Estazolam: dawkowanie, przeciwwskazania, działania niepożądane

Estazolam należy do grupy leków – benzodiazepin. Jest on wykorzystywany w psychiatrii, neurologii i niekiedy przez lekarzy POZ. Benzodiazepiny są lekami budzącymi kontrowersje wśród lekarzy. O zasadności ich stosowania powinien decydować lekarz, zachowując ostrożność podczas leczenia. Pacjenci stosujący estazolam bądź inne benzodiazepiny, powinni być pod większą kontrolą lekarzy ze względu na częsty rozwój uzależnienia od tych leków. Jak dawkować estazolam i jakie ma skutki uboczne?

Spis treści

1. Działanie estazolamu
2. Wskazania do stosowania estazolamu
3. Dawkowanie estazolamu
4. Przeciwwskazania do stosowania estazolamu
5. Środki ostrożności podczas stosowania estazolamu
6. Działania niepożądane estazolamu

Działanie estazolamu

Estazolam jak wszystkie benzodiazepiny zwiększa efekty działania neuroprzekaźnika GABA (kwasu gamma-aminomasłowego). Łącząc się z receptorem benzodiazepiny powodują napływ jonów Cl- do wnętrza neuronów i hyperpolaryzację wnętrza komórki a następnie do zahamowania czynności neuronów. Działanie benzodiazepin jest wynikiem nasilenia przez nie przekaźnictwa GABA-ergicznego w strukturach mózgu takich jak: kora mózgowa, hipokamp, móżdżek, wzgórze i podwzgórze.

Estazolam działa:

• łagodząco na lęk,
• uspokajająco,
• nasennie.

Substancja ta skraca czas zasypiania. Odnotowano mniej przypadków przebudzeń nocnych lub przedwczesnego przebudzenia u pacjentów stosujących ten lek. Estazolam w porównaniu z innymi benzodiazepinami ma niewielkie działanie przeciwdrgawkowe, dlatego nie jest wykorzystywany do leczenia napadów. W nieznacznym stopniu zmniejsza napięcie mięśni szkieletowych.

Ogół działań benzodiazepin jest opisywany jako depresyjny na układ nerwowy, czyli powodujący spowolnienie jego działania. Dzięki temu pacjent jest spokojniejszy, po zażyciu czuje senność, a czasami nawet rozluźnienie. Benzodiazepiny są lekami działającymi szybko, co jest ich bardzo ważnym atutem, szczególnie podczas leczenia napadów lęku.

Estazolam należy do benzodiazepin o pośrednim czasie działania. Dzięki temu pacjent może go przyjmować raz dziennie. Ryzyko wystąpienia niepamięci wstecznej (pacjent nie pamięta ostatnich kilku godzin) lub nadmiernej sedacji jest zmniejszane przyjmowaniem leku przez pacjenta przed snem. Wtedy pacjent nie odczuwa tych problematycznych objawów tak dotkliwie.

Wskazania do stosowania estazolamu

Wskazaniem do podania estazolamu jest krótkotrwałe leczenie zaburzeń snu o ciężkim nasileniu. Najlepsze efekty daje terapia estazolamem w połączeniu z lekami przeciwdepresyjnymi i psychoterapią. Ten lek podaje się także w sytuacji napadu paniki i w stanach pobudzenia.

W terapii zaburzeń lękowych benzodiazepiny w niektórych sytuacjach przynoszą lepsze efekty niż leki przeciwdepresyjne. Mowa tu o pacjentach którzy:

• cierpią na zaburzenia lękowe z silnymi napadami paniki. W przypadku lęku uogólnionego lub zespołu lęku społecznego można stosować estazolam w połączeniu z lekami przeciwdepresyjnymi i psychoterapią,
• wymagają szybkiej interwencji w złagodzeniu objawów,
• byli już leczeni lekami przeciwdepresyjnymi ale nieskutecznie lub podczas terapii występowało dużo działań niepożądanych,
• nie mają tendencji do nadużywania substancji psychoaktywnych w wywiadzie.

Estazolam nie znajduje zastosowania w leczeniu:

• zaburzeń stresu pourazowego,
• zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych,
• depresji przebiegającej z lękiem.

Wskazaniami do stosowania benzodiazepin w leczeniu bezsenności są stany ciężkie oraz sytuacje pogorszenia snu związane z silnie stresującym wydarzeniem/zmianą życiową. Oprócz działania nasennego pacjent będzie spokojniejszy. Długotrwałe leczenie bezsenności benzodiazepinami nie ma dużej skuteczności i nie jest zalecane.

Dawkowanie estazolamu

Estazolam występuje w tabletkach po 2 mg. Najczęściej lekarz ordynuje przyjmowanie jednej tabletki lub pół tabletki, 30 min przed snem.

Sytuacja wygląda nieco inaczej w przypadku pacjentów starszych. W tej grupie chorych zaleca się zmniejszenie dawki o połowę. Wynika to ze zwiększonego ryzyka wystąpienia działań niepożądanych. Benzodiazepiny mogą kumulować się w organizmie powodując nadmierną sedację szczególnie u osób starszych, ponieważ tacy pacjenci mogą mieć pogorszoną czynność nerek lub wątroby.

Nie powinno stosować się estazolamu u dzieci i młodzieży poniżej 18 roku życia.

