amylazy we krwi może świadczyć o:

• bardzo rozległym zniszczeniu trzustki - martwicy wywołanej przez np. ostre piorunujące zapalenie trzustki, zaawansowane przewlekłe zapalenie trzustki czy muskowiscydozę,
• poważnym uszkodzeniu wątroby w wyniku np. zatrucia lekami, zapalenia wątroby, zatrucia ciążowego, ciężkiej tyreotoksykozy, ciężkich oparzeń,
• stosowaniu niektórych leków np. cytrynianów i szczawianów, które wiążą wapń.