Nawracająca opryszczka – jak sobie z nią radzić?

2023-07-19 9:36

Nawracająca opryszczka może naprawdę uprzykrzyć życie. Opryszczka na ustach to nie jednorazowy problem, który może zniknąć po kilku dniach. Raz nabyty wirus HSV pozostaje już z nami na zawsze, powodując kolejne wyrzuty wirusa w momencie osłabienia organizmu. Na szczęście ilość pojawiających się opryszczek można zminimalizować. Warto wiedzieć, jak to zrobić.

Autor: Getty Images Nawracająca opryszczka – jak sobie z nią radzić?

Spis treści

Nawracająca opryszczka – jak ją leczyć?
Nawracająca opryszczka – jak jej zapobiec?

Nawracającą opryszczkę, potocznie zwaną zimnem, wywołuje wirus HSV – Herpex simples wirus, który przenosi się np. ze śliną lub wydzieliną pęcherzykową z jednego człowieka na drugiego. Do zakażenia nim może też dojść przy bezpośrednim kontakcie błon śluzowych lub skóry, np. podczas pocałunku.

Za opryszczkę odpowiadają dwa rodzaje wirusów – HSV1 i HSV-2. Ten pierwszy doprowadza do zakażenia górnej partii ciała, czyli np. warg, jamy ustnej lub oczu. Z kolei HSV-2, którym można się zarazić podczas kontaktu seksualnego, powoduje zainfekowanie narządów płciowych.

Charakterystyczne dla tych dwóch rodzajów wirusów jest to, że nie można się z nich wyleczyć. Mimo iż opryszczka znika na jakiś czas, wirus zostaje z człowiekiem na stałe. Znajduje się tylko w stanie uśpienia i czeka na dogodny moment, aż układ odpornościowy się osłabi, a on będzie mógł się uaktywnić.

Nawracająca opryszczka – jak ją leczyć?

Acyklowir

W momencie, gdy opryszczka już się pojawi, należy potraktować ją preparatem o nazwie acyklowir. Działa on wybiórczo na DNA wirusa HSV, powodując zahamowanie jego replikacji. Skraca czas wystąpienia opryszczki i łagodzi objawy chorobowe. Aby dał zadowalający efekt, musi być zastosowany na samym początku infekcji.

Acyklowir występuje zarówno w postaci tabletek, maści, kremów lub sztyftów. Nadaje się do leczenia:

opryszczki wargowej,
opryszczki narządów płciowych,
opryszczkowego zakażenia rogówki.

Jedynymi przeciwwskazaniami do jego stosowania są:

uczulenie na jakikolwiek ze składników preparatu
oraz zaburzenia czynności nerek.

Ostrożność przy jego używaniu powinny też zachować osoby w podeszłym wieku.

Terapia supresyjna

Jeśli leczenie objawowe w momencie pojawienia się opryszczki nie daje zadowalających rezultatów, a opryszczka długo się goi lub wciąż nawraca, lekarz powinien zasugerować terapię supresyjną.

Dzięki niej zmniejszona zostaje tendencja do nawrotów infekcji. Leczenie supresyjne polega na stosowaniu w sposób ciągły, bo przez 4-6 miesięcy, leków doustnych. O tym, czy wdrożyć taką terapię, powinien zadecydować lekarz.

Głównym kryterium wyboru powinno być rozważenie, jak często pojawia się u pacjenta opryszczka i jak długo trwa zakażenie.

Leczenie supresyjne wskazane jest u tych pacjentów, u których dochodzi do częstych nawrotów wyprysku i gdy objawy opryszczki są ciężkie i dokuczliwe.

Także ci, którzy mieli już epizody rumienia wielopostaciowego lub zaobserwowano u nich wyprysk Kaposiego (rozsiane zmiany skórne pęcherzowo-ropne), powinni spróbować leczenia długofalowego.

Plastry hydrokoloidowe

To specjalne opatrunki okluzyjne - po nałożeniu plastra wokół rany tworzy się wilgotne środowisko, dzięki czemu opryszczka goi się nawet o połowę szybciej. To możliwe dzięki specjalnej technologii wykonania takiego plastra. Te najskuteczniejsze mają kilka warstw.

