Czy dietetyk może pomóc w leczeniu migreny?

Weryfikacja

Autor: dr n. med. Karolina Karabin, biolog molekularny, diagnosta laboratoryjny, konsultant ds. żywienia i stylu życia

Migrena jest przewlekłą chorobą, która objawia się przede wszystkim nawracającymi, silnymi bólami głowy. Choć przyczyny migreny nie zostały jednoznacznie potwierdzone, to zauważono, że różne czynniki związane ze stylem życia, takie jak stres, aktywność fizyczna, czy dieta mogą być wyzwalaczami migrenowego bólu głowy. Z tego powodu dodatkowo warto wesprzeć farmakoterapię metodami niefarmakologicznymi, w tym zmianą stylu życia, w której pomocna może być wizyