Psychiatria

Psychiatria to specjalizacja medyczna poświęcona diagnozie i leczeniu zaburzeń oraz chorób psychicznych. Psychiatra zajmuje się nie tylko analizą medycznego aspektu dysfunkcji, ale bada również ich uwarunkowania społeczne, rodzinne i pychologiczne. Często tylko tak holistyczne podejście do pacjenta pozwala na znalezienie rozwiązania problemu. W odróżnieniu od psychologii, psychiatria jest dyscypliną medyczną.

Czy depresja jest dziedziczna? Przeprowadzone dotąd badania sugerują, że nie. Można odziedziczyć jedynie skłonność do depresji – oznacza to, że u dzieci osób chorych na zaburzenia depresyjne istnieje większe ryzyko rozwoju tej choroby (o ok. 15-30% w porównaniu do dzieci zdrowych rodziców).
Depresja nawracająca (inaczej choroba afektywna jednobiegunowa) to taki rodzaj depresji, w którym objawy obniżonego nastroju na przemian pojawiają się i ustępują ulegając czasowej remisji. Wraz z każdym nawrotem epizodu depresji, rośnie ryzyko wystąpienia kolejnego, którego przebieg jest jeszcze ostrzejszy. Sprawdź, jak leczyć depresję nawracającą.
Katatymia (potocznie nazywana myśleniem życzeniowym) to silna wiara w to, że jest/będzie tak, jak byśmy chcieli by było. Takie zniekształcanie rzeczywistości lub powstawanie przeżyć, pod wpływem silnych nastawień lub oczekiwań uczuciowych jest pospolitym zjawiskiem u zdrowych ludzi. W niektórych przypadkach jednak katatymia może doprowadzić do całkowitego zafałszowania obrazu otaczającej rzeczywistości. Jaskrawe przykłady takich zachowań mogą być objawem występującym w takich chorobach jak nerwice, psychozy i schizofrenia. Poznaj przyczyny i objawy katatymii.
Wyróżniamy dwa rozpoznania depresji alkoholowej: pierwotny alkoholizm z wtórną depresją i pierwotną depresję z wtórnym alkoholizmem. Patrząc na statystyki, tyko około 10% chorych na depresję alkoholową początek swojej choroby ma w depresji. Znaczna większość mierzy się z problemem depresji dopiero w trakcie trwania nałogu. Na depresję alkoholową częściej zapadają mężczyźni, choć pojawiają się niepokojące dane o rosnącej liczbie kobiet z zaburzeniami psychicznymi i jednoczesnym alkoholizmie.
Depresja po zdradzie wywołana jest nadmiernym napięciem i trudnościami w powrocie do równowagi życiowej. Granica zdrady w każdym związku może leżeć gdzie indziej, niemniej jednak, kiedy dochodzi do wydarzenia uznanego przez partnerów za zdradę, trudno jest uniknąć jej negatywnych skutków. W związku, który niósł ze sobą duży ładunek emocjonalny, osoba zdradzona doświadcza mnóstwa często skrajnych odczuć. Krajobraz związku po akcie niewierności to balansowanie pomiędzy miłością a nienawiścią, poczuciem winy i krzywdy, smutkiem, obniżoną samooceną i żalem. W skrajnych przypadkach pojawiają się zaburzenia o charakterze depresyjnym. Jakie są objawy i na czym polega terapia depresji po zdradzie?
Na leczenie zaburzeń osobowości składają się przede wszystkim psychoterapia oraz farmakoterapia. Mogą być wspomagane treningami umiejętności społecznych i radzenia sobie z niezdrowymi emocjami. Efektem terapii jest wypracowanie przez osobę z zaburzeniem osobowości nowych, konstruktywnych sposobów komunikacji, postrzegania siebie i świata. Terapia jest też szansą na pełniejsze uczestniczenie w życiu społecznym (rodzinnym, zawodowym) i eliminacji poczucia wyobcowania i niedopasowania.
Kiedy zdarzy się nam o czymś zapomnieć, mówimy żartem "mam sklerozę", nie zdając sobie sprawy z powagi tej choroby. Skleroza dotyka ludzi w różnym wieku,  ale najczęściej po sześćdziesiątce. Sprawdź, jakie są przyczyny i objawy sklerozy i czym można spowolnić jej rozwój.
Selektywne zaburzenie odżywiania (Selective Eating Disorder – SED) to zaburzenie psychiczne, które objawia się silnym uczuciem niechęci, a niekiedy nawet lękiem przed jedzeniem. Chory jest w stanie zjeść tylko jeden rodzaj (rzadziej dwa, trzy) pożywienia, np. frytki, a na widok reszty dostaje ataku paniki. Jakie są przyczyny i pozostałe objawy selektywnego zaburzenia odżywiania? Na czym polega jego leczenie?
Epizod psychotyczny to zaburzenie psychiczne, które charakteryzuje nagły początek i szybki przebieg. Bez żadnych objawów ostrzegawczych, w ciągu kilku dni dochodzi do rozwoju objawów psychotycznych, takich jak zaburzenia postrzegania rzeczywistości, omamy i urojenia. Jakie są przyczyny i pozostałe objawy epizodu psychotycznego? Jak przebiega jego leczenie?
