Psychiatria

Psychiatria to specjalizacja medyczna poświęcona diagnozie i leczeniu zaburzeń oraz chorób psychicznych. Psychiatra zajmuje się nie tylko analizą medycznego aspektu dysfunkcji, ale bada również ich uwarunkowania społeczne, rodzinne i pychologiczne. Często tylko tak holistyczne podejście do pacjenta pozwala na znalezienie rozwiązania problemu. W odróżnieniu od psychologii, psychiatria jest dyscypliną medyczną.

Czytaj więcej

Zaburzenia schizoafektywne - objawy, przyczyny, leczenie

W przebiegu zaburzeń schizoafektywnych pacjenci doświadczają jednocześnie zaburzeń typowych dla dwóch różnych jednostek, a mianowicie objawów schizofrenii oraz objawów zaburzeń afektywnych. Mimo że od ich wyróżnienia w klasyfikacjach psychiatrycznych upłynął już prawie wiek, to przyczyny zaburzeń schizoafektywnych wciąż są dość niejasne. Najważniejsze wydaje się właściwe rozpoznanie zaburzeń schizoafektywnych, medycyna dysponuje bowiem skutecznymi metodami leczenia tego problemu.

Leki psychotropowe - działanie, rodzaje i skutki uboczne stosowania psychotropów

Zdarza się, że już sama nazwa „leki psychotropowe” budzi w pacjentach nieprzyjemne skojarzenia. Takie obawy są nie do końca uzasadnione – część środków zaliczanych do tej grupy znajduje zastosowanie nie tylko w terapii schorzeń psychiatrycznych, ale i np. w leczeniu niektórych rodzajów bólu. Niechęć pacjentów może wynikać również z przeświadczeń o nieprzyjemnych skutkach ubocznych leków psychotropowych – jednak dzięki wprowadzaniu nowszych generacji preparatów, są one coraz rzadszym problemem. Wątpliwości budzić może również stosowanie omawianych środków w czasie ciąży czy łączenie ich z alkoholem. Czy leków psychotropowych rzeczywiście trzeba się obawiać?

Zaburzenia nastroju (afektywne): przyczyny i objawy wahań nastroju

O zaburzeniach nastroju słyszał zapewne każdy – w końcu jednym z problemów zaliczanych do nich jest depresja. Choroby afektywne wiązać się mogą jednak nie tylko ze smutkiem i obniżonym nastrojem, ale i z sytuacją odwrotną, czyli stanami nadmiernej euforii i wyjątkowo podwyższonego nastroju. Problem zaburzeń nastroju jest ważny, ponieważ mimo że dotyczą one coraz większej ilości pacjentów, to jednak wciąż zbyt często nie są one w ogóle rozpoznawane. Jakie dolegliwości u nas samych lub u naszych bliskich powinny wzbudzać niepokój i kiedy trzeba poszukiwać pomocy?

Przyczyny chorób psychicznych

Odkrywanych jest coraz więcej czynników, które biorą udział w patogenezie chorób psychicznych. Dotychczas przeprowadzone badania pokazują, że przyczyny chorób psychicznych można podzielić na zdarzenia doświadczane jeszcze podczas życia wewnątrzmacicznego i te, do których dochodzi już w trakcie życia osobniczego. Wśród przyczyn chorób psychicznych wyróżnia się czynniki biologiczne, psychologiczne i środowiskowe.

Dysforia objawia się obniżonym nastrojem. Przyczyny i leczenie

Dysforia to przeciwieństwo stanu euforycznego. Objawia się obniżonym nastrojem i zaburzeniami emocjonalnymi, utrudniającymi normalne funkcjonowanie. Dysforia może być skutkiem choroby psychicznej m.in. depresji czy zaburzeń osobowości, dlatego jej leczenie uzależnia się od przyczyn występowania tego stanu.

Obłęd pieniaczy (pieniactwo) – przyczyny, objawy, leczenie

Obłęd pieniaczy to zaburzenie psychiczne, które powoduje, że osoba chora przypuszcza różne rodzaje ataków, głównie na sądy i urzędy publiczne. Ataki są efektem niesprawiedliwości, jakiej w subiektywnym rozumowaniu i pod wpływem choroby doznaje człowiek. Na skutek (zwykle fałszywego) przeświadczenia o złośliwości i wrogości danego urzędu, postępowaniem człowieka zaczyna rządzić obsesja, chęć zemsty i obłęd.

Osobowść anankastyczna: objawy, przyczyny i leczenie

Osobowość anankastyczna zaliczana jest do zaburzeń osobowościowych, w których dominującą cechą jest przesadny perfekcjonizm. Ludzie z osobowością anankastyczną trudno odnajdują się w nieidealnej rzeczywistości, wśród osób nieuporządkowanych, postępujących spontanicznie, wykraczających poza przyjęte za poprawne normy. Osobowość anankastyczna oznacza życie w ciągłym napięciu, niepewności, a czasem i strachu. Poznaj objawy, przyczyny i metody leczenia osobowości anankastycznej.

