Narkotyki twarde i miękkie: podział, rodzaje, działanie
Narkotyki dzielimy na twarde i miękkie narkotyki - ten podział na trwałe wpisał się do społecznej świadomości, choć ma charakter umowny i nie jest określony żadnymi przepisami. Za twarde uznaje się substancje psychoaktywne o najwyższym potencjale uzależniającym, m.in. heroinę i amfetaminę, natomiast do miękkich narkotyków zalicza się takie, które nie wywołują uzależnienia fizycznego, np. marihuanę.
Spis treści
- Twarde i miękkie narkotyki – kryteria podziału
- Twarde i miękkie narkotyki a prawo Holandii
- Twarde narkotyki – lista
- Najbardziej szkodliwe narkotyki – ranking
- Miękkie narkotyki – lista
Narkotyki twarde i narkotyki miękkie to określenia różnicujące stopień szkodliwości substancji psychoaktywnych. Często można spotkać je w literaturze dotyczącej narkomanii czy przekazach medialnych. Warto jednak zaznaczyć, że podział taki obowiązuje oficjalnie tylko w jednym kraju, Holandii, znanej ze swojego liberalnego prawa narkotykowego. W pozostałych krajach podobna klasyfikacja ma charakter umowny i nie jest regulowana prawnie.
Twarde i miękkie narkotyki – kryteria podziału
Nie jest możliwe wyznaczenie ścisłego, jednoznacznego podziału na twarde i miękkie narkotyki. Wynika to z faktu, że istnieją substancje psychoaktywne, których szkodliwość jest różnie oceniana przez specjalistów i instytucje zajmujące się problemem narkomanii. Są też organizacje, które całkowicie sprzeciwiają się wprowadzaniu jakiegokolwiek rozróżnienia na mniej i bardziej szkodliwe narkotyki argumentując, że każda substancja tego typu niesie ze sobą ogromne ryzyko dla zdrowia i życia osoby uzależnionej.
Dokonując podziału na twarde i miękkie narkotyki, najczęściej bierze się pod uwagę dwa podstawowe kryteria:
- wywoływanie uzależnienia fizycznego – w większości przypadków uznaje się, że jeśli dana substancja powoduje występowanie fizycznych objawów abstynencyjnych (np. drżenie mięśni, nadmierna potliwość, bóle brzucha, nudności), to należy do narkotyków twardych;
- charakter i rozmiar szkód wywoływanych przez zażywanie danej substancji – na ogół za miękkie narkotyki uznaje się środki psychoaktywne wywołujące uczucie rozluźnienia, łagodnie podwyższające nastrój lub zmieniające percepcję, natomiast do twardych zalicza się takie, które mogą wywoływać nieprzewidziane reakcje lub w dłuższej perspektywie prowadzić do poważnych szkód zdrowotnych, psychicznych i społecznych (zakażenie HIV, wyniszczenie organizmu, choroby psychiczne, utrata pracy, bezdomność prostytuowanie się w celu pozyskania środków na zakup kolejnych działek itd.).
Polecany artykuł:
Twarde i miękkie narkotyki a prawo Holandii
Holenderska polityka narkotykowa opiera się na podziale narkotyków na dwie grupy: 1. „substancje niosące nieakceptowane ryzyko dla zdrowia użytkownika” oraz 2. „produkty konopii”. Substancje z drugiej grupy można posiadać legalnie w ilości nie większej niż 5 g.
Choć rozwiązanie to jest często krytykowane, statystyki dotyczące narkomanii w Holandii wskazują, że taki podział zatrzymał niebezpieczny trend przechodzenia dużej liczby Holendrów z narkotyków miękkich na twarde. Dzięki tzw. coffee shopom, czyli legalnym sklepom z produktami konopi, użytkownicy marihuany mają mniejszą styczność z dilerami handlującymi substancjami o większym potencjalne szkodliwości. W efekcie Holandia cieszy się bardzo niskim przyrostem nowych użytkowników heroiny, a statystyki dotyczące konsumpcji marihuany nie odbiegają znacząco od średniej europejskiej.
Polecany artykuł:
Twarde narkotyki – lista
opioidy – substancje oddziałujące na receptory opioidowe w mózgu, w tym pozyskiwane z maku pospolitego opiaty:
Uznawane są za najsilniej uzależniające (już po jednym zażyciu wywołują uzależnienie psychiczne), w najkrótszym czasie prowadzą do uzależnienia fizycznego, ich stosowanie ma też najpoważniejsze następstwa – zazwyczaj powoduje choroby (HIV, wirusowe zapalenie wątroby, choroby skóry, serca, układu krążenia), wyniszcza i osłabia organizm, upośledza funkcjonowanie w społeczeństwie (osoba uzależniona całe życie podporządkowuje zdobywaniu kolejnych porcji narkotyku, przez co zaniedbuje pracę, rodzinę, obowiązki domowe, podejmuje ryzykowane zachowania, wchodzi w konflikt z prawem).
