Drgawki - przyczyny. Co oznaczają drgawki?
Drgawki to mimowolne, szybkie, rytmiczne skurcze mięśni. Przyczyny drgawek zależą od wieku chorego. U niemowląt drgawki mogą sugerować niedotlenie mózgu, wady wrodzone czy choroby genetyczne. U małych dzieci drgawki najczęściej są wynikiem gorączki. Z kolei u dorosłych mogą wskazywać np. na stwardnienie rozsiane. Jakie są przyczyny drgawek?
Drgawki to mimowolne, szybkie, rytmiczne skurcze mięśni szkieletowych. Typowy napad drgawkowy przebiega z utratą przytomności, gwałtownym napięciem mięśni całego ciała, a następnie uogólnionymi, bezwładnymi ruchami kończyn i głowy.
Drgawki dzieli się na toniczne i kloniczne. Cechą charakterystyczną drgawek tonicznych jest stałe napięcie mięśni. Objawiają się one odgięciem głowy ku tyłowi, wyprostem i uniesieniem kończyn, a czasem zgięciem kończyn górnych i wyprostem kończyn dolnych, skrętem głowy i oczu. Z kolei drgawki kloniczne to skurcze mięśni o różnym natężeniu i czasie trwania, które przerywane są rozluźnieniami. Skutkiem jest charakterystyczne poruszanie „tam i z powrotem” porażonej części ciała.
Drgawki u noworodka, niemowlaka - możliwe przyczyny
- czynniki okołoporodowe: niedotlenienie, krwawienia śródmózgowia, krwiaki podtwardówkowe
- infekcje bakteryjne i wirusowe, wewnątrzmaciczne i okołoporodowe
- zaburzenia metaboliczne: hipoglikemia (niedocukrzenie), hipokalcemia (niedobór wapnia), hipomagnezemia (niedobór magnezu), hiponatremia (niedobór sodu), hipernatremia (nadmiar sodu), drgawki pirydoksynozależne (zależne od witaminy B6)
Kiedy napady trwają dłużej niż 5 minut i/lub kiedy pacjent ma więcej niż jeden napad i nie odzyskuje przytomności pomiędzy napadami, nalezy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.
- wrodzone defekty metaboliczne: np. choroba syropu klonowego, hiperglicynemia, zaburzenia cyklu mocznikowego
- wady wrodzone mózgu
- inne genetycznie uwarunkowane zespoły: zespoły skórno-nerwowe, zespół Zellwegera
- toksyczne uszkodzenia mózgu (np. środki znieczulające miejscowe)
- przewlekły nikotynizm matek
Ratownik medyczny Ariel Szczotok: drgawki mogą stanowić stan zagrożenia życia
Źródło: x-news.pl/Dzień Dobry TVN
Drgawki u dzieci - przyczyny
Najczęstszą przyczyna drgawek u małych dzieci są drgawki gorączkowe. Są to epizod drgawek u dziecka od 6. miesiąca do 5. roku życia, u którego inne przyczyny (uraz, zatrucie) zostały wykluczone. Najczęstszym typem drgawek gorączkowych są uogólnione drgawki toniczno-kloniczne, trwające kilka sekund i rzadko dłużej niż 15 minut. Po nich następuje krótki okres senności i występują zazwyczaj tylko raz w ciągu 24 godzin.
Inne możliwe przyczyny drgawek u dzieci to
- napady afektywnego bezdechu, zwane również napadami omdleń, polegają na wystąpieniu bezdechu, utraty przytomności i obniżeniu napięcia mięśniowego pod wpływem działania niekorzystnych bodźców. Wyróżnia się
- napady sinawe, pojawiające się między 6. miesiącem życia a 6. rokiem życia, towarzyszy im płacz, bezdech, sinica, zwiotczenie, zwolnienie tętna. Drgawki występują rzadko
- napady blade (rzadziej występujące) pojawiają się w 1-1,5 roku życia i charakteryzują się zblednięciem, bezdechem, nieświadomością, niemiarowością. W tym przypadku drgawki występują często
- mikrouszkodzenia układu nerwowego, czynniki psychogenne - pojawiają się wówczas tiki czyli mimowolne skurcze pojedynczych mięśni lub grup mięśniowych, rytmiczne, powtarzające się w krótkim czasie. Występują w ciągu dnia, znikają we śnie. Dotyczą mięśni mimicznych twarzy, szyi, kończyn. Mogą mieć charakter uogólniony
Drgawki a padaczka
Powszechnie drgawki utożsamia się z padaczką. Tymczasem nie wszystkie napady padaczkowe objawiają się drgawkami i odwrotnie - nie każdy napad drgawkowy to epilepsja. Utrata przytomności i drgawki całego ciała są charakterystyczne dla napadu dużego (grand mal), czyli napadu toniczno-klonicznego w padaczce. Wyróżnia się jeszcze napad mały (petit mal - chory przerywa wykonywaną czynność i zastyga w bezruchu, nie nawiązują kontaktu z otoczeniem), napady miokloniczne (szybkie skurcze mięśni bez utraty przytomności) i napady atoniczne (utracie przytomności towarzyszy nagłe zwiotczenie mięśni i upadek).
Drgawki u dorosłych - przyczyny
- choroby zwyrodnieniowe mózgu, np. choroba Alzheimera
- zakażenia ośrodkowego układu nerwowego, np. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
- stwardnienie rozsiane
- urazy głowy
Drgawek nie należy mylić z drżeniem, czyli zaburzeniem polegającym na rytmicznym, niekontrolowanym poruszaniu pewnymi partiami ciała.
- krwotok
- ciężka hipoglikemia (niedocukrzenie)
- migrena - w czasie napadu drgawek mogą zdarzyć się wymioty, lub bezwiedne oddanie moczu i kału
- niektóre leki i używki mogą prowokować napady lub obniżać próg pobudliwości drgawkowej u pacjentów chorych na padaczkę (np. penicyliny w dużych dawkach, izoniazyd, aminofilina, theofilina, trójcykliczne leki przeciwdepresyjne, insulina i doustne leki hipoglikemiczne, antyhistaminowe)
- alkohol- u 5-10 proc. osób jest przyczyną wystąpienia napadów padaczkowych związanych z jego odstawieniem lub znacznym spożyciem
- w porfirii, w postaci wątrobowej, podczas ostrego ataku, rzadziej pomiędzy atakami mogą wystąpić napady drgawkowe. Ataki mogą być związane z leczeniem
Ratownik medyczny Ariel Szczotok: podczas drgawek nie wolno niczego wkładać do ust
Źródło: x-news.pl/Dzień Dobry TVN
Bibliografia:
- Koncewicz R., Drgawki - problem w podstawowej opiece zdrowotnej, "Medycyna Rodzinna" 2002, nr 5