Anhedonia czyli zgubiona radość. Przyczyny, objawy, leczenie anhedonii

Rośnie liczba osób, które tracą tę umiejętność przeżywania małych radości. Taki stan (anhedonia) jest kluczowym objawem współczesnej depresji. Chorują na nią ludzie zapracowani, żyjący w stresie. Jakie są objawy anhedonii i jak przebiega jej leczenie?

Leki przeciwlękowe - rodzaje, działanie i skutki uboczne stosowania

Leki przeciwlękowe (anksjolityczne) głównie redukują nasilenie lęku towarzyszącego różnym stanom chorobowym. Jednak ze względu na inne działania, które środki te powodują, znajdują one bardzo szerokie zastosowanie w medycynie. Preparaty przeciwlękowe są dostępne na receptę, ale pacjenci mogą skorzystać również z ogólnodostępnych, łagodniejszych substancji o działaniu uspokajającym i redukującym natężenie lęku.

Zaburzenia funkcji poznawczych: pamięci, uwagi, myślenia i postrzegania

Do zaburzeń funkcji poznawczych zalicza się problemy z pamięcią i uwagą oraz nieprawidłowe wrażenia związane z narządami zmysłów czy patologie dotyczące procesów myślowych. Ze względu na to, jak wiele objawów psychiatrycznych zaliczanych jest do zaburzeń funkcji poznawczych, stanowią one w zasadzie podstawę psychopatologii.

Cyklotymia - przyczyny, objawy i leczenie chorobliwych wahań nastroju

Cyklotymia objawia się zmiennym występowaniem stanów podwyższonego oraz obniżonego nastroju. Jest to schorzenie o przebiegu łagodniejszym od choroby afektywnej dwubiegunowej, nie oznacza to jednak, że pacjentów z cyklotymią nie trzeba leczyć. Choroba może znacznie utrudniać codzienne funkcjonowanie w środowisku zawodowym i w rodzinie. Poznaj przyczyny i objawy cyklotymii.

Majaczenie (delirium) - objawy, przyczyny, leczenie

Majaczenie (delirium) to zaburzenie świadomości charakteryzujące się poczuciem dezorientacji w czasie i przestrzeni, trudnościami w utrzymaniu uwagi, upośledzeniem funkcji intelektualnych, występowaniem omamów. Może być następstwem choroby somatycznej, nagłego odstawienia leków lub substancji psychoaktywnych albo zatrucia nimi. Zobacz, jakie są przyczyny zespołu majaczeniowego i jak postępować z chorym, który majaczy.

Zespół onejroidalny (oniryczny, zamroczeniowy) - przyczyny, objawy, leczenie

Zespół onejroidalny zaliczany jest do jakościowych zaburzeń świadomości. Zwykle towarzyszy innym chorobom lub urazom, dlatego tak ważne dla procesu leczenia jest ustalenie bezpośredniej przyczyny występowania zaburzeń. Czym objawia się zespół oniryczny i w jaki sposób się go leczy?

IED – zaburzenia eksplozywne przerywane. Przyczyny nagłych wybuchów gniewu

Wybuchnięcie gniewem raz na jakiś czas zdarza się najprawdopodobniej każdemu człowiekowi. Ale u niektórych ludzi tego rodzaju emocje pojawiają się stosunkowo często, dodatkowo czasami ciężko jest znaleźć przyczynę wybuchu gniewu – możliwe, że takie osoby cierpią na okresowe zaburzenie eksplozywne (IED). Naukowcom do tej pory nie udało się jednoznacznie ustalić, co odpowiada za występowanie tego problemu, istnieją jednak pewne przypuszczenia co do mechanizmu powstawania IED.

Osobowość chwiejna emocjonalnie: typy impulsywny i borderline. Przyczyny, objawy, le…

Osobowość chwiejna emocjonalnie to zaburzenie osobowości, które zostało oficjalnie sklasyfikowane jako choroba. Wyróżniamy dwa podstawowe typy takiej osobowości – typ impulsywny oraz typ z pogranicza, czyli borderline. Każdy z nich charakteryzuje się innymi objawami i wymaga innego leczenia.

Zespół Kostmanna: przyczyny, objawy i leczenie

Zespół Kostmanna to wrodzony brak odporności, u podstaw którego leży bardzo niski poziom neutrofili. Dotknięte nim osoby są niezwykle podatne na wszelkie infekcje, a nawet nowotwory. Jak leczy się zespół Kostamanna i jakie są rokowania dla pacjentów?

