Hormony

Hormony to związki chemiczne wydzielane przez struktury układu hormonalnego – gruczoły lub tkanki. Ich główną funkcją jest regulacja poszczególnych procesów fizjologicznych. Hormony mogą oddziaływać zarówno na tkanki położone w miejscu uwolnienia substancji (tzw. hormony lokalne), jak i aktywować procesy w tkankach oddalonych od miejsca sekrecji. Są wtedy transportowane przez krew lub limfę. Prawidłowe działanie układu hormonalnego jest niezbędne do funkcjonowania praktycznie wszystkich mechanizmów obecnych w ciele człowieka od trawienia, przez …

Nadmiar lub niedobór hormonów mogą wywoływać zmiany w składzie masy ciała, a w konsekwencji prowadzić do nadwagi i otyłości. Które hormony przyczyniają się do choroby otyłości? Jak badać hormony i jak zadbać o ich prawidłowy poziom w organizmie?
Choroba Hashimoto, inaczej limfocytarne zapalenie tarczycy, należy do najczęściej występujących chorób autoimmunologicznych wśród kobiet. Jak każda choroba autoimmunologiczna – jest możliwa do wyciszenia, o ile lekarz zastosuje odpowiednie leczenie, a chory uzupełni dietę odpowiednimi suplementami. Sprawdź, jakie to suplementy.
Dopamina jest neuroprzekaźnikiem, wytwarzanym i uwalnianym przez komórki nerwowe w mózgu i rdzeniu kręgowym. Odpowiada za energię, samopoczucie, motywuje do działania. Sprawdź, co wpływa na poziom dopaminy i jak uzupełnić jej niedobór?
Histamina to hormon - amina biogenna - która występuje w organizmie, gdzie pełni wiele ważnych funkcji. Przyśpiesza gojenie się ran, współdziała z hormonami, reguluje napięcie mięśni gładkich. Histamina występuje też w żywności. Tworzy się w niej w wyniku działalności bakterii i jest szkodliwa dla zdrowia. Spożywana w zbyt dużych ilościach może doprowadzić do pseudouczulenia, a nawet do zatrucia. Sprawdź, jakie są objawy nietolerancji histaminy i w których produktach jest jej najwięcej.
Choroba Gravesa i Basedowa to schorzenie wywołane wytwarzaniem przeciwciał skierowanych przeciwko strukturom tarczycy. Wskutek wzmożonego wydzielania się hormonów tarczycowych, dochodzi do nadczynności tarczycy. Sprawdź, jakie są objawy choroby Gravesa i Basedowa i jak przebiega jej leczenie.
Nadnercza są niezbędne do życia – wydzielają do krwi ważne hormony. Pełnią one istotne dla organizmu funkcje. Choroby nadnerczy powodują zaburzenie gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu. Do najczęstszych należą: choroba Addisona, zespół Cushinga, guz nadnercza i hiperaldosteronizm. Sprawdź, jakie są ich objawy.
Insulinooporność to schorzenie, które polega na oporności tkanek na działanie insuliny. W związku z nim dochodzi do znacznego podwyższenia glukozy we krwi, co skutkuje zaburzeniem całego organizmu. Na szczęście dobrze poprowadzona dieta może wyregulować wydzielanie insuliny i wprowadzić organizm w stan homeostazy.
Hipogonadyzm, zarówno pierwotny, jak i wtórny, to rodzaj zaburzenia, które polega na nieprawidłowym funkcjonowaniu układu rozrodczego, a dokładniej mowa tu o niedoczynności gonad. Hipogonadyzm, w zależności od płci, dotyczy jąder lub jajników. Taka dysfunkcja wiąże się nie tylko z zaburzoną produkcją gamet, ale także hormonów płciowych.
Zanik miesiączki to bardzo częsty problem u młodych kobiet. Wpływ na to ma wiele różnych czynników. Na szczęście odpowiedni styl życia, dieta oraz farmakologia są w stanie przywrócić równowagę hormonalną i pomagają odzyskać utracony cykl menstruacyjny. Jakie są przyczyny zaniku miesiączki oraz jak ją przywrócić?
Nadczynność przytarczyc to choroba, która nawet u młodej osoby może doprowadzić do osteoporozy i złamań kości, osłabienia mięśni, a także do niewydolności nerek. Wszystko przez zaburzenie pracy układu hormonalnego i związaną z tym nieprawidłową gospodarką wapnia w organizmie. Jakie są przyczyny i pozostałe objawy nadczynności przytarczyc? Na czym polega leczenie tej choroby?
Usunięcie tarczycy zazwyczaj wynika z dwóch powodów: podejrzenia nowotworu złośliwego lub przypuszczenia, że obecne w tarczycy guzki mogą zezłośliwieć, albo wola tarczycowego uciskającego tchawicę i utrudniającego oddychanie. Po operacji usunięcia tarczycy można normalnie żyć, trzeba tylko pamiętać o kilku sprawach.
Leczenie jodem radioaktywnym stosuje się w chorobach tarczycy, które powodują nadczynność tego narządu. Radioaktywny jod-131 jest alternatywą dla leczenia chirurgicznego, a jego celem jest zahamowanie nadprodukcji hormonów tarczycy. Sprawdź, na czym polega leczenie jodem radioaktywnym, jakie są wskazania do jego zastosowania i jakie mogą być skutki uboczne.

Mechanizm działania układu hormonalnego opiera się o tzw. ujemne sprzężenie zwrotne. Oznacza to, że wydzielanie jednych związków jest hamowane przez inne. Jednocześnie spadek stężenia poniżej określonego punktu granicznego wyłącza działanie inhibitora, a poziom hamowanego hormonu zaczyna wzrastać. Ta pętla jet nieodłącznym elementem homeostazy i warunkuje prawidłowy przebieg procesów metabolicznych.

W ciele człowieka funkcjonuje kilkanaście gruczołów dokrewnych wśród których można wymienić m.in. szyszynkę, tarczycę, wątrobę i trzustkę. Na cały układ hormonalny składa się kilkadziesiąt różnych hormonów, które pozostają ze sobą w stałej równowadze.

Układ hormonalny może jednak ulec zachwianiu wskutek działania wewnętrznych i zewnętrznych czynników. Powodami zaburzeń w wydzielaniu poszczególnych hormonów może być wiek, choroby współistniejące, stosowanie używek i brak aktywności lub nadwaga. O wielu chorobach decydują również czynniki genetyczne oraz przyjmowane lekarstwa. Objawy niedoboru lub nadmiaru poszczególnych związków są silnie osobnicze, dlatego diagnoza zaburzeń hormonalnych jest trudna i często wymaga pogłębionej, wielomiesięcznej diagnostyki. Funkcjonowaniem i zaburzeniami układu hormonalnego zajmuje się endokrynologia.

Do typowych zaburzeń hormonalnych można zaliczyć m.in. chorobę Cushinga, PCOS, choroba Hashimoto oraz niedoczynność lub nadczynność tarczycy. Każdą z tych jednostek leczy się inaczej, w zależności od ogólnego stanu zdrowia pacjenta.