Hipochondryk cały czas zmaga się z bólem i długą listą chorób. Nie ma dnia, żeby go coś nie bolało. Lekarze rozkładają ręce - z badań wynika, że  pacjent jest zupełnie zdrowy. Chory z urojenia wierzy zaś, że cierpi na dziwne i nieprawdopodobne dolegliwości.
Upośledzenie umysłowe (niepełnosprawność intelektualna) to zaburzenie rozwojowe, które objawia się znacznym obniżeniem funkcji intelektualnych. Wiąże się z trudnościami w nauce, porozumiewaniu się, wykonywaniu prostych czynności dnia codziennego, zyskiwaniu kompetencji społecznych. Choć upośledzenia umysłowego nie da się w pełni wyleczyć, wdrożenie na wczesnym etapie rozwoju dziecka odpowiednich technik terapeutycznych może pomóc mu w późniejszym osiągnięciu samodzielności.
Dziecko z ADHD jest agresywne - to jeden z najpowszechniejszych mitów dotyczących tego zaburzenia. Inni stawiają błędną tezę, że ADHD jest wynikiem złego, bezstresowego wychowania. Niektórzy są przekonani, że ADHD w ogóle nie istnieje. Z tymi i innymi mitami o ADHD rozprawili się specjaliści podczas konferencji prasowej, zorganizowanej w Warszawie z okazji Tygodnia Świadomości ADHD.
Jak rozpoznać, czy dziecko ma ADHD? Jakie są najczęstsze objawy? Nadpobudliwe dzieci nie mogą usiedzieć na miejscu i absorbują swoim zachowaniem. Często, nie z własnej winy, postrzegane są jako niegrzeczne i niewychowane. Ponad połowa z nich nie wyrośnie z ADHD, a w dorosłym życiu będzie im bardzo trudno panować nad swymi emocjami. Zobacz jakie zasady wprowadzić do wychowania dziecka z ADHD.
Zespół stresu pourazowego pojawia się przede wszystkim u żołnierzy i weteranów, którzy brali udział w wojnie lub byli świadkami działań wojennych. PTSD może pojawić się tuż po zdarzeniu, może też być odsunięty w czasie; może utrzymywać się kilka lat, a może trwać krótko. Jak pomóc weteranom cierpiącym na zespół stresu pourazowego?
Leczenie nerwicy wymaga czasu, ale warto podjąć ten wysiłek. Nerwica bowiem może całkowicie uniemożliwić normalne życie. Leczenie nerwicy polega przede wszystkim na psychoterapii, ale stosuje się również leczenie farmakologiczne. Sprawdź, jak powinno przebiegać leczenie nerwicy.
Psychoza maniakalno-depresyjna, inaczej choroba afektywna dwubiegunowa lub cyklofrenia, to poważne zaburzenie psychiczne. Chorzy zmagający się z psychozą maniakalno-depresyjną mogą zagrażać nie tylko sobie, lecz także zdrowiu, a nawet życiu innych osób. Jakie są przyczyny i objawy psychozy maniakalno-depresyjnej? Jak przebiega jej leczenie?
Narkolepsja to choroba, na którą cierpiał jeden z bohaterów filmu Moje własne Idaho. Na czym polega ta rzadka choroba? Niektórzy z nas bardzo długo zasypiają. Osobom cierpiącym na narkolepsję zajmuje to dosłownie chwilę. Ale nie ma im czego zazdrościć, bo mogą zapaść w sen podczas rozmowy z szefem czy jazdy rowerem. Jakie sa przyczyny i objawy narkolepsji?
Niektóre fobie, np. lęk wysokości, klaustrofobia, lęk przed owadami czy wężami, występują częściej niż inne. Na szczęście fobii można się oduczyć, albo poddać skutecznej terapii: powoli - metodą małych kroków, albo wręcz przeciwnie -  skokiem na głęboką wodę.
Agorafobia to nieuzasadniony, chorobliwy lęk przed otwartą przestrzenią. Osoby z agorafobią nie potrafią same wyjść z domu, na samą myśl o tym ogarnia jest strach. Jakie są przyczyny i objawy agorafobii? Na czym polega leczenie?
Około jedna trzecia nastolatków w Polsce ma objawy depresji. Z tego jeden na stu ma myśli samobójcze. Umieć z tym sobie radzić powinny zarówno same dzieci i tu potrzeba samoświadomości, jak i rodzice, których sposób i metoda na wychowanie mogą w bardzo różny sposób wpływać na psychikę pociech.
Synestezja to stan, w którym wrażenia zmysłowe mieszają się ze sobą. Wówczas można m.in. widzieć kolory słów lub czuć ich smak. Z kolei smaki można słyszeć jako dźwięki. Na przykład słowo poniedziałek może mieć kolor czerwony, a utwór Mozarta mieć smak truskawek z bitą śmietaną. Dzięki synestezji można nawet wyczuwać palcami dźwięk różnych przedmiotów. Sprawdź, czym dokładnie jest synestezja.