kokaina – narkotyk uznawany jest za twardy, ponieważ bardzo silnie pobudza, zwiększa pewność siebie i odsuwa wszelkie zahamowania. W ten sposób sprzyja niebezpiecznym, często irracjonalnym zachowaniom, które mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia i życia. Groźne dla osób uzależnionych są też objawy kokainowego „dołka”, czyli stanu po ustąpieniu działania narkotyku – należą do nich depresja, ahedonia, bezsenność, myśli samobójcze.
amfetamina – podobnie jak kokaina nie powoduje uzależnienia fizycznego, ale bardzo silnie uzależnia psychicznie. Wywołuje pobudzenie psychoruchowe, zwiększa skłonność do agresji, hamuje apetyt, zwiększa ciśnienie. Objawy te w krótkim czasie prowadzą do wyniszczenia organizmu, osłabiają serce, układ krążenia, przyczyniają się do utraty wagi. Jeszcze bardziej niebezpieczna jest pochodna amfetaminy – metamfetamina, która ma silne działanie neurotoksyczne. Jej długotrwałe zażywanie upośledza procesy myślowe, powoduje psychozy i bardzo źle wpływa na wygląd skóry, która staje się szara, sucha, z widocznymi owrzodzeniami i krostami.
Najbardziej szkodliwe narkotyki – ranking
W 2007 roku na łamach brytyjskiego pisma medycznego The Lancet opublikowano ranking substancji psychoaktywnych, które według naukowców mają największy potencjał szkodliwości. Zestawienie znacząco odbiega od podobnej klasyfikacji sporządzonej przez ONZ, w której substancje oznaczone gwiazdką (*) figurują jako niepodlegające kontroli, a więc o bardzo małym ryzyku szkodliwości.
- heroina
- kokaina
- barbiturany
- alkohol*
- ketamina*
- benzodiazepiny
- amfetamina
- nikotyna*
- buprenofina
- marihuana (w klasyfikacji ONZ zaliczona do kategorii „najbardziej niebezpieczne”)
- substancje wziewne*
- LSD (w klasyfikacji ONZ zaliczone do kategorii „najbardziej niebezpieczne”)
- metylofenidat
- anaboliki
- ecstasy (w klasyfikacji ONZ zaliczone do kategorii „najbardziej niebezpieczne”)
Źródło: „Wojna” z narkotykami. Raport Światowej Komisji do Spraw Polityki Narkotykowej, czerwiec 2011.
Miękkie narkotyki – lista
marihuana – uznawana jest za narkotyk o mniejszym potencjale szkodliwości niż heroina, kokaina czy amfetamina. Faktem jest, że nie wywołuje uzależnienia fizycznego, jednak jej wpływ na psychikę jest różnie oceniany. Zwolennicy tej używki twierdzą, że marihuanę w odróżnieniu od twardych narkotyków można zażywać okazjonalnie i nie wywołuje to chęci sięgnięcia po kolejną dawkę. Z drugiej strony badania naukowe pokazują, że częste palenie marihuany powoduje trwały spadek koncentracji, zaburzenia w logicznym myśleniu, zaburzenia pamięci, spowolnienie intelektualne, a nawet może przyczyniać się do powstania schizofrenii. Dotyczy to jednak osób, które sięgają po marihuanę codziennie lub co 2-3 dni – w takich dawkach używka ta, podobnie jak alkohol, może negatywnie wpływać na stan zdrowia.
narkotyki halucynogenne:
- ecstasy (MDMA) – ecstasy uchodzi za narkotyk okazjonalny czy też „niedzielny”, ponieważ zażywane jest najczęściej przy okazji festiwali muzycznych i imprez klubowych. Pigułki potęgują doznania słuchowe i wzrokowe, ale nie uzależniają fizycznie. Ryzyko uzależnienia psychicznego wzrasta, jeśli dana osoba spożywa ecstasy częściej niż raz na kilka tygodni;
- LSD – jest to narkotyk, który wywołuje omamy i wyostrza percepcję. Nie stwierdzono, aby uzależniał fizycznie lub psychicznie. Mimo to przy częstym zażywaniu może powodować uszkodzenia mózgu, prowadzić do rozwoju psychoz i urojeń. U niektórych osób LSD nawet w minimalnej, jednorazowej dawce może wyzwalać stany psychotyczne i powodować myśli samobójcze;
- grzyby halucynogenne – podobnie jak inne narkotyki z grupy halucynogenów, nie wywołują uzależnienia fizycznego. Uzależnienie psychiczne również zdarza się rzadko. Niemniej skutki spożycia grzybów halucynogennych mogą być bardzo groźne szczególnie w przypadku osób niestabilnych emocjonalnie, o rozchwianej psychice, ze skłonnościami do depresji, paranoi.
