Choroby cywilizacyjne - rodzaje, przyczyny i sposoby zapobiegania

2021-07-28 9:05

Choroby cywilizacyjne są powszechnym problemem naszych czasów. Niewłaściwy tryb życia, złe odżywianie, mała aktywność fizyczna, nałogi czy życie w stresie i pośpiechu sprawiają, że wiele z nas zmaga się z cywilizacyjnymi schorzeniami. Jakie są najczęstsze rodzaje chorób cywilizacyjnych i, co najważniejsze, jak im zapobiegać?

Choroby cywilizacyjne - rodzaje, przyczyny i sposoby zapobiegania
Autor: GettyImages

Choroby cywilizacyjne, zwane również chorobami XXI wieku, są zespołem dolegliwości, które szerzą się na całym świecie w wyniku rozwoju cywilizacji. To choroby o charakterze globalnym, występujące zarówno w społeczeństwie wysoko rozwiniętym, jak i rozwijającym się. Choć nie są chorobami zakaźnymi, w zastraszającym tempie rozprzestrzeniają się, doprowadzając do przedwczesnych zgonów.

Co powoduje choroby cywilizacyjne?

Choroby cywilizacyjne mają związek z zanieczyszczeniem środowiska, rozpowszechnieniem żywności wysoko przetworzonej i narażeniem na czynniki chemiczne. Uprzemysłowienie jest dużym problemem dla różnych dziedzin życia codziennego. Często stawiamy na ilość, a nie na jakość produktów. W codziennej diecie znajduje się za mało warzyw, owoców i produktów z błonnikiem, a dominują cukry i niezdrowe tłuszcze.

Nie bez znaczenia jest stres, życie w pośpiechu i hałas. Dodatkowo do rozwoju chorób cywilizacyjnych przyczyniają się:

Zastraszający jest fakt, że coraz częściej choroby te diagnozowane są u dzieci i młodzieży.

Najczęstsze choroby cywilizacyjne

Choroby cywilizacyjne są coraz większym zagrożeniem dla współczesnego społeczeństwa. Dotykają wielu układów i narządów. Do najczęstszych chorób cywilizacyjnych zaliczymy m.in.:

  • Schorzenia sercowo-naczyniowe – wraz z rozwojem cywilizacji doszło do zwiększonej zachorowalności na choroby układu krążenia, np. nadciśnienie tętnicze, miażdżycę, udar mózgu, chorobę naczyń obwodowych, zapalenie mięśnia sercowego, chorobę wieńcową czy niewydolność serca.
  • Schorzenia przewodu pokarmowego – spowodowane są stresem, nieodpowiednią dietą, spożywaniem zbyt dużej ilości produktów przetworzonych, a zbyt małej ilości warzyw i owoców. Przyczyniają się do obniżenia poziomu dobrego cholesterolu HDL, a podwyższenia poziomu trójglicerydów. Schorzenia te powodują biegunki, zaparcia, refluks, choroby jelit, żołądka i dwunastnicy.
  • Cukrzyca – to choroba metaboliczna, na którą choruje ponad 270 mln osób na całym świecie. Niestety zapadalność na nią wciąż wzrasta, w szczególności w krajach rozwijających się.
  • Nowotwory – wynikają ze zwiększonej ekspozycji na działanie szkodliwych czynników rakotwórczych np. szkodliwe promieniowanie, dym papierosowy czy różnego rodzaju substancje chemiczne.
  • Zaburzenia psychiczne – nieustanny stres, zwiększone tempo życia, ciągły wyścig, jak również szkodliwy wpływ mediów społecznościowych i poczucie osamotnienia przyczyniają się do rozwoju chorób psychicznych np. depresji, schizofrenii, pracoholizmu, nerwicy i zaburzeń lękowych.
  • Nadwaga i otyłość – mało kto wie, że nadwaga i otyłość zaliczane są do chorób cywilizacyjnych XXI wieku. Nadmierna masa ciała przyczynia się do zaburzeń i nieprawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Osoby otyłe narażone są na zachorowanie na nowotwór, choroby serca, wystąpienie zaburzeń hormonalnych, a także zaburzeń psychicznych. Niestety otyłość dotyczy ogromnej ilości dzieci poniżej 18. roku życia.
Otyłośc u dzieci

Jak zapobiegać chorobom cywilizacyjnym?

Gdy wiemy już, czym są choroby cywilizacyjne, warto dokładnie przyjrzeć się temu, jak funkcjonujemy, i jak wygląda nasze życie. By móc walczyć z chorobami cywilizacyjnymi niezbędne są nie tylko nowe metody leczenia, ale przede wszystkim odpowiednia profilaktyka.

Kluczowe okazuje się wprowadzenie zdrowych nawyków żywieniowych, których podstawą jest zdrowa dieta obfitująca w błonnik, warzywa, owoce i zdrowe nienasycone kwasy tłuszczowe. Należy spożywać pięć posiłków dziennie, wystrzegać się cukru, przetworzonej żywności i unikać soli.

Bardzo ważne, by analizować składy kupowanych produktów i wybierać te pozbawione niepotrzebnych konserwantów i sztucznych substancji.

Warto zadbać o odpowiednią aktywność fizyczną, efektywny wypoczynek i zdrowy sen. Uprawianie sportu (w szczególności na świeżym powietrzu), dostosowanego do naszego stanu zdrowia pomoże w walce z dodatkowymi kilogramami i wspomoże prawidłowe funkcjonowanie organizmu.

By zapobiegać chorobom cywilizacyjnym należy regularnie wykonywać badania kontrolne. Ich zakres i częstotliwość uzależniony jest od wieku i stanu zdrowia pacjenta.

Czytaj też:

Nadcisnienie tętnicze to choroba cywilizacyjna. Co o nim wiesz?
Pytanie 1 z 7
O jakiej wartości ciśnienia tętniczego mówi się, że jest idealna?
Nadcisnienie