Witamina K2 - działanie, źródła występowania, objawy niedoboru

2020-09-11 12:59

Witamina K2, podobnie jak wszystkie związki, które kryją się pod nazwą "witamina K", uczestniczy w procesie krzepnięcia krwi. Przez wiele lat przypisywano jej wyłącznie tę rolę. Jednak z badań wynika, że witamina K2 odpowiada także za zdrowe kości, zapobiega zwapnieniu naczyń i rozwojowi chorób układu krążenia. Jakie jeszcze działanie ma witamina K2? Jakie są źródła jej występowania? Jakie są objawy niedoboru?

Witamina K2 - działanie i źródła występowania
Autor: Thinkstockphotos.com Witamina K2 - działanie i źródła występowania

Witamina K2 nie jest samodzielną substancją, lecz grupą związków określanych wspólnym mianem menachinonów lub skrótem "MK-n", gdzie n wskazuje liczbę nienasyconych reszt izoprenoidowych przy węglu C3 (od 1 do 13).

Witamina K2 jest jednym z trzech głównych związków, który kryje się pod pojęciem "witamina K". Pozostałe to witamina K1 (fitomenadion) i K3 (menadion). Witaminy K uczestniczą w syntezie białkowych czynników krzepnięcia krwi i przez wiele lat przypisywano im wyłącznie tę rolę. Jednak z badań wynika, że poszczególne rodzaje witaminy K pełnią także inne funkcje. Witamina K2 oprócz uczestnictwa w procesie krzepnięcia krwi, odpowiada także za zdrowe kości, zapobiega zwapnieniom płytek miażdżycowych i rozwojowi chorób układu krążenia, a nawet rozrostowi komórek nowotworowych.

Spis treści

  1. Witamina K2 - właściwości
  2. Witamina K2 - właściwości przeciwnowotworowe
  3. Witamina K2 - objawy niedoboru i nadmiaru
  4. Witamina K2 - źródła występowania. Gdzie szukać witaminy K2?
  5. Witamina K2 - dawkowanie. Jak stosować witaminę K2?

Witamina K2 - właściwości

Witamina K2 może zapobiec osteoporozie

Jeszcze do niedawna uznawało się, że za zdrowe kości i zęby odpowiada tylko jedna witamina - witamina D. Obecnie uważa się, że rola witaminy K2 jest równorzędna z rolą witaminy D w utrzymaniu prawidłowego stanu kośćca. Od witaminy K2 jest bowiem zależne funkcjonowanie osteokalcyny - białka syntezowanego w komórkach odpowiedzialnych za tworzenie się kości (osteoblastach).

Zadaniem osteokalcyny jest wiązanie wapnia w kościach - minerału, który jest ich podstawowym materiałem budulcowym. Przy niedoborze witaminy K2 osteoklacyna jest nieaktywna, a tym samym niezdolna do wiązania wapnia w kościach, co może być przyczyną zmniejszenia masy kostnej i prowadzić do osteoporozy, a co za tym idzie - do zwiększonego ryzyka złamań.

Zależność między zdrowymi kośćmi a witaminą K2 wykazano w wielu badaniach naukowych. Na przykład, badacze z University of Maastricht w Holandii, wykazali, że witamina K2 jest niezbędna dla utrzymania odpowiedniej wytrzymałości kości u kobiet po menopauzie i jest czynnikiem wpływającym na poprawę zawartości mineralnej kości i szerokości szyjki kości udowej¹.

Witamina K2 może zapobiec chorobom układu krążenia

Utrata elastyczności naczyń krwionośnych na skutek odkładania w nich soli wapniowo-fosforanowych jest jedną z przyczyn rozwoju chorób układu krążenia. Rozwiązaniem tego problemu może być witamina K2, która - zdaniem niektórych naukowców - w przyszłości może być używana w celu leczenia lub zapobiegania zwapnienia naczyń, zwłaszcza w grupie pacjentów z wysokim ryzykiem występowania niedoboru witaminy K lub zwapnień².

W jaki sposób witamina K2 zapobiega uwapnieniu naczyń krwionośnych? W surowicy krwi występuje białko o nazwie MGP, które wiąże sole wapniowo-fosforanowe, a tym samym uniemożliwia ich osadzanie się w naczyniach. Jego funkcjonowanie jest zależne od witaminy K2 - przy jej niedoborze białko MGP jest nieaktywne i nie może hamować procesu zwapnienia.

Osoby biorące leki przeciwzakrzepowe przed suplementacją witaminy K2 powinny się skonsultować z lekarzem, gdyż witamina K2 zakłóca działanie tych leków.

Warto wiedzieć

Witamina K2 i D3 wzmacniają swoje działanie

Witamina K2 i D3 działają synergicznie, tzn. wzmacniają nawzajem swoje działanie. W związku z tym zalecana jest jednoczesna suplementacja tych witamin.

Witamina K2 - właściwości przeciwnowotworowe

Pierwsze pilotowe badania kliniczne przeprowadzone w Japonii wskazują, że zastosowanie witaminy K2 obok standardowej terapii w przypadku nowotworu wątroby, istotnie zwiększa przeżywalność chorych w odniesieniu do układu kontrolnego¹.

Witamina K2 - objawy niedoboru i nadmiaru

Brak witaminy K2 może prowadzić do wystąpienia krwawień (np. z dziąseł), problemów z  gojeniem się ran, trudności w mineralizacji kości (co objawia się ich łamaniem). Poza tym niedobór witaminy K2 może doprowadzić do zwapnienia tętnic, a w konsekwencji do nadciśnienia, zatorów i zawałów.

Nie zaobserwowano działań niepożądanych przy podawaniu dawek do 45 mg dziennie a nawet wyższych.

Witamina K2 - źródła występowania. Gdzie szukać witaminy K2?

Witamina K2 wytwarzana jest głównie przez drobnoustroje jelita czczego i jelita krętego ludzi i zwierząt (postać MK-4 witaminy K2).

Witamina K2 występuje także (choć w niewielkich ilościach) w produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak mięso, jaja i produkty mleczne, a zwłaszcza w produktach otrzymanych w procesie fermentacji bakteryjnej. W Europie najważniejszym źródłem menachinonu są więc sery: holenderskie, niemieckie, szwajcarskie, zaś w kulturze azjatyckiej – natto (produkt fermentacji soi, w której biorą udział bakterie Bacillus subtilis natto) i miso (postać MK-7 witaminy K2).

Jej źródłem są także inne postaci witamin K, które ulegają przekształceniu w witaminę K2 w organizmie.

Na szczególną uwagę pod kątem suplementacji zasługuje naturalna witamina K2 w postaci MK-7. Charakteryzuje ją dobra wchłanialność.

Witamina K2 - dawkowanie. Jak stosować witaminę K2?

Nie określono dziennego spożycia tylko dla witaminy K2. Takie zalecenia dotyczą wszystkich związków, które kryją się pod nazwą "witamina K". Dorosły człowiek powinien spożyć ok. 55-65 µg witaminy K na dobę.

Czytaj też:

JAKICH WITAMIN I MINERAŁÓW CI BRAKUJE?
Pytanie 1 z 9
Jak określisz swoje samopoczucie?
JAKICH WITAMIN I MINERAŁÓW CI BRAKUJE?