Jak rozpoznać przyczynę swędzenia pochwy? Nie zawsze winna jest infekcja

Swędzenie pochwy może mieć różne przyczyny. Czasem jest skutkiem stosowania drażniących środków piorących lub noszenia obcisłej, syntetycznej bielizny. Świąd może być też spowodowany infekcją grzybiczą lub bakteryjną bądź innym schorzeniem ginekologicznym. Wówczas konieczna jest diagnoza i leczenie pod nadzorem lekarza.

Swędzenie pochwy to jedna z najczęstszych kobiecych dolegliwości. Przyczyny dyskomfortu okolic intymnych to m.in. alergia na kosmetyki, ale także grzybica pochwy. Dlatego w niektórych przypadkach leczenie świądu pochwy powinno odbywać się pod kontrolą ginekologa.

Przyczyny swędzenia pochwy

Swędzenie pochwy to dolegliwość, która najczęściej jest wynikiem podrażnienia okolic intymnych, zwiększenia poziomu pH, a co za tym idzie - zaburzenia równowagi flory bakteryjnej w pochwie. W tym przypadku objawem towarzyszącym może być pieczenie, ale nigdy wydzielina o nieprzyjemnym zapachu i zmienionym kolorze. Jest ona charakterystyczna m.in. dla infekcji bakteryjnych. 

Co wywołuje swędzenie pochwy? 

1. Kosmetyki - substancje chemiczne zawarte w kosmetykach mogą nie tylko podrażniać pochwę, lecz także być przyczyną reakcji alergicznych. Dlatego do mycia stref intymnych należy używać przeznaczonych do tego celu żelu do higieny intymnej. Najlepiej o pH zbliżonym do pH pochwy (5,2) i z zawartością kwasu mlekowego.
2. Proszek do prania lub płyn do płukania - mogą podrażniać srom i pochwę, dlatego warto używać łagodnych, ekologicznych środków. Sprawdzą się także proszki do prania dla dzieci i niemowląt.
3. Nieprzewiewne lub zbyt ciasne ubrania zwiększają ryzyko podrażnień, dlatego należy nosić luźną, bawełnianą bieliznę.
4. Antybiotykoterapia - podczas leczenia zmniejsza się ilość pałeczek kwasu mlekowego, które są odpowiedzialne za zdrowie intymne, co sprzyja infekcjom.
5. Nadmierne wysuszenie pochwy to uciążliwa dolegliwość, która może być wynikiem:

• odwodnienia organizmu,
• używania tamponów podczas ostatnich dni miesiączki (wtedy lepiej wybrać podpaski),
• kontaktu z chlorowaną wodą (np. na basenie),
• używania dopochwowych środków antykoncepcyjnych (lepszym rozwiązaniem są tabletki antykoncepcyjne lub wkładka domaciczna),
• używania lubrykantów (niektóre lubrykanty mogą zawierać substancje wywołujące reakcje alergiczne)
• używania przez partnera prezerwatywy lateksowej lub nawilżanej lubrykantami (lepiej kupić kondomy wykonane z poliuretanu),
• tzw. stosunku na sucho, czyli bez wcześniejszego pobudzenia.

Które choroby intymne wywołują swędzenie pochwy?

Infekcje pochwy, które są wynikiem działania chorobotwórczych drobnoustrojów, a także inne choroby kobiece, które objawiają się świądem pochwy, wymagają jak najszybszej kontroli ginekologicznej.

Grzybica pochwy

Grzybica pochwy, inaczej grzybicze zapalenie pochwy i sromu, wywoływana jest głównie przez grzyby Candida albicans, czyli drożdżaki. Występują one w ilościach niezagrażających zdrowiu m.in. właśnie w pochwie. Czasami, np. w wyniku obniżenia odporności, może dojść do ich nadmiernego namnażania i w efekcie do zakażenia. Wtedy, oprócz swędzenia pochwy, pojawiają się:

• gęste, białe, serowate upławy,
• uczucie pieczenia,
• zaczerwienienie i obrzęk pochwy,
• uczucie suchości w pochwie,
• ból podczas stosunku płciowego.

