Guzek na szyi – objawy, przyczyny, leczenie, rokowania
Czy guzek na szyi to rak? Takie pytanie zadał sobie chyba każdy, kto kiedykolwiek wyczuł w tym miejscu zgrubienie. Tymczasem guzek na szyi może mieć różne przyczyny i nie zawsze jest objawem poważnej, zagrażającej życiu choroby - tym niemniej jednak nie należy go lekceważyć. Skąd biorą się guzki na szyi, w których miejscach lokują się najczęściej i jak je rozpoznać?
Guzek na szyi wyczuwamy zwykle podczas mycia, niekiedy jest on również dobrze widoczny w lustrze. Zdarza się także, że zauważy go – lub wyczuje – partner lub ktoś bliski, albo rozpozna lekarz w trakcie rutynowej wizyty.
Guzek na szyi nie zawsze boli. Czasem po prostu jest – mniejszy lub większy, z przodu lub z tyłu szyi albo na którymś z jej boków, twardy i nieruchomy lub przeciwnie – lekko uginający się i przesuwający pod naciskiem palca.
Guzek na szyi może też powodować ból. I choć niepokoi wtedy bardziej, paradoksalnie jest to sytuacja korzystniejsza – skłania bowiem do szybszej wizyty u lekarza. Guzki na szyi, które nie wywołują żadnych przykrych dolegliwości, zazwyczaj lekceważymy, przez co – jeśli ich przyczyna okaże się poważna – niekiedy jest już zbyt późno na leczenie.
Spis treści
- Jakie są przyczyny guzków na szyi?
- Guzek na szyi – czy to nowotwór?
- Guzek na szyi a problemy z tarczycą
- Skąd się biorą guzki z boku szyi?
- Guzek na szyi - do jakiego lekarza się zgłosić?
- Jak wygląda diagnostyka guzków na szyi?
- Guzek na szyi – leczenie
Jakie są przyczyny guzków na szyi?
Guzki na szyi mogą pojawić się z różnych powodów. Przyczyny guzków na szyi dzieli się na:
- Wrodzone - zaliczane są do nich np. torbiele boczne szyi, torbiel środkowa szyi, torbiele skórzaste, malformacje naczyniowe i limfatyczne
- Zapalne - związane z zapaleniem węzłów chłonnych towarzyszącym infekcjom wirusowym i bakteryjnym, zapaleniom ślinianki podżuchwowej, gruźlicą węzłów chłonnych, chorobą kociego pazura, czy AIDS
- Nowotworowe - wywoływane zarówno przez nowotwory łagodne takie jak kaszaki, tłuszczaki, nerwiakowłókniaki czy potworniaki, jak i nowotwory złośliwe, np. ziarnica złośliwa, chłoniaki nieziarnicze, mięsaki, lub będące następstwem przerzutów nowotworowych do węzłów chłonnych.
- Inne - guzki na szyi mogą być również następstwem problemów z tarczycą (wole tarczycowe, gruczolaki tarczycy), kręczu szyi czy torbieli podjęzykowej (tzw. ranula, inaczej żabka nurkująca).
Guzek na szyi – czy to nowotwór?
Większość guzków na szyi jest łagodna. Jednak w trakcie diagnostyki zawsze konieczne jest wykluczenie przyczyny nowotworowej, gdyż guzek na szyi w pewnych przypadkach może mieć tło nowotworowe.
Lekarze podejrzewają to przede wszystkim u osób starszych i w podeszłym wieku, zwłaszcza wieloletnich palaczy lub osób nadużywających alkoholu, chociaż wiele z nich pojawia się również u osób młodszych.
Sygnałem alarmowym jest w takim przypadku guz twardy, zrośnięty z otaczającymi tkankami, a także zmiany w obrębie jamy ustnej i gardła oraz chrypka i problemy z przełykaniem.
Szacuje się, że blisko 60 proc. guzów umiejscowionych w tzw. trójkącie nadobojczykowym to przerzuty z odległych nowotworów pierwotnych. Z kolei aż 80 proc. nowotworowych zmian z węzłach chłonnych zlokalizowanych w innych miejscach na szyi jest związana z guzami górnego odcinka dróg oddechowych lub przewodu pokarmowego.
Guzek na szyi a problemy z tarczycą
Guzek z przodu szyi zazwyczaj kojarzy się w pierwszej kolejności z problemami z tarczycą. Guzek lub guzki w tym miejscu to najczęściej tzw. gruczolaki tarczycy.