Diagnozowanie zaburzeń psychiatrycznych nie jest proste. Wiele schorzeń nie okazuje wyraźnych objawów lub daje o osobie znać jedynie w określonych warunkach środowiskowych. Co więcej, osoby chore często niechętnie podejmują leczenie, ponieważ są przekonane o braku problemu. W odróżnieniu od typowych chorób i urazów choroby psychiczne nierzadko modyfikują świadomość i postrzeganie otoczenia. Dlatego chory może być przekonany o tym, że nic mu nie dolega, a jego zachowania i reakcje mieszczą się w kanonie ogólnie przyjętych norm społecznych i etycznych.

Leczenie psychiatryczne może odbywać się zarówno podczas pobytu w szpitalu, w specjalistycznej klinice, np. Poradni Leczenia Uzależnień albo prywatnym gabinecie.

Do typowych chorób i zaburzeń psychicznych można zaliczyć schizofrenię, zaburzenia nastroju, parafilie, zaburzenia odżywiania (np. bulimia, anoreksja, ortoreksja), alkoholizm i zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, czyli uporczywe powtarzanie określonych zachowań lub myśli. Objawy poszczególnych chorób mogą występować ze zmienną częstotliwością – od jednorazowych epizodów, przez remisję (ustępowanie w czasie), aż po zaburzenia utrwalone.

W psychiatrii diagnostykę chorób i zaburzeń przeprowadza się w oparciu o dwa zestawienia – DSM-5 oraz ICD-10. Leczenie zdiagnozowanych chorób może odbywać się na kilka sposobów. Najczęściej stosuje się psychoterapię, niekiedy w połączeniu z farmakoterapią. Dopiero kiedy podstawowe metody leczenia okazują się niewystarczające zaleca się sięgnięcie po bardziej inwazyjne zabiegi jak terapię elektrowstrząsową, a w ostateczności psychochirurgię. Ten ostatni zabieg polega na przerwaniu połączeń między ośrodkami ośrodkowego układu nerwowego i wymaga niezwykłej precyzji możliwej dzięki metodom stereotaktycznym.