Leczenie, które odbywa się pod kontrolą ginekologia, polega na stosowaniu leków przeciwgrzybiczych (doustnie lub miejscowo) w postaci tabletek, kapsułek, kremów dopochwowych).

Bakteryjne zakażenie pochwy, czyli bakteryjna waginoza

Bakteryjne zakażenie pochwy (bakteryjna waginoza, BV) to choroba wywoływana najczęściej przez bakterie beztlenowe. Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi bakterii są zaburzenia hormonalne, a także nieprzestrzeganie higieny (np. za rzadko zmieniane tampony, które stają się pożywką dla drobnoustrojów).

Choroba objawia się:

• pieczeniem i bólem, zwłaszcza podczas oddawania moczu,
• obfitą, szarą lub żółtą wydzieliną z pochwy o charakterystycznym rybim zapachu.

Bakteryjne zapalenie pochwy leczy się antybiotykami, które podaje się dopochwowo lub doustnie.

Zanikowe zapalenie sromu i pochwy 

Zmiany atroficzne (zanikowe) nabłonka sromu i pochwy pojawiają się u kobiet w okresie przekwitania, ponieważ są związane z niedoborem estrogenów. W przebiegu choroby nabłonek staje się coraz cieńszy, a tkanka tłuszczowa warg sromowych zanika. Pojawiają się wówczas m.in.:

• suchość,
• pieczenie i świąd pochwy,
• plamienie kontaktowe.

Kobiety cierpiące na zanikowe zapalenie sromu i pochwy powinny przede wszystkim przestrzegać zasad higieny osobistej, ponieważ są bardziej narażone na tworzenie się wybroczyn i nadżerek nabłonka.

Rzęsistkowica dróg moczowo-płciowych 

Rzęsistkowica dróg moczowo-płciowych to choroba przenoszoną drogą płciową, za którą odpowiedzialny jest rzęsistek pochwowy (Trichomonas vaginalis). To pierwotniak znajdujący się głównie w pochwie lub w okolicach cewki moczowej. Najczęstszymi objawami rzęsistkowicy są:

• swędzenie pochwy, szczególnie w przedsionku,
• pieniste i żółtozielone upławy,
• ból w trakcie stosunku.

W przypadku leczenia rzęsistkowicy dróg moczowo-płciowych stosuje się antybiotykoterapię. Leczenie powinno obejmować również partnerów seksualnych osoby chorej.

Cukrzyca

Duże stężenie glukozy we krwi może sprzyjać namnażaniu się w pochwie drożdżaków, które odżywiają się czystą glukozą. Dlatego częsty świąd pochwy i sromu powinny skłonić do wykonania badania stężenia glukozy we krwi.

Będąc pod kontrolą diabetologa, należy jak najszybciej uregulować stężenie glukozy we krwi. Z kolei do ginekologa należy się zgłosić po receptę na odpowiednie leki.

Swędzenie pochwy po stosunku

Swędzenie pochwy po stosunku to dolegliwość, która może mieć różne przyczyny – od całkowicie niegroźnych po wymagające konsultacji lekarskiej. Często pojawia się w wyniku podrażnienia mechanicznego, zbyt intensywnego współżycia lub niedostatecznego nawilżenia pochwy.

Świąd może być także efektem reakcji alergicznej na prezerwatywy (szczególnie lateksowe), środki plemnikobójcze lub składniki lubrykantów. Innym powodem mogą być infekcje grzybicze lub bakteryjne, które nasilają się po kontakcie seksualnym. Jeśli świąd utrzymuje się, towarzyszy mu pieczenie, upławy, ból lub nawraca po każdym stosunku, konieczna jest wizyta u ginekologa i wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Monika Majewska