Estazolam powinien być stosowany jak najkrócej w jak najmniejszej dawce przynoszącej efekt terapeutyczny. W niektórych przypadkach zasadnym jest kontynuować terapię nawet po 2 tygodniach leczenia, ale decyzja ta nie powinna być podejmowana bez ponownej oceny stanu zdrowia pacjenta.

W przypadku terapii zaburzeń lękowych może dojść do przedłużenia czasu leczenia.

Przeciwwskazania do stosowania estazolamu

Nie należy przyjmować estazolamu jeśli u pacjenta występuje:

• nadwrażliwość na estazolam, inne benzodiazepiny lub substancje pomocnicze występujące w tabletce,
• niewydolność oddechowa o każdej etiologii,
• bezdech senny,
• zaburzenie równowagi lub zaburzenie świadomości, zawroty głowy,
• porfiria lub miastenia,
• zatrucie alkoholem lub zatrucie lekami hamującymi ośrodkowy układ nerwowy.

Środki ostrożności podczas stosowania estazolamu

Należy pamiętać, że terapia estazolamem jak i innymi benzodiazepinami cechuje się spadkiem skuteczności w czasie. Im dłużej trwa terapia, tym pacjent jest mniej wrażliwy na działanie estazolamu i zwiększa się ryzyko uzależnienia pacjenta od tego leku. Nie należy mylić uzależnienia z zależnością.

Zależność jest stanem fizjologicznej adaptacji organizmu do przyjmowania estazolamu. Ośrodkowy układ nerwowy adaptuje się do danej substancji psychoaktywnej. W wyniku zależności układu nerwowego od ciągłego przyjmowania estazolamu, jego nagłe odstawienie grozi wystąpieniem objawów abstynencji.

Podczas leczenia może rozwinąć się tolerancja u pacjenta na estazolam. Oznacza to, iż aby uzyskać ten sam efekt terapeutyczny należy zwiększyć dawkę leku. Uzależnienie od benzodiazepin jest stanem w którym pacjent posiada silne pragnienie zażycia danej substancji i jest zdeterminowany, aby ją uzyskać jak najszybciej.

Ważnym jest, aby lekarz kontrolował pacjenta przyjmującego benzodiazepiny. Częste pytania o stan psychiczny pacjenta oraz badanie jego stosunku do przyjmowanego leku jest bardzo ważne. Lekarz nie powinien decydować się na przedłużanie recepty bez badania i rozmowy z pacjentem. Tak samo nie powinno się wypisywać recepty na duży zapas leku.

W przypadku nagłego odstawienia zwłaszcza po długotrwałej terapii mogą wystąpić objawy odstawienia składające się na

• bóle głowy,
• bóle mięśni,
• zwiększony niepokój,
• napięcie, podniecenie, splątanie,
• zaburzenia snu,
• drażliwość.

Są to objawy odwrotne do działania samego estazolamu i innych benzodiazepin. Nie powinno się brać tych objawów jako znak pogorszenia się stanu zdrowia pacjenta i decydować się na ponowne włączenie estazolamu do terapii. Objawy odstawienia wynikają z przyzwyczajenia się układu nerwowego do przyjmowanego leku i mijają zwykle w przeciągu 2 tygodni.

Po nagłym odstawieniu może także dojść do efektu „ z odbicia” czyli nasilenia objawów które pierwotnie były przyczyną rozpoczęcia leczenia. Aby uniknąć obu tych stanów należy odstawiać lek stopniowo. Lekarz powinien zadecydować o strategii odstawienia leku i dokładnie omówić ją z pacjentem.

Należy pamiętać aby ostrożnie łączyć estazolamu z innymi lekami wpływającymi hamująco na układ nerwowy. Takimi lekami są:

• neuroleptyki,
• leki antypsychotyczne,
• leki uspokajające,
• leki nasenne,
• leki przeciwdepresyjne,
• leki przeciwpadaczkowe,
• narkotyczne leki przeciwbólowe,
• leki znieczulające,
• leki przeciwhistaminowe o działaniu uspokajającym,
• leki zwiotczające mięśnie szkieletowe.

Nie powinno stosować się estazolamu w ciąży jeśli lekarz nie zalecił takiego leczenia. Nie należy stosować estazolamu podczas karmienia piersią.

Działania niepożądane estazolamu

Występowanie działań niepożądanych zależy od dawki i indywidualnej wrażliwości pacjenta. Zwykle najwięcej objawów niepożądanych występuje podczas pierwszych 2 tygodni. Estazolam jest lekiem stosunkowo bezpiecznym i stosowany zgodnie z zaleceniami lekarza rzadko powoduje działania niepożądane.

Do najczęstszych działań niepożądanych należą reakcje paradoksalne (niepokój ruchowy, bezsenność, agresja i nadpobudliwość) zwykle dotyczą one osób starszych przyjmujących estazolam, ból głowy, zawroty głowy, splątanie, senność, nudności, dolegliwości żołądkowe, uczucie suchości w jamie ustnej.

Zdrowy sen. Sprawdź, czy zdrowo sypiasz

Pytanie 1 z 7

Jak szybko zasypiasz?

Od razu, gdy przyłożę głowę do poduszki

W ciągu 30 minut od położenia się do łóżka

Długo nie mogę zasnąć

Następne pytanie