Psychiatria

Psychiatria to specjalizacja medyczna poświęcona diagnozie i leczeniu zaburzeń oraz chorób psychicznych. Psychiatra zajmuje się nie tylko analizą medycznego aspektu dysfunkcji, ale bada również ich uwarunkowania społeczne, rodzinne i pychologiczne. Często tylko tak holistyczne podejście do pacjenta pozwala na znalezienie rozwiązania problemu. W odróżnieniu od psychologii, psychiatria jest dyscypliną medyczną.

Lobotomia (leukotomia, zabieg fachowo określany jako lobotomia przedczołowa) polegała na celowym uszkadzaniu połączeń kory przedczołowej z innymi strukturami mózgowia. Zabieg swego czasu był wyjątkowo popularny – liczbę wykonanych na świecie lobotomii można podawać w dziesiątkach tysięcy. Obecnie jednak lobotomii zdecydowanie się już nie przeprowadza.
Nerwica zależy od przyczyny jej powstania i sprzyjają jej: wrażliwy system nerwowy, ciężkie doznania psychiczne, np. po śmierci bliskiej osoby czy bodźce pochodzące z wnętrza organizmu. Wśród wielu rodzajów nerwic rozróżnia się nerwicę natręctw, neurasteniczną, lękową czy pourazową. Sprawdź, czym się różnią poszczególne rodzaje nerwic.
Paraliż senny (paraliż przysenny, porażenie przysenne) to zaburzenie snu polegające na porażeniu mięśni przy jednoczesnym zachowaniu świadomości, które pojawia się podczas zasypiania lub przy przechodzeniu ze snu do stanu czuwania. Na czym polega paraliż senny i jakie są metody leczenia problemów ze snem?
Choroba afektywna dwubiegunowa charakteryzuje się występowaniem u pacjentów epizodów zarówno obniżonego, jak i podwyższonego nastroju. Problem należy uznać za poważny, ponieważ obarczone nim osoby doświadczają utrudnień w zasadzie w każdym aspekcie życia. Jakie dolegliwości mogą wskazywać na chorobę afektywną dwubiegunową i jakie są możliwości leczenia tej jednostki?
Zaburzenia odżywiania są bardzo poważnym stanem mającym wpływ na funkcje psychologiczne, fizyczne i społeczne. Najczęściej obejmują anoreksję, bulimię, jadłowstręt do jedzenia lub napadowe objadanie się. Jak rozpoznać, że bliska osoba zmaga się z zaburzeniami jedzenia?
Zespół stresu pourazowego, w skrócie PTSD rozwijać się może po przeżyciu różnorakich traum – do takowych zaliczyć można wypadek samochodowy, śmierć bliskiej osoby, ale i uczestnictwo w działaniach wojennych. Objawy – które znacząco wpływają na funkcjonowanie pacjenta – mogą ujawniać się nawet po kilku miesiącach od wystąpienia stresującej sytuacji. Jakie więc objawy mogą pojawiać się w przebiegu PTSD? Jakie są przyczyny tej jednostki i jak przebiega jej leczenie?
Zespół zachodzącego słońca to szereg zaburzeń mogących występować u osób starszych, które pojawiają się w ściśle określonej porze dnia, to znaczy późnym popołudniem, wieczorem lub w nocy. Objawy zespołu zachodzącego słońca prowadzą do trudności dla doświadczającego ich człowieka, ale i dla zajmujących się takim seniorem opiekunów. Jakie jednak dolegliwości związane są z tym zaburzeniem i jakie są przyczyny zespołu zachodzącego słońca?
Na przewlekły ból cierpi ok 20-30 proc. całej populacji. U połowy pacjentów z bólem przewlekłym występują objawy depresji. Co jednak było pierwsze: ból czy depresja? O szerokich możliwościach leczenia przewlekłego bólu red. Marcelina Dzięciołowska rozmawia z psychiatrą - dr Jolantą Klemens.
Trichotillomania to nazwa zaburzenia, które polega na niemożności powstrzymywania się od wyrywania sobie włosów – z głowy, brwi, rzęs. Niekiedy przymusowi wyrywania włosów towarzyszy trichofagia, czyli przymus ich zjadania. Jak powstaje to zaburzenie i czy można je leczyć?
Amy Schumer - amerykańska aktorka i stand-uperka w jednym z ostatnich wywiadów wyznała, że zmaga się z chorobą. Choć do tej pory z powodu wstydu ukrywała swoją przypadłość, teraz postanowiła otwarcie mówić o tym, z czym się boryka.
Zaburzenia psychiczne bardzo często towarzyszą chorobom tkanki łącznej, co wynika zarówno ze zmian organicznych, do których doprowadza choroba, jak i pogorszenia jakości życia będącego konsekwencją ograniczeń, jakie niesie ze sobą schorzenie. Rozpoznanie źródła tych zaburzeń jest kluczowym elementem podjęcia właściwego leczenia, a tym samym zmniejszenia dolegliwości występujących u pacjenta.
Zespół Münchhausena (inaczej zaburzenie pozorowane) to choroba, w przebiegu której osoby nią dotknięte zgłaszają fikcyjne objawy albo świadomie wywołują choroby tylko po to, by zostać uznanym za osobę chorą i móc się leczyć. Wyróżnia się także przeniesiony (zastępczy) zespół Münchhausena, który jest jeszcze groźniejszy, bo dotyka bezpośrednio najbliższych osób chorych. Sprawdź, jakie są objawy zespołu Münchhausena i jak się go leczy.

Diagnozowanie zaburzeń psychiatrycznych nie jest proste. Wiele schorzeń nie okazuje wyraźnych objawów lub daje o osobie znać jedynie w określonych warunkach środowiskowych. Co więcej, osoby chore często niechętnie podejmują leczenie, ponieważ są przekonane o braku problemu. W odróżnieniu od typowych chorób i urazów choroby psychiczne nierzadko modyfikują świadomość i postrzeganie otoczenia. Dlatego chory może być przekonany o tym, że nic mu nie dolega, a jego zachowania i reakcje mieszczą się w kanonie ogólnie przyjętych norm społecznych i etycznych.

Leczenie psychiatryczne może odbywać się zarówno podczas pobytu w szpitalu, w specjalistycznej klinice, np. Poradni Leczenia Uzależnień albo prywatnym gabinecie.

Do typowych chorób i zaburzeń psychicznych można zaliczyć schizofrenię, zaburzenia nastroju, parafilie, zaburzenia odżywiania (np. bulimia, anoreksja, ortoreksja), alkoholizm i zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, czyli uporczywe powtarzanie określonych zachowań lub myśli. Objawy poszczególnych chorób mogą występować ze zmienną częstotliwością – od jednorazowych epizodów, przez remisję (ustępowanie w czasie), aż po zaburzenia utrwalone.

W psychiatrii diagnostykę chorób i zaburzeń przeprowadza się w oparciu o dwa zestawienia – DSM-5 oraz ICD-10. Leczenie zdiagnozowanych chorób może odbywać się na kilka sposobów. Najczęściej stosuje się psychoterapię, niekiedy w połączeniu z farmakoterapią. Dopiero kiedy podstawowe metody leczenia okazują się niewystarczające zaleca się sięgnięcie po bardziej inwazyjne zabiegi jak terapię elektrowstrząsową, a w ostateczności psychochirurgię. Ten ostatni zabieg polega na przerwaniu połączeń między ośrodkami ośrodkowego układu nerwowego i wymaga niezwykłej precyzji możliwej dzięki metodom stereotaktycznym.