Zioła prowansalskie. Poznaj ich właściwości prozdrowotne

2021-04-23 19:27

Zioła prowansalskie to mieszanka ziół, która pochodzi ze słonecznej Prowansji położonej na południu Francji. Ziół tych używa wiele osób, aby wzbogacić smak i aromat dań, m.in. zup, sosów czy sałatek. To nie jest ich jedyna zaleta. Zioła prowansalskie mają wiele właściwości prozdrowotnych, o których warto wiedzieć. O tym, które osoby powinny częściej używać tej przyprawy, odpowiada dietetyk!

Zioła prowansalskie to podstawa tradycyjnej kuchni prowansalskiej, która znana jest ze świeżych mięs, serów, jajek i lokalnie uprawianych warzyw. Szefowie kuchni łączą składniki z ziołami prowansalskimi, dlatego spod ich rąk wychodzą jedne z najzdrowszych potraw na świecie. Bez ziół prowansalskich zabrakłoby kuchni śródziemnomorskiej.

Spis treści

  1. Zioła prowansalskie i ich krótka historia
  2. Jakie właściwości mają zioła prowansalskie?
  3. Dlaczego warto stosować zioła prowansalskie?
  4. Do czego użyć ziół prowansalskich?
  5. Jak zrobić własne zioła prowansalskie?

Zioła prowansalskie i ich krótka historia

Zioła prowansalskie pochodzą z Prowansji na południu Francji. Początkowo termin „zioła prowansalskie” oznaczał uniwersalną, wielofunkcyjną mieszanką ziół. Ich popularność sukcesywnie rosła i w latach 60. XX wieku, kiedy słynna amerykańska nauczycielka gotowania Julia Child zamieściła przepis na Poulet Sauté aux Herbes de Provence w swojej książce kucharskiej „Mastering the Art of French Cooking”. To jej zasługa, że zioła prowansalskie zostały docenione przez szefów kuchni na całym świecie i weszły do kanonu kulinarnego. W latach 70. XX wieku francuska marka Ducros zaczęła wysyłać zioła prowansalskie na sprzedaż za granicę, a dziś można dostać je od ręki. Ta kompozycja aromatycznych ziół znajduje się niemal w każdej kuchni.

Jakie właściwości mają zioła prowansalskie?

O to, czy zioła prowansalskie są zdrowe zapytaliśmy dietetyka Armanda Jabłońskiego, który wyjaśnił, że „dzięki dość bogatej mieszance wnoszą one do diety wiele pożytecznych składników odżywczych i tym sposobem mogą mieć także pozytywny wpływ na zdrowie”. Zioła prowansalskie tworzy osiem popularnych i lubianych gatunków ziół przyprawowych, które mają wiele właściwości prozdrowotnych. Są to:

  • Bazylia (Ocimum Basilicum) – niezastąpiona roślina w kuchni włoskiej. Te jej aromatyczne listki wzbogacają smak i zapach wielu potraw, ale też mają korzystny wpływ na zdrowie. Bazylia jest bogatym źródłem witamin (m.in. A, B2, B6, C i E) i przeciwutleniaczy. Zmniejsza stany zapalne i hamuje proces starzenia.
  • Cząber (Satureja Hortensis L.) – to roślina, która jest powszechnie stosowana w leczeniu wielu dolegliwości zdrowotnych, w tym bólu głowy, kaszlu i zaburzeń żołądkowych. Ze względu na zawartość witaminy C i cynku wspomaga też układ odpornościowy.
  • Estragon (Artemisia Dracunculus) – noszący nazwę bylicy draganek, wykazuje działanie antyhiperglikemiczne, co oznacza, że zmniejsza poziom glukozy we krwi. Może też zwiększyć apetyt, zapobiega wzdęciom oraz łagodzi ból choroby zwyrodnieniowej stawów.
  • Liść laurowy (Laurus Nobilis) – znany jest ze swoich licznych właściwości prozdrowotnych. Niezastąpiony jest w oczyszczaniu organizmu z toksyn, wspomaga proces trawienia oraz odchudzanie. Ma również działanie przeciwzapalne i przeciwgrzybiczne. 
  • Majeranek (Origanum Majorana L. syn. Majorana Hortensis) – to bliski krewny oregano. Powszechnie stosowany jest w różnych kuchniach. Dwie łyżki majeranku zawierają przeciwutleniacze, witaminy (m.in. A, C, B6, K) i składniki mineralne (m.in. wapń, żelazo, magnez). Majeranek jest też często stosowany jako naturalny sposób na katar, kaszel, chore zatoki, trawienie i odchudzanie.
  • Oregano (Origanum Vulgare L.) jest roślina, która wpływa korzystnie na funkcjonowanie całego organizmu, m.in. wspomaga pracę układu oddechowego, działa bakteriobójczo i uspokajająco. Warto stosować oregano przy reumatyzmie, nerwicy żołądkowej i zespole jelita drażliwego.
  • Rozmaryn (Rosmarinus) – jest to śródziemnomorskie zioło, które pomaga łagodzić ból mięśni, wzmacnia układ odpornościowy i układ krążenia oraz poprawia pamięć. Stymuluje też prawidłowy porost włosów. 
  • Tymianek (Thymus Vulgaris) – wspomaga pracę układu odpornościowego dzięki zawartości witaminy C (tzw. kwasu l-askorbinowego) oraz działa w odpowiedni sposób na układ oddechowy i układ pokarmowy. Łagodzi też kaszel (w szczególności kaszel męczący), bóle reumatyczne (RZS) i stany zapalne pochwy.

