Hepatolog - czym zajmuje się hepatologia?

Hepatologia to dział medycyny, zajmujący się schorzeniami wątroby, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych. Lekarz hepatolog posiada wiedzę na temat ich budowy i funkcjonowania, a jego zadaniem jest zapobieganie, diagnozowanie, a w razie konieczności szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Spis treści

1. Hepatolog - jakie badania zleca hepatolog?
2. Hepatolog - jakie choroby zdiagnozuje hepatolog?
3. Hepatologia - metody leczenia, które są stosowane w hepatologii

Lekarz hepatolog specjalizuje się w schorzeniach wątroby, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych. Kształcenie w zakresie hepatologii mogą rozpocząć lekarze, którzy posiadają tytuł specjalisty lub specjalizację II stopnia we wszystkich specjalnościach lekarskich. Ponieważ hepatologia nie jest uznawana w Polsce za odrębną specjalizację, najczęściej schorzeniami wątroby zajmują się gastroenterolodzy i specjaliści chorób zakaźnych (przede wszystkim wirusowym zapaleniem wątroby).

Hepatolog - jakie badania zleca hepatolog?

Do lekarza hepatologa trafiają najczęściej osoby, które w początkowym okresie skarżą się na kłopoty z przewodem pokarmowym. Mogą to być

• ciągłe zaparcia
• biegunki
• nudności
• wymioty
• zgaga
• tzw. puste odbijanie

oraz - co może jednoznacznie wskazywać na problemy z wątrobą i drogami żółciowymi –zażółcenie białek oczu, błon śluzowych jamy ustnej oraz skóry, ciemniejsza barwa moczu oraz wyczuwalnie powiększona wątroba.

Hepatolog przeprowadzi szczegółowy wywiad z pacjentem (trzeba przynieść wszystkie wykonane do tej pory badania), zapyta o wcześniej przebyte choroby lub schorzenia występujące w rodzinie. Na pewno trzeba powiedzieć lekarzowi o tym, gdy ktoś z bliskich cierpi na przewlekłą chorobę wątroby.

Następnie, w celu postawienia diagnozy, hepatolog zleca badania. Najczęściej jest to podstawowa lub rozszerzona morfologia krwi (w tym m.in. próby wątrobowe - ALT, AST, GGTP, LDH, poziom bilirubiny, cholesterol, amoniak, ferrytyna, fosfataza zasadowa) oraz USG jamy brzusznej. Może również skierować na serologiczne badania wirusowe (m.in. anty-HCV, anty-HAV, HBsAG), badania autoimmunologiczne (np. przeciwciała przeciwjądrowe czy anty-LKM) oraz badania genetyczne (w tym m.in. potwierdzające lub wykluczające chorobę Wilsona lub mutację w tzw. zespole Gilberta). Może też zlecić biopsję wątroby.

Lekarz hepatolog zajmuje się również profilaktyką związaną z chorobami wątroby, czyli kwalifikuje na szczepienia ochronne, np. przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby A i B. Dotyczy to zwłaszcza pacjentów ze zdiagnozowanymi chorobami wątroby lub po przeszczepie tego narządu.

Hepatolog - jakie choroby zdiagnozuje hepatolog?

Hepatolog posiada rozległą wiedzę na temat budowy i funkcjonowania wątroby, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych, dzięki czemu diagnozuje, a w razie konieczności wdraża, dostosowane do potrzeb, leczenie. Ma to na celu zapobieganie powikłaniom wielu schorzeń, które odpowiednio wcześnie wykryte są całkowicie wyleczalne. Lista chorób, którymi zajmuje się lekarz hepatolog jest dość długa. Obejmuje m.in.:

• wirusowe zapalenie wątroby typu B
• wirusowe zapalenie wątroby typu C
• ostre zapalenie wątroby (m.in. polekowe, toksyczne)
• marskość wątroby i związane z tym powikłania
• choroba alkoholowa wątroby
• autoimmunologiczne zapalenie wątroby
• choroby cholestatyczne (np. cholestaza zewnątrzwątrobowa: m.in. zarostowe zapalenie dróg żółciowych, niedrożność dróg żółciowych)
• choroby metaboliczne ( w tym: choroba Wilsona, hemochromatoza)
• niealkoholowe stłuszczenie wątroby
• zespół po cholecystektomii, czyli po usunięciu pęcherzyka żółciowego
• naczyniaki, torbiele, czyli zmiany łagodne w wątrobie
• choroby nowotworowe wątroby i dróg żółciowych ( w tym m.in. nowotwór dróg żółciowych, nowotwór wątrobowo-komórkowy, hepatoblastoma)
• choroby związane z wątrobą i drogami żółciowymi, występujące w okresie ciąży
• ostre i przewlekłe choroby wątroby występujące u dzieci (np. cholestazy wieku niemowlęcego czy dziecięcego)
• zakrzepica żył wątrobowych (zespół Budda-Chiariego)
• kamica dróg żółciowych
• dyskineza pęcherzyka i dróg żółciowych
• encefalopatia wątrobowa (czyli zaburzenie neurologiczne, występujące na skutek zaburzeń czynności wątroby)

Hepatologia - metody leczenia, które są stosowane w hepatologii

Metody leczenia z zakresu hepatologii uzależnione są od choroby, z jaką lekarz ma do czynienia. Niektóre z nich są proste w przebiegu i wystarczy odpowiednio dobrana farmakologia, inne należy poddać obserwacji i powtórzyć po określonym czasie badania (np. łagodne zmiany w wątrobie m.in. torbiele).

Są też jednak takie choroby, które wymagają szybkiej interwencji chirurgicznej. Do zadań lekarza hepatologa należy kwalifikowanie do operacji, ocena stanu zdrowia pacjenta przed zabiegiem i prowadzenie pooperacyjne. Ma to na celu m.in. zapobieganie groźnym powikłaniom. Hepatolog, we współpracy z innymi specjalistami, zajmuje się również chorymi zakwalifikowanymi do przeszczepu wątroby oraz pacjentami po przeszczepach.