Odwodnienie organizmu – objawy i leczenie. Co pić przy odwodnieniu organizmu?

2023-07-18 13:21

Odwodnienie organizmu to poważny stan, który stanowi zagrożenie zwłaszcza dla dzieci i osób starszych. Odwodnienie najczęściej kojarzy się z upałami, jednak do utraty wody przez organizm może dojść także zimą lub w wyniku różnych chorób. W normalnych warunkach dorosła osoba oddaje z organizmu ok. 2,5 litra wody dziennie, jednak przy wysokich temperaturach może to być nawet 3 litry. dlatego tak ważne jest uzupełnianie ubytków. Jakie są przyczyny i objawy odwodnienia? Po czym poznać, że organizm jest odwodniony? Jak wygląda leczenie i profilaktyka? Wyjaśniamy.

Kobieta pije wodę w słońcu
Autor: GettyImages Odwodnienie organizmu – objawy i leczenie. Co pić przy odwodnieniu organizmu?

Spis treści

  1. Odwodnienie – przyczyny
  2. Warzywa i owoce, które doskonale nawadniają organizm
  3. Objawy odwodnienia i braku wody w organizmie
  4. Odwodnienie – leczenie
  5. Odwodnienie – zapobieganie

Odwodnienie to stan chorobowy, który pojawia się m.in. wtedy, gdy za mało pijemy. Jest wynikiem utraty wody i elektrolitów przez organizm, a te są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Skutkiem odwodnienia jest zachwianie jego równowagi wodno-elektrolitowej. W związku z tym odwodnienie to bardzo niebezpieczny stan, szczególnie u dzieci, gdyż u nich utrata płynów w organizmie następuje znacznie szybciej niż u dorosłych.

W zależności od rodzaju zaburzeń równowagi wodno-elektrolitowej,  wyróżnia się 3 rodzaje odwodnienia:

  • hipertoniczne (hiperosmolarne) – charakteryzuje się większą utratą wody niż elektrolitów
  • hipotoniczne (hipoosmolarne) – cechujące się przewagą utarty elektrolitów
  • izotoniczne (izoosmolarne) – spowodowane utratą takiej samej ilości wody i elektrolitów
Odwodnienie organizmu: objawy i postępowanie

Odwodnienie – przyczyny

Odwodnienie organizmu może być wynikiem:

Przyczyną tego stanu mogą być także:

Do odwodnienia organizmu może dojść również podczas upałów. Wówczas do utraty wody dochodzi wyniku pocenia się, które jest niezbędne do schłodzenia organizmu. Człowiek w czasie upałów może stracić nawet ponad 10 litrów wody. Jeśli nie zadbamy o uzupełnienie jej niedoborów, dochodzi do odwodnienia. Warto wiedzieć, że na upały najbardziej wrażliwe są osoby starsze i te ze sporą nadwagą, małe dzieci, niepełnosprawni, a także przyjmujące środki moczopędne. U nich ryzyko odwodnienia organizmu jest największe.

Co mniej oczywiste, do odwodnienia może dojść również w czasie zimy. Podczas mrozów dochodzi do znacznej utraty wody na skutek intensywnego oddawania ciepła z parą wodną podczas oddychania.

Warzywa i owoce, które doskonale nawadniają organizm

Objawy odwodnienia i braku wody w organizmie

Początkowo pojawiają się:

Jeśli nie dojdzie do uzupełnienia wody w organizmie, w dalszej kolejności pojawiają się:

  • przyspieszona akcja serca
  • utrata elastyczności skóry (skóra plastelinowata)
  • zmniejszenie pocenia (suchość skóry w okolicach pachowych i pachwinowych)
  • gorączka
  • zmniejszenie napięcia gałek ocznych

Następnie dochodzi do:

Czytaj też: Nawodnienie organizmu zimą. Jak nawodnić organizm w zimie?

Odwodnienie – leczenie

Jak nawodnić odwodniony organizm? Leczenie polega na zapobieganiu dalszej utracie wody z organizmu i uzupełnianiu jej niedoborów. W przypadku odwodnienia hipertonicznego podaje się płyny bezelektrolitowe - wodę lub niesłodzoną herbatę. Można zastosować doustną terapię nawadniającą (ang. Oral Rehydration Salts, skrót ORS). Należy pamiętać, aby niedoborów płynowych nie uzupełniać zbyt gwałtownie.

W poważniejszych przypadkach, konieczne może być dożylne podawanie 5 proc. glukozy (odwodnienie hipertoniczne) lub roztworu  NaCl (chlorek sodu)  lub NaCl i KCl (chlorek sodu i chlorek potasu) - przy odwodnieniu hipotonicznym. W skrajnych przypadkach pacjent jest umieszczany na oddziale intensywnej terapii.

To ci się przyda

Odwodnienie – zapobieganie

Dzienne spożycie wody dla dzieci w wieku 14-19 lat i dorosłych wynosi od 25 do 35 ml na kg masy ciała. Zgodnie z  zaleceniami Europejskiej Agencji ds. Bezpieczeństwa i Żywności z 2010 roku ilość płynów w codziennej diecie dla kobiet powinna wynosić 2 l dla kobiet i 2,5 l dla mężczyzn. U niemowląt zapotrzebowanie na wodę można policzyć, przyjmując wartość 100-190 ml płynu/kg/dzień. Kobiety w ciąży powinny codziennie wypijać co najmniej 2,3 l płynów, a kobiety karmiące piersią nawet 2,7 l dziennie.

Jednak latem zapotrzebowanie wzrasta wraz ze wzrostem temperatury. Wówczas zaleca się zwiększenie ilości spożywanych płynów – o 250 ml na każdy stopień powyżej 37 st. C. Podczas upałów należy należy uzupełniać niedobory nie tylko wody, lecz także sole minerałów – zwłaszcza sodu i potasu.

Płyny to wszystkie rodzaje napojów, nie tylko woda, lecz także herbata, soki czy zupy. Bogate źródło wody (od 80 do 95 proc. jej zawartości) stanowią owoce, zwłaszcza arbuz, truskawki, melony, winogrona, pomarańcze, a także warzywa: ogórki, pomidory. Poza tym warzywa i owoce są źródłem minerałów, które traci się wraz z wodą.