Dlaczego warto stosować zioła prowansalskie?

Każde zioło zarówno osobno, jak i w tej mieszance prowansalskiej są bardzo zdrowe. Spośród nich – zdaniem dietetyka Armanda Jabłońskiego – warto zwrócić uwagę na działanie przeciwzapalne, m.in. oregano i bazylii, które oprócz tego, w wersji suszonej, charakteryzują się wysoką zawartością wapnia”.

– Mieszanka ziół prowansalskich stosowana regularnie może również przyczynić się do zmniejszenia stanów zapalnych w naszym organizmie. Zioła prowansalskie idealnie sprawdzą się w diecie osób cierpiących na nadciśnienie. Ich cechą jest wzmacnianie smaku potraw, dzięki czemu idealnie sprawdzą się w diecie o obniżonej podaży soli jako jej zamiennik – powiedział specjalista w rozmowie z naszym serwisem poradnikzdrowie.pl.

Zioła prowansalskie zawierają alkaloidy, flawonoidy oraz garbniki, które mogą pomóc w obniżeniu ciśnienia krwi oraz działają rozkurczowo i bakteriobójczo. Ta wyjątkowa mieszanka ziół pozbawiona jest dodatków smakowych (m.in. soli), sztucznych barwników i aromatów.

Dietetyk Armand Jabłoński zaznaczył, że „zdecydowanie odradza się stosowanie ziół prowansalskich przy alergii, bądź nietolerancji na którykolwiek jej składnik”. - Warto przed użyciem zapoznać się dokładnie z opisem znajdującym się na opakowaniu - dodał. 

Do czego użyć ziół prowansalskich?

- Zioła prowansalskie warto używać zwłaszcza do potraw kuchni śródziemnomorskiej. Idealnie nadają się dla osób, które chcą poprawić swój stan zdrowia. Można także dodawać mieszankę ziół do naszych domowych zup, sosów, mięs, a także sałatek – podpowiada dietetyk Armand Jabłoński.  

Zioła prowansalskie dodawane są najczęściej do dań, aby wydobyć ich smak! Podpowiadamy, do czego warto ich używać:

  1. Przypraw mięso lub rybę. Posmaruj mięso oliwą z oliwek, dopraw solą koszerną i ziołami prowansalskimi, a następnie grilluj, opiekaj lub piecz wedle własnego życzenia.
  2. Dodawaj zioła prowansalskie do zup, gulaszów, sosów i dressingów sałatkowych, aby uzyskać oryginalny, prowansalski smak.
  3. Spróbuj eksperymentować z ziołami prowansalskimi w różnych proporcjach dla różnych dań.

Jak zrobić własne zioła prowansalskie?

Aby zrobić własną mieszankę ziół prowansalskich, będziesz potrzebować:

  • 1 łyżkę suszonego tymianku
  • 1 łyżkę suszonej bazylii
  • 1 łyżkę suszonego rozmarynu (wcześniej trzeba wcześniej zmielić go w młynku)
  • 1 łyżkę suszonego estragonu
  • 1 łyżkę suszonego cząbru
  • 1 łyżeczkę suszonego majeranku
  • 1 łyżeczkę suszonego oregano
  • 1 zmiażdżony liść laurowy

Następnie wsyp zioła do miski i wymieszaj wszystko do połączenia składników. Przechowuj mieszankę ziół prowansalskich w szczelnym pojemniku i używaj jej do przyprawiania swoich ulubionych potraw. 

Bibliografia: 

  • W. Kudełka, A. Kosowska; Składniki przypraw i ziół przyprawowych determinujące ich funkcjonalne właściwości oraz ich rola w żywieniu człowieka i zapobieganiu chorobom; Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, nr 781, 2008.
  • Herbes de Provence: Flavors of the French Countryside. 
Świeże zioła w kuchni. Aromatyczne i zdrowe dodatki do potraw
Czy rozpoznajesz to zioło?
Pytanie 1 z 7
Te fioletowe kwiaty zawierające olejki eteryczne, które działają uspokajająco to:
Lawenda