Depresja męska - przyczyny, objawy i leczenie metodą Gestalt

Diagnoza męskiej depresji to zadanie trudne - mężczyźni nie lubią przyznawać się do słabości, a objawów takich jak przewlekłe zmęczenie, trudności ze skupieniem i zapamiętywaniem czy utrata zainteresowania seksem, w ogóle nie łączą z chorobą duszy. Jakie czynniki powodują, że depresję dzieli się na męską i damską? Jakie są jej objawy?

Zespół Korsakowa – przyczyny, objawy, leczenie

Zespół Korsakowa to choroba neuropsychiatryczna, której objawy zbliżone są do amnezji. Wywołuje ją niedobór witaminy B1 lub uszkodzenia części mózgu odpowiedzialnych za procesy pamięciowe. Zespół Korsakowa najczęściej dotyczy osób nadużywających alkohol, ale może ujawnić się także w przebiegu zaburzeń odżywiania, nowotworów żołądka i jelit oraz po udarze.

Zespół urojeniowy - przyczyny, objawy i leczenie

Zespół urojeniowy to zaburzenie psychiczne, które charakteryzuje obecność urojeń o różnej treści. Chory może być przekonany, że jest śmiertelnie chory, śledzony, filmowany, że wszyscy o nim mówią. Może także uparcie twierdzić, że partner dopuścił się zdrady. Jakie są przyczyny i objawy zespołu urojeniowego? Jak przebiega jego leczenie?

Myśli samobójcze - przyczyny i leczenie

Przyczyną myśli samobójczych może być depresja, alkoholowy zespół abstynencyjny lub zaburzenia osobowości. Myśli samobójcze, np. „lepiej żeby mnie już nie było", "moje życie nie ma sensu", to myśli związane z potrzebą odebrania sobie życia i tym samym - uwolnienia się od problemów. Mogą pojawiać się w życiu człowieka na rożnych etapach jego dojrzałości, są dość częste i towarzyszą rozważaniom egzystencjalnym. Myśli samobójcze nie zawsze są niebezpieczne i nie zawsze prowadzą do prób samobójczych, jednak nie wolno ich lekceważyć. Zobacz, jak pomóc osobie doświadczającej myśli samobójczych i jaki leczy się je leczy.

Psychoza reaktywna – przyczyny, objawy, leczenie

Psychoza reaktywna to krótkotrwałe zaburzenie psychotyczne, które może pojawić się w reakcji na silny stres wywołany np. chorobą, wypadkiem, śmiercią bliskiej osoby. Objawy psychozy reaktywnej przypominają stany schizofreniczne – chory ma halucynacje i urojenia, ale w przeciwieństwie do przewlekłej schizofrenii zaburzenia te mijają samoistnie po ustąpieniu czynnika stresogennego. Zobacz, jakie są objawy i przyczyny psychozy reaktywnej.

Diagnozowanie zaburzeń psychiatrycznych nie jest proste. Wiele schorzeń nie okazuje wyraźnych objawów lub daje o osobie znać jedynie w określonych warunkach środowiskowych. Co więcej, osoby chore często niechętnie podejmują leczenie, ponieważ są przekonane o braku problemu. W odróżnieniu od typowych chorób i urazów choroby psychiczne nierzadko modyfikują świadomość i postrzeganie otoczenia. Dlatego chory może być przekonany o tym, że nic mu nie dolega, a jego zachowania i reakcje mieszczą się w kanonie ogólnie przyjętych norm społecznych i etycznych.

Leczenie psychiatryczne może odbywać się zarówno podczas pobytu w szpitalu, w specjalistycznej klinice, np. Poradni Leczenia Uzależnień albo prywatnym gabinecie.

Do typowych chorób i zaburzeń psychicznych można zaliczyć schizofrenię, zaburzenia nastroju, parafilie, zaburzenia odżywiania (np. bulimia, anoreksja, ortoreksja), alkoholizm i zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, czyli uporczywe powtarzanie określonych zachowań lub myśli. Objawy poszczególnych chorób mogą występować ze zmienną częstotliwością – od jednorazowych epizodów, przez remisję (ustępowanie w czasie), aż po zaburzenia utrwalone.

W psychiatrii diagnostykę chorób i zaburzeń przeprowadza się w oparciu o dwa zestawienia – DSM-5 oraz ICD-10. Leczenie zdiagnozowanych chorób może odbywać się na kilka sposobów. Najczęściej stosuje się psychoterapię, niekiedy w połączeniu z farmakoterapią. Dopiero kiedy podstawowe metody leczenia okazują się niewystarczające zaleca się sięgnięcie po bardziej inwazyjne zabiegi jak terapię elektrowstrząsową, a w ostateczności psychochirurgię. Ten ostatni zabieg polega na przerwaniu połączeń między ośrodkami ośrodkowego układu nerwowego i wymaga niezwykłej precyzji możliwej dzięki metodom stereotaktycznym.

Więcej z działu Zdrowie