Miód spadziowy - właściwości i zastosowanie

Miód spadziowy iglasty i liściasty to jeden z najbardziej wartościowych miodów. Ma bogaty skład i niezwykłe właściwości prozdrowotne. Warto wiedzieć nie tylko, jak powstaje miód spadziowy ale również, jakie ma właściwości prozdrowotne, jak działa na organizm, jak go stosować i kto przyczynia się do tworzenia się miodu spadziowego.

Spis treści

1. Z czego powstaje miód spadziowy?
2. Rodzaje miodu spadziowego 
3. Miód spadziowy iglasty
4. Miód spadziowy liściasty
5. Właściwości odżywcze miodu spadziowego
6. Właściwości lecznicze miodu spadziowego. Na co pomaga?
7. Miód spadziowy - krystalizacja
8. Ile kosztuje miód spadziowy?

Miód spadziowy, w odróżnieniu od miodów nektarowych, nie powstaje z nektaru kwiatów, ale ze spadzi, czyli soku drzew przetworzonego przez owady, zarówno tych iglastych, jak i liściastych.

To jedna z przyczyn, dla których miód spadziowy ma niezwykły kolor i głęboki smak, a także bogate właściwości odżywcze i prozdrowotne.

Z czego powstaje miód spadziowy?

Czym jest spadź? To inaczej sok roślinny pobrany przez owady żerujące na liściach, gałęziach i igłach drzew. Zostaje on przez nie przetworzony, a następnie wydalony w postaci płynu o słodkim posmaku (owady te nie trawią bowiem cukrów, zadowalając się białkami pobieranymi z soku), a krople osiadają na liściach. 

Wśród owadów biorących udział w procesie powstawania spadzi wyróżniamy mszyce, czerwce oraz miodówki. Słodycz spadzi wabi pszczoły, które zbierają ją z liści i gałęzi i transportują do ula. Tam ulega ona dalszej fermentacji i zamienia się w produkt ostateczny - miód spadziowy.

Dzięki temu, że miód ten powstaje z drzew znajdujących się w najczystszych lasach, można poczuć zapach żywicy i igliwia. Miód spadziowy możemy podzielić na dwa gatunki. Jest to tzw. spadź liściasta, która pochodzi najczęściej z drzew lipy oraz spadź iglasta, zazwyczaj świerkowa i jodłowa.

Ciekawostką jest, że pszczoły zbierają spadź tylko w lasach najmniej zanieczyszczonych przez człowieka.

Rodzaje miodu spadziowego 

Miody spadziowe nie są jednorodne. Różnią się pochodzeniem soku roślinnego, z którego powstała spadź: z drzew iglastych bądź też liściastych. W zależności od tego różnią się między sobą cechami wizualnymi oraz właściwościami.

W zakresie swej konsystencji miód spadziowy charakteryzuje się znaczną lepkością i gęstszą konsystencją od tej, która cechują się miody nektarowe. To z kolei wpływa na wagę tego rodzaju miodów - są one nieco cięższe od innych typów miodowych łakoci.

Miód spadziowy iglasty jest łagodniejszy w smaku, smak liściastego jest mocno żywiczny. W obu rodzajach miodu spadziowego daje się odczuć charakterystyczną woń żywicy oraz igliwia. Aromat ten jest cechą charakterystyczną miodów spadziowych.

Miód spadziowy iglasty

Miód spadziowy iglasty ma łagodniejszy smak. Ma charakterystyczny kolor – ciemny z zielonkawym lub szarym odcieniem, przez brąz aż po kolor czarny . Najczęściej uzyskuje się go z jodły, świerków, sosny lub modrzewia.

Ten rodzaj miodu jest stosunkowo mało słodki, sporadycznie może wykazywać posmak gorzkawy lub kwaśny.

Stosować miód spadziowy iglasty można w walce z następującymi schorzeniami i zaburzeniami organizmu: chorobami dróg oddechowych, reumatyzmem, schorzeniami nerek i układu krążenia, chorobami serca, przewodu pokarmowego oraz w nerwicach.

Spożywanie miodu spadziowego iglastego zalecane jest także anemikom oraz osobom pracującym w warunkach szkodliwych dla zdrowia. Szczególnie przydatny może być również – jak substancja wspomagająca – dla osób przechodzących okres rekonwalescencji zdrowotnej. W przeciwieństwie do miodów o pochodzeniu nektarowym miód ze spadzi iglastej cechuje wysoka zawartość bezcennych naturalnych antybiotyków.

Miód spadziowy liściasty

Miód pozyskiwany z drzew liściastych ma barwę złocistożółtą. Barwa ta ciemnieje pod wpływem światła i tlenu. Najczęściej spadź z drzew liściastych zbiera się w Polsce z lipy, klonów oraz dębów. Aromat tego miodu jest łagodny, delikatny, kwiatowy. Jego smak z kolei jest dość specyficzny, nie każdy go polubi.

Podobnie jak jego iglasty odpowiednik i ten rodzaj miodu ma szerokie zastosowanie lecznicze. Polecany jest zwłaszcza dla osób cierpiących na problemy z drogami oddechowymi, ale nie tylko. Swoje zastosowanie znajduje również w chorobach układu moczowego, jelit, dróg żółciowych oraz wątroby. Obniża ciśnienie tętnicze krwi i polepsza krążenie.

