ŁUSZCZYCA: co robić, by łatwiej żyć z tą chorobą skóry

Łuszczyca to ciężka przewlekła choroba skóry, która w znacznym stopniu pogarsza komfort życia. Jedynie latem skóra wygląda nieźle - słońce korzystnie działa na skórę chorego, w pozostałych okresach roku pojawiają się na niej wykwity. To w łuszczycy normalne, że wraca jak bumerang. Są jednak sposoby, żeby złagodzić objawy.

Łuszczyca jest u nas jedną z najczęstszych chorób skóry – cierpi na nią ok. 800 tys. Polaków. Osoby dotknięte łuszczycą często czują się skrępowane zmianami na skórze, więc starają się je skrzętnie zakryć. Dlatego chociaż na ulicy nie widzi się wielu chorych, z pewnością każdy z nas ma taką osobę w kręgu swoich znajomych. 
Łuszczyca to nie defekt kosmetyczny, ale ciężka choroba przewlekła. W znacznym stopniu pogarsza komfort życia. Osoby chore czują się odtrącone, co uniemożliwia im normalne funkcjonowanie w społeczeństwie, prowadząc do frustracji, stanów depresyjnych i nierzadko depresji. A przecież łuszczyca nie jest zakaźna. Nie można się nią zarazić przez podanie ręki, pływanie w tym samym basenie ani nawet używanie jednego ręcznika. Bardzo ważne, byśmy zdali sobie z tego sprawę. Chory, który i tak ma poważne problemy z akceptacją samego siebie, pod wpływem ciekawskich spojrzeń czy komentarzy jeszcze bardziej wstydzi się swojego wyglądu. Prowadzi to do przewlekłego stresu, który zaostrza objawy choroby.

Łuszczyca: cierpi nie tylko skóra

U niektórych na łokciach, kolanach, owłosionej skórze głowy pojawiają się skupiska czerwonobrunatnych grudek pokrytych suchymi łuskami. Jeśli zdrapie się łuskę, dochodzi do niewielkiego krwawienia, bo skóra jest w tych miejscach płytko unaczyniona i cienka. Jest też łuszczyca wysiękowa (sączące się zmiany występują w fałdach i zgięciach) i krostkowa (w obrębie grudek pojawiają się krostki). Zmiany chorobowe mogą obejmować dużą powierzchnię skóry (łuszczyca plackowata), niekiedy całe ciało (łuszczyca uogólniona, tzw. erytrodermia). Czasem wykwitom towarzyszy ból, obrzęk i zniekształcenie stawów (łuszczyca stawowa).
Coraz więcej dowodów przemawia za tym, że łuszczycy towarzyszy wiele schorzeń o charakterze ogólnoustrojowym – otyłość, nadciśnienie, cukrzyca, podwyższony cholesterol, zespół metaboliczny. Osoby z łuszczycą częściej zapadają na przewlekłe zapalne choroby układu pokarmowego, schorzenia serca i układu krążenia.

Łuszczyca: choroba skóry w spadku po przodkach

Życie zdrowej skóry toczy się w miesięcznym rytmie – w tym czasie komórki naskórka dostają się z warstwy podstawowej, gdzie powstają, na powierzchnię skóry i tu zostają złuszczone. U chorych na łuszczycę trwa to tylko 4 dni, więc skóra złuszcza się nadmiernie. Ponieważ komórki dojrzewają za szybko, na ciele powstają grudki. Winien jest stan zapalny skóry właściwej spowodowany nieprawidłowym działaniem układu odpornościowego. Organizm wytwarza przeciwciała, które rozpoznają własne tkanki jako obce, więc je niszczą. Ważny jest udział czynników genetycznych w powstawaniu choroby (dotyczy 3/4 wszystkich przypadków). Pierwsze objawy zwykle występują w wieku 10–40 lat – to łuszczyca młodzieńcza, uwarunkowana dziedzicznie (typ I). Choroba, która ujawnia się później, między 50. a 70. rokiem życia, nie wykazuje rodzinnego występowania (typ II). Okresy remisji trwają kilka miesięcy, a nawet lat. Nigdy nie ma gwarancji, że choroba nie wróci.

Co sprzyja łuszczycy

Po przodkach dziedziczymy jedynie skłonność do choroby, ale dlaczego jedne osoby zapadają na łuszczycę, a inne nie, dokładnie nie wiadomo. Choroba często ujawnia się po infekcjach, np. anginie, grypie, ospie wietrznej, zapaleniu pęcherza, jajników, nerek. Sprzyjają jej przewlekłe stany zapalne zębów, migdałków, zatok. Czasem pierwsze wykwity pojawiają się w miejscu zadrapania, skaleczenia, oparzenia. Łuszczyca częściej przytrafia się osobom zestresowanym. Długotrwałe wydzielanie kortyzolu może prowadzić do obniżenia wrażliwości organizmu na ten hormon. Wówczas zwiększa się aktywność komórek produkujących substancje zapalne. Organizm zachowuje się, jakby ciągle był w stanie zagrożenia, i prowadzi wojnę z własnymi tkankami.
Choroba może się ujawnić pod wpływem przyjmowania niektórych leków, np. beta-blokerów stosowanych w chorobach serca lub przy nadciśnieniu. Wszystkie te czynniki zaostrzają też objawy łuszczycy.

Leczenie łuszczycy: maści, lampy, tabletki

Leczenie miejscowe zaczyna się od oczyszczenia chorej skóry z nawarstwionej łuski, żeby ułatwić lekom wniknięcie do tkanek. Na niewielkie zmiany zwykle stosuje się maści na bazie cygnoliny, dziegciu, pochodnych witaminy D3 i sterydów. Jeżeli łuszczyca jest bardziej zaawansowana lub oporna na takie leczenie, trzeba także łykać leki z grupy retinoidów, cytostatyków lub immunosupresyjne, działające na układ odpornościowy. Mają one jednak tę wadę, że mogą zaburzyć pracę nerek i wątroby.

Łuszczyca: nowa terapia

W wielu krajach w leczeniu łuszczycy stosuje się preparaty biologiczne uzyskane metodami inżynierii genetycznej. Blokują one białka przenoszące sygnał o zapaleniu. Podawane są w postaci wlewów dożylnych lub zastrzyków. Wskazaniem jest umiarkowana lub ciężka postać choroby, nieskuteczność lub przeciwwskazania do leczenia tradycyjnego. Leczenie prowadzi do szybkiej remisji i wydłuża czas między nawrotami choroby. Niestety, w Polsce leki biologiczne nie są refundowane, a koszt rocznej terapii to 40–60 tys. zł.

miesięcznik "Zdrowie"

materiał partnera