Obgryzanie paznokci - jakie ma skutki? Problem dotknie także twoich jelit

Obgryzanie paznokci to powszechny, choć bardzo niehigieniczny zwyczaj. Niewiele osób wie, że może być przyczyną częstych infekcji, w tym nawracających przeziębień lub problemów jelitowych. Czym jeszcze grozi obgryzanie paznokci? I co zrobić, żeby przestać obgryzać paznokcie?

Zobacz galerię 6 zdjęć

Kiedy mówimy o złych nawykach, które mogą obniżać odporność, w pierwszej kolejności do głowy przychodzi fatalna dieta i mało ruchu. Jasne, że takie codzienne zwyczaje mają ogromny wpływ na organizm i mogą skutkować częstszymi infekcjami. Niemniej okazuje się, że wielu z nas towarzyszy niechlubny zwyczaj obgryzania paznokci, który może zaszkodzić zdrowiu.

Obgryzanie paznokci - czy jest szkodliwe?

Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles (UCLA) wskazują, że obgryzanie paznokci to dość powszechny problem. Szacuje się, że zwyczaj ten dotyczy ok. 30 % populacji. Nawyk ten obserwuje się często w okresie dzieciństwa, a szczególnie po ukończeniu 3. lub 4. roku życia. Specjaliści porównują to zachowanie do ssania kciuka, które, choć zauważalne w okresie niemowlęcym, z czasem zanika. 

Niemniej nie brakuje przypadków kiedy to młodzież lub osoba dorosła zaczyna obgryzać paznokcie, a co więcej ma trudności z pozbyciem się tego nawyku. Przewlekłość czynności wiąże się z konsekwencjami zdrowotnymi, a zatem na skutek częstego wkładania palców do ust, a co gorsza obgryzania paznokci pełnych patogenów możemy nie tylko “łapać” infekcje gardła, ale także nabawić się takich problemów jak:

• wykształcenie nieprawidłowego ustawienia zębów,
• ukruszanie się zębów,
• zakażenia grzybicze łożyska paznokcia,
• bóle szczęki,
• stany zapalne dziąseł,
• urazy tkanek miękkich,
• zakażenia skóry,
• uszkodzenia tkanek palców,
• paznokci i skórek,
• zapalenie błony śluzowej żołądka,
• choroby jelit.

Czy obgryzanie paznokcie to wina nerwicy?

Obgryzanie paznokci bywa traktowane jako kosmetyczny problem, natomiast trzeba pamiętać, że w momencie kiedy nawyk ten staje się nagminny, zaczyna być groźny dla zdrowia. Onychofagia - tak brzmi medyczne określenie dla przewlekłej choroby o charakterze kompulsywnym i przewlekłym. 

Okazuje się, że do jej rozwoju przyczyniają się zarówno czynniki genetyczne jak i psychiczne. Najczęściej powodem obgryzania paznokci jest próba rozładowania silnego stresu. Pytając osoby, powtarzające to zachowanie, dlaczego i w jakich okolicznościach zaczynają obgryzać paznokcie, można usłyszeć, że robią tak chwilę przed egzaminem, czy po wyjątkowo stresującym spotkaniu, trudnej sytuacji, której przed chwilą musieli stawić czoła. Ogryzanie paznokci bywa próbą raczenia sobie z silnym napięciem, uczuciem nerwowości, nudą, poczuciem samotności czy głodu.

Co oznacza obgryzanie paznokci? Możliwe przyczyny

To jednak nie wszystko. Przyczyny onychofagii mogą być nieświadome i stanowić objaw takich zaburzeń jak:

• zaburzenia lękowe,
• ADHD,
• moczenie nocne,
• zaburzenie opozycyjno-buntownicze (ODD),
• lęk separacyjny,
• zaburzenia tikowe.

Na szczególną uwagę jednak zasługuje ciężkie, intensywne a wręcz patologiczne obgryzanie paznokci. Tego rodzaju zjawisko jest objawem BFRB, czyli zachowaniem powtarzalnym skoncentrowanym na ciele. To zaburzenie o podłożu behawioralnym często nie ogranicza się do jednej formy. U osób z BFRB można zaobserwować skubanie lub drapanie skóry głowy, rąk, warg, policzków, a nawet wyrywanie sobie włosów. 

Na czym polega diagnoza BFRB?

Przykładowo kiedy dana osoba dostrzega, że skubie skórę, to aby powiązać jej zachowanie z BFRB, należy skupić się na kryteriach diagnostycznych zgodnych z DSM-V. W tej konkretnej odmianie, BFRD należy wziąć pod uwagę takie czynniki jak:

1. Czy powtarzające się skubanie skóry skutkuje zmianami skórnymi?
2. Czy powtarzały się próby powstrzymania zachowania?
3. Czy objawy powodują klinicznie istotny niepokój lub upośledzenie?
4. Czy objawy nie są spowodowane substancją lub stanem medycznym lub dermatologicznym?
5. Czy objawy nie są lepiej wyjaśnione przez inne zaburzenie psychiczne?

Diagnozę onychofagii może postawić zarówno psychiatra jak i psycholog - diagnosta.

Jak przestać obgryzać paznokcie?

Ze względu na skutki, jakie niesie ze sobą długotrwałe i częste obgryzanie paznokci, leczenie często wymaga interdyscyplinarnego podejścia. Oznacza to, że w grę wchodzi nie tylko opieka psychiatry, czy psychoterapeuty, ale również stomatologa, dermatologa, czy gastrologa.

Leczenie obgryzania paznokci w dużej mierze polega na poznaniu przyczyny powtarzanego zachowania. Pomocna będzie zatem psychoterapia poznawczo-behawioralna. Znalezienie źródła jest pomocne w zrozumieniu mechanizmu oraz daje narzędzia do radzenia sobie w obliczu kolejnych sytuacji skłaniających do obgryzania paznokci. 

W przypadku niektórych osób, zwłaszcza w odniesieniu do ciężkich postaci BFRB leczenie może obejmować  badania kliniczne selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny i N-acetylocysteiny. 

Zobacz galerię 1 zdjęcie

Nauczycielki życia

Joanna, 71 lat: Życie w rytmie własnej dynamiki – o ryzyku, zachwycie i sztuce codzienności. Nauczycielki Życia

Magdalena Siraga