Miód spadziowy z drzew liściastych jest również niezwykle przydatny we wszelkiego typu schorzeniach lub ranach skóry, takich jak oparzenia czy odmrożenia. Przyspiesza bowiem proces gojenia się ran.

Produkty pszczele - jak służą zdrowiu?  

Zobacz galerię 6 zdjęć

Właściwości odżywcze miodu spadziowego

Ze względu na dużą zawartość składników odżywczych i zdrowotnych, miód spadziowy jest często nazywany miodem „królewskim”. Jest niezwykle wartościowym produktem dla zdrowia człowieka. Zawiera 9 razy więcej biopierwiastków niż miody nektarowe!

Miód spadziowy zawiera:

• potas
• wapń
• sód
• fosfor
• magnez
• mangan
• glukozę
• fruktozę
• srebro
• cynę
• molibden
• wanad
• aminokwasy
• enzymy
• witaminę A
• witaminę B2
• witaminę B6
• witaminę C
• witaminę PP 
• witaminę K
• gwajakol 

W składzie chemicznym samej spadzi odnaleźć można między innymi: glukozę, sacharozę, galaktozę, białka oraz rozliczne aminokwasy (np. kwas glutaminowy, glicynę lub serynę). Występują również tlenki potasu, wapń, sód, magnez, żelazo oraz witamina B. Spadź nie jest na ogół zjadana przez pszczoły z racji obecności licznych substancji, które są dla tych owadów ciężkostrawne.

Właściwości lecznicze miodu spadziowego. Na co pomaga?

Dzięki swoim właściwościom zdrowotnym miód spadziowy ma szerokie zastosowanie w lecznictwie naturalnym. Już jedna łyżka dziennie wpłynie na lepsze funkcjonowanie organizmu.

Miód spadziowy:

• zmniejsza trujący wpływ kawy, herbaty, alkoholu czy tytoniu na organizm. Miód spadziowy z drzew liściastych pomaga w regulacji przemiany materii.
• reguluje pracę serca, rozszerza naczynia wieńcowe, obniża ciśnienie, polepsza krążenie.
• poprawia pracę nerek.
• przyspiesza gojenie ran, oparzeń i odmrożeń.
• zmniejsza napięcie nerwowe i działa uspokajająco. Dodatkowo miód spadziowy pomaga w stanach niepokoju i bezsenności.
• miód spadziowy iglasty wykazuje działanie przeciwzapalne, wykrztuśne i łagodzące uporczywy kaszel. Właściwość ta dobrze wpływa na walkę z przeziębieniem, jak i poważniejszymi chorobami, na przykład zapaleniem płuc.
• jest doskonały na wzmocnienie odporności i posiada właściwości odtruwające (dlatego polecany jest osobom pracującym w warunkach szkodliwych dla zdrowia). Z tego powodu podawany jest górnikom pracującym w kopalniach uranu, ponieważ przeciwdziała skutkom napromieniowania. Polecany jest też osobom po kuracjach antybiotykowych i sterydowych.
• jest stosowany jako naturalny środek przeciwnowotworowy.
• ma więcej węglowodanów niż cukier i jednocześnie mniej kalorii, dlatego doskonale nadaje się na alternatywę przy słodzeniu napojów.
• jest również pomocny w leczeniu astmy i kamicy nerkowej.
• zawarte w nim olejki eteryczne nadają mu cennych właściwości w leczeniu nerwicy serca, a także zapalenia gruczołu krokowego.
• polecany jest przez stomatologów, ponieważ zapobiega tworzeniu się kamienia nazębnego.

Miód spadziowy - krystalizacja

Miody o pochodzeniu spadziowym mają dwojakie właściwości krystalizacyjne. Te powstające w okresie wiosennym (jest ich stosunkowo niewiele) mają tendencję do nieregularnego przebiegu tego procesu. W efekcie powstają jedynie pojedyncze, małe grudki kryształków. Można rozpoznać je po jaśniejszej barwie.

Z kolei miody spadziowe, powstające latem (większość), łatwiej ulegają procesowi krystalizacji. W efekcie na dole słoika powstaje ciało stałe, na górze zaś nadal gromadzi się płynna warstwa substancji.

Ile kosztuje miód spadziowy?

Miód spadziowy różni się od innych nie tylko walorami zdrowotnymi, ale również i ceną. Jest zazwyczaj droższy od pozostałych rodzajów miodu, co wynika z słabej dostępności spadzi. W niektórych obszarach Polski jest ona spotykana raptem raz na kilka lat. To wpływa na unikatowość tego rodzaju miodu, a co za tym idzie także na jego cenę.

Spadź pojawia się niemal wyłącznie latem, do tego nie zawsze w tym samym miejscu, gdzie już kiedyś została zlokalizowana. Wciąż nie znaleziono odpowiedzi na pytanie, dlaczego tak się dzieje.

Czytaj też:

• Pierzga pszczela - cudowny pokarm dla pszczół i nie tylko
• Wosk pszczeli - właściwości i zastosowanie

Katarzyna Terentiew