Mogą być niewielkie, wyczuwalne palcami i występować pojedynczo lub w większych skupiskach. Ich przyczyną najczęściej są przebyte niegdyś choroby tarczycy, a także skłonność genetyczna lub nadmierna ekspozycja na działanie promieni jonizujących.
Zmiany te są łagodne, jednak mogą być uciążliwe i może im towarzyszyć dyskomfort, ucisk, chrypka czy zmiana barwy głosu, a gdy są spore - również problemy z przełykaniem i duszność.
Guzki z przodu szyi mogą również być objawem jednorodnego powiększenia gruczołu tarczycowego, wola nietoksycznego, podostrego zapalenia tarczycy lub raka tarczycy - dlatego zawsze konieczna jest szczegółowa diagnostyka.
Skąd się biorą guzki z boku szyi?
Wyczuwalne pod palcami guzki z boku szyi to zazwyczaj powiększone węzły chłonne, które ulegają powiększeniu na skutek toczącego się w organizmie stanu zapalnego, np. infekcji wirusowej (zwłaszcza mononukleozy zakaźnej) lub bakteryjnej (np. anginy).
Mogą się one pojawić bądź w trakcie infekcji (i wtedy towarzyszą im inne typowe dla infekcji objawy, takie jak gorączka, ból gardła czy kaszel), bądź już po jej zakończeniu. Powiększenie węzłów szyjnych, któremu towarzyszy powiększenie węzłów w innych częściach ciała, np. w pachwinach, może z kolei wskazywać na AIDS.
Polecany artykuł:
Guzek na szyi - do jakiego lekarza się zgłosić?
Guzki na szyi wymagają szczegółowej diagnostyki - jeśli więc zaobserwujesz lub wyczujesz u siebie taki guzek, zgłoś się do lekarza rodzinnego lub lekarza pierwszego kontaktu. Przyczyna guzka może być banalna, jednak ocenić to może tylko lekarz, który w razie potrzeby skieruje cię do odpowiedniego specjalisty.
Jak wygląda diagnostyka guzków na szyi?
Lekarz wykonuje badanie przedmiotowe - w jego trakcie ocenia lokalizację guza, jego wielkość, kształt, strukturę, ustala to, czy jest bolesny i czy się przesuwa. Bada również wygląd i stan skóry otaczającej guza.
Elementem badania jest szczegółowy wywiad, w trakcie którego lekarz zapyta zarówno o to, od kiedy zmiana jest widoczna (lub wyczuwalna), czy pojawienie się guza poprzedziła jakaś infekcja, czy występują objawy dodatkowe, takie jak gorączka itp.
Zbada również stan jamy ustnej - oceni stopień zaczerwienienia gardła, stan migdałków i zębów, a także zmiany zapalne w jamie ustnej. Zapyta także o samopoczucie i wygląd węzłów chłonnych w innych częściach ciała.
Dokładny wywiad lekarski oraz palpacyjne badanie guzka często wystarczy, by ustalić, z jakich powodów się pojawił - w ten sposób można np. rozpoznać zapalenie węzłów chłonnych, a u dzieci wrodzone torbiele.
W wielu innych przypadkach konieczne są jednak dodatkowe badania, np. badanie USG, które pozwala ocenić, czy jest to torbiel, guz lity lub guz wypełniony płynem i zbadać zmiany w węzłach chłonnych.
Jeśli guzek zlokalizowany jest w okolicy nadobojczykowej, elementem diagnozy jest również badanie radiologiczne klatki piersiowej, gdyż guzki umiejscowione w tej okolicy mogą być związane z nowotworem.
Niekiedy konieczna jest również biopsja cienkoigłowa guzka. Elementem diagnostyki mogą być również badania laboratoryjne, które zależą od tego, jaką przyczynę guzka podejrzewa lekarz.
Może on zlecić morfologię, badanie CRP (które pozwoli ocenić, czy jest to zmiana zapalna, czy nowotworowa), wymaz z gardła w kierunku paciorkowców, badanie serologiczne w kierunku mononukleozy, cytomegalii, a przy przewlekłym powiększeniu guzków chłonnych również w kierunku choroby kociego pazura, toksoplazmozy lub brucelozy.
Guzek na szyi – leczenie
Sposób leczenia guzka na szyi zależy od przyczyny, jaka go wywołała. Jeśli jest on efektem choroby wirusowej, leczenie jest objawowe, przy infekcji bakteryjnej podaje się antybiotyk.
Torbiele wymagają zwykle usunięcia chirurgicznego, a guzki związane z chorobami tarczycy leczy endokrynolog. Gdy zaś guzki na szyi mają związek z chorobą nowotworową, leczy się je onkologicznie.
Porady eksperta
