Jak pokonać kandydozę? Dieta i suplementacja

Weryfikacja

Autor: Dominika Wilk

Kandydoza najczęściej pojawia się w momencie spadku odporności. Dlatego dieta wspierająca walkę z rozrostem candidy powinna wzmacniać układ immunologiczny i eliminować przy tym żywność będącą główną pożywką grzybów. Co jeść i czego unikać przy kandydozie?

Spis treści

1. Jakie są objawy kandydozy?
2. Dieta wspierająca eliminację kandydozy
3. Produkty korzystne przy eliminacji kandydozy
4. Produkty, których należy unikać przy kandydozie
5. Suplementy wspierające walkę z kandydozą

Kandydoza jest to przerost drożdżaków, najczęściej z gatunku Candida albicans, który pojawia się w momencie zaburzenia mikrobioty jelitowej oraz osłabienia układu odpornościowego człowieka. Choć Candida albicans bytuje naturalnie w ludzkim organizmie i u zdrowego człowieka nie stanowi problemu, to jednak w przypadku obniżenia odporności może nadmiernie przerosnąć powodując szereg niekorzystnych objawów.

Jakie są objawy kandydozy?

Do najczęstszych objawów towarzyszących kandydozie należą:

• powstawanie aft i nadżerek w jamie ustnej,
• biały nalot na języku,
• ból przy połykaniu,
• wzdęcia,
• pieczenie sromu.

Ze względu na uciążliwość objawów oraz fakt, że zaburza to prawidłowe funkcjonowanie organizmu, a także może prowadzić do ciężkiej postać kandydozy zwanej kandydemią (jest to ogólnoustrojowe zakażenie krwi, które wymaga hospitalizacji), konieczne jest przeciwdziałanie rozrostowi drożdżaków już przy najmniejszych objawach. W tym celu stosuje się leczenie farmakologiczne, odpowiednią dietę oraz suplementację.

Dieta wspierająca eliminację kandydozy

Choć samą dietą nie da się wyleczyć kandydozy, to można nią ograniczyć rozrost drożdżaków. Żywią się one najchętniej cukrami prostymi, dlatego z diety trzeba wyeliminować większość produktów je zawierających. Należą do nich przede wszystkim:

• słodycze,
• słodkie napoje,
• ale też płatki śniadaniowe,
• keczupy,
• gotowe sosy,
• musli.

Całkowicie cukrów prostych z diety nie da się jednak wykluczyć, bo trzeba mieć świadomość, że nawet spożywając węglowodany złożone typu kasze, pełnoziarnisty chleb, w końcu rozłożone zostaną one do glukozy. Z tego powodu warto zmniejszyć ilość węglowodanów w diecie, ale na pewno nie eliminować całkowicie.

Także dieta oparta wyłącznie na mięsie i tłuszczu nie jest remedium na candidę. Drożdżaki przejdą wtedy do formy przetrwalnikowej, jednak kiedy powróci się do dawnej diety – bogatszej w węglowodany, problem znów może się pojawić.

Jak w sposób trwały wyleczyć się z candidy?

Trzeba zadbać o prawidłowy stan mikrobioty jelitowej oraz wzmocnienie organizmu, tak aby ten poradził sobie sam z nadmiarem candidy. W pewnych przypadkach ważna jest też interwencja farmakologiczna, która pomoże w danym momencie uporać się z problemem.

Produkty korzystne przy eliminacji kandydozy

Czosnek

Jedzenie surowego czosnku jest na pewno dobrym pomysłem, jeśli chcemy zahamować rozwój kandydozy. Jednak jeszcze lepsze jest stosowanie wykonanych z niego wyciągów wodnych i ekstraktów, albowiem mają one mają silne działanie przeciwgrzybicze.

Badania prowadzone przez Motsei i wsp. pokazały, że wodny ekstrakt z tej rośliny potrafi zahamować drożdżaki Candida albicans, zarówno te, które pojawiają się w organizmie niemowląt, jak i osób dorosłych.

Interesujące jest również to, że część badań stwierdza skuteczność czosnku nawet po poddaniu go wyższej temperaturze, a także po liofilizowaniu. Taki liofilizowany czosnek, jak udowadniają Shams-Ggahfrokli i wsp., jest w stanie hamować wzrost nawet 55 różnych gatunków grzybów drożdżopodobnych.

Działanie czosnku opiera się przede wszystkim o hamowanie rozwoju i oddychania drożdżaków, co skutecznie zapobiega ich dalszemu przerostowi. Warto więc spożywać przeciśnięty ząbek czosnku i roztarty z solą do twarożku lub dodawać go do sałatek, gdyż dzięki temu szybciej pozbędziemy się objawów ze strony Candidy.

Cebula

Cebula to kolejne warzywo, które potrafi hamować rozrost drożdżaków. Pierwsze doniesienia na ten temat pochodzą z roku 1857 kiedy to Louis Pasteur zauważył, że sok z cebuli potrafi hamować wzrost drożdży piekarskich. Później okazało się, że jest w stanie blokować rozrost Candida albicans.

Cebulę warto dodawać do warzywnych sałatek oraz surówek i w ten sposób przyspieszać proces zdrowienia.

Pozostałe produkty zalecane w diecie przeciwko kandydozie to te, które mają w swoim składzie:

• kwasy omega-3 (tłuste ryby typu: łosoś, halibut, makrela; tran),
• cynk (pestki dyni, orzechy, wątróbka),
• witaminę C (rokitnik, natka pietruszki, porzeczki, truskawki, maliny),
• antyoksydanty, w szczególności polifenole (owoce jagodowe),
• witaminy A, D oraz E (oleje roślinne: olej z lnu, oliwa z oliwek, olej konopny, olej z nasion czarnej porzeczki).