Wewnętrzna warstwa opatrunku zawiera karboksymetylocelulozę, pektynę oraz żelatynę - substancje, które w kontakcie z wysiękiem z rany tworzą żel. Żel ten chroni ranę przed podrażnieniem i natychmiast niweluje ból. Z kolei warstwa zewnętrzna plastra tworzy nad opryszczką rodzaj ochronnej tarczy - nie dopuszcza wody ani zanieczyszczeń, pozwala jednak na odparowanie nadmiaru wysięku.

Opatrunki hydrokoloidowe obniżają pH rany, dzięki czemu hamują rozwój bakterii i pobudzają proces odbudowy naczyń krwionośnych. Przyspieszają także proces gojenia - w wilgotnym środowisku, jakie wytwarza się pod opatrunkiem, opryszczka goi się szybciej nawet o 50 proc. szybciej. Plaster pozwala również na dyskretne zakrycie opryszczki - dzięki temu nie tylko jej nie dotykamy, ale też możemy zamaskować i przykryć np. makijażem.

Leczenie objawowe

Leczenie objawowe powinno stosować się u pacjenta wtedy, gdy choroba przebiega łagodnie, nie jest dokuczliwa, a opryszczka pojawia się sporadycznie. Jest ono zasadne również wówczas, gdy nie ma zmian skórnych wskazujących na wyprysk Kaposiego oraz nie identyfikuje się objawów rumienia wielopostaciowego.

Ten rodzaj leczenia przeznaczony jest również dla osób, u których leczenie supresyjne nie przyniosło zadowalających rezultatów i nie zmniejszyło nawrotów opryszczki.

Nawracająca opryszczka – jak jej zapobiec?

Jeśli zostaniemy zarażeni wirusem HSV, nie możemy się go pozbyć. Ale możemy się postarać, aby powroty opryszczki były rzadsze, a wirus jak najdłużej pozostawał w uśpieniu.

Aby tak się stało, niezbędny jest silny układ immunologiczny oraz unikanie przewlekłego stresu. Te dwa czynniki są kluczowymi punktami w hamowaniu aktywności wirusa.

Ponadto niezbędne jest zachowanie odpowiedniej ostrożności w kontakcie z osobami, które już są zarażone:

nie stykanie się z nimi bezpośrednio np. nie całowanie ich,
nie używanie wspólnych ręczników,
dbanie o to, by po styczności z nimi zawsze myć ręce.

Jak wzmocnić układ odpornościowy, aby chronił nas przed aktywnością wirusa?

Przede wszystkim należy postawić na zdrową dietę, bogatą w zielone warzywa liściaste, owoce jagodowe zawierające antyoksydanty, tłuste ryby zasobne w kwasy omega-3.

Do tego warto włączyć do diety olej z wiesiołka lub ogórecznika o udowodnionym działaniu przeciwzapalnym, sięgnąć po bogate w cynk orzechy, czy nasiona słonecznika.

Niezbędna jest też suplementacja witaminą D oraz spożywanie surowych warzyw i owoców zawierających witaminę C, takich jak chociażby papryka czy kiwi.

Nawrotom opryszczki można zapobiec, unikając czynników, które przyczyniają się do osłabienia układu odpornościowego i zwiększenie aktywności wirusa.

U jednych będzie to nadmierna ekspozycja na promieniowanie słoneczne, u innych zwykłe przemęczenie, wyziębienie organizmu, czy ekstrakcja zęba.

Opryszczka pojawia się też bardzo często w trakcie menstruacji (której – jak wiadomo, uniknąć się nie da). Aby miesiączkująca kobieta nie musiała zmagać się z „zimnem”, powinna przynajmniej tydzień przed spodziewanym okresem zadbać o długi i regenerujący sen, wypoczynek i zdrową dietę zasobną w witaminę C.

Czytaj też:

Dominika Wilk

Katarzyna Hubicz