Produkty, których należy unikać przy kandydozie

Do produktów nie wskazanych przy rozroście drożdżaków zalicza się przede wszystkim:

• cukier biały, brązowy,
• dżemy, marmolady, konfitury,
• melasę,
• płatki śniadaniowe,
• pieczywo i wyroby cukiernicze na bazie drożdży,
• alkohol,
• soki owocowe,
• owoce w syropie,
• sery żółte, sery pleśniowe,
• biały ryż, makaron,
• owoce z dużą ilością fruktozy: banany, winogrona,
• owoce suszone, w szczególności kandyzowane.

Suplementy wspierające walkę z kandydozą

Olejek kminkowy

Badania Kędzi przeprowadzone na 33 szczepach z gatunku Candida pokazały, że olejek kminkowy skutecznie potrafi hamować wzrost drożdżaków. Gatunki poddane badaniu to m.in. szczepy należące do:

• C. glabarata (3 szczepy),
• C. krusei ( 4 szczepy),
• Candida albicans (10 szczepów),
• C. kefyr ( 2 szczepy),
• C. guilliermondi (2 szczepy),
• C. lusitaniae ( 2 szczepy),
• C. parapsilosis ( 3 szczepy),
• C. tropicalis ( 5 szczepów),
• C. utilis ( 2 szczepy)
• oraz 5 szczepów wzorcowych z różnych gatunków.

Największą wrażliwość na olejek wykazały szczepy Candida utilis oraz C. glabrata.

Równie dobrze reagowały C. parapsilosis oraz C. tropicalis.

Candida albicans potrzebował do zahamowania rozrostu większych stężeń niż pozostałe gatunki. Mimo wszystko badania wykazały, że olejek kminkowy zastosowany w niskich stężeniach wykazuje dużą aktywność wobec wyżej wymienionych drożdżaków.

Olejek z oregano

Olejek z oregano ze względu na zawartość tymolu oraz karwakrolu wykazuje silne działanie przeciwgrzybicze. W badaniach jakie przeprowadzono np. na 16 izolatach Candida, udowodniono, że każdy z nich był wrażliwy na ten olejek eteryczny. W związku z tym stwierdzono, że olejek ten może być dobrą alternatywą dla leczenia kandydozy.

Należy jednak pamiętać, że osoby z podrażnioną śluzówką układu pokarmowego, wrzodami żołądka, nie powinny zażywać tego preparatu, gdyż potrafi on silnie drażnić błonę śluzową. Z tego samego powodu nawet osoby zdrowe nie powinny stosować go zbyt długo.

Istotnym podkreślenia jest fakt, że nierozcieńczony olejek z oregano należy zażywać zawsze po uprzednim rozpuszczeniu go w innym oleju, a nie w wodzie ( bo w tym drugim przypadku nie dojdzie do jego rozcieńczenia). Poza tym zawsze lepiej wchłania się w obecności jedzenia niż pity między posiłkami.

Olejek eteryczny z tymianku

Olejek z tymianku może być bronią przeciw szczepom Candida, gdyż jest w stanie niszczyć ergosterol znajdujący się w błonie komórkowej drożdżaków. W podobny sposób działają leki przeciwgrzybicze, które upośledzają funkcje błony grzyba, uniemożliwiając mu dalszy rozrost.

Tymol zawarty w tymianku od dawna stosowany jest jako środek przeciwdrobnoustrojowy, ale też i przeciwgrzybiczy w stomatologii. Hamuje on patogeny w jamie ustnej, a połączony z innymi olejkami eterycznymi jest w stanie nawet zahamować próchnicę.

Jak pokazują badania de Castro i wsp. olejek z tymianku w połączeniu z nystatyną jest skuteczną bronią przeciwko grzybom Candida.

Probiotyki

Dysbioza jelitowa połączona z osłabieniem odporności jest główną przyczyną rozrostu Candidy. Dlatego jeśli chcemy w sposób trwały pozbyć się przerostu drożdżaków, musimy doprowadzić mikrobiotę jelit do równowagi. Bardzo pomocne są w tym względzie probiotyki zawierające szczepy bakterii z rodzaju Lactobacillus, które wykazują aktywność przeciwgrzybową.

Antagonistyczne działanie wobec Candidy możliwe jest dzięki produkowanym przez nie hydroksylowanym kwasom tłuszczowym, związkom o małej masie molekularnej, czy cyklicznym dipeptydom.

Bakterie z rodzaju Lactobacillus wytwarzając niekorzystne dla Candida metabolity i kwasy organiczne, powodują, że środowisko, w którym bytują, staje się niekorzystne dla wzrostu drożdżaków.

Wyciąg z pestek grejpfruta

Jak pokazują badania Krajewskiej-Kułak i wsp. wyciąg z grejpfruta wykazuje dużą aktywność wobec szczepów Candida albicans (badanych było 50 szczepów).

Podobne rezultaty dały wyniki badań Kędzi. Wartym podkreślenia jest fakt, że wyciąg z grejpfruta potrafi działać na te szczepy drożdżaków, które są oporne na działanie leków, może więc poradzić sobie z tą kandydozą, w której farmakologia nie daje dobrym rezultatów.

Wyciągi z grejpfruta dostępne są w każdej aptece, a sposób ich stosowania podany jest na ulotce. Ważne jednak, aby produktów pozyskanych z cytrusów nie z lekami (trzeba zachować odpowiedni odstęp czasowy), mogą bowiem potęgować działanie niektórych medykamentów (nawet 15-krotnie) i tym samym stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia.

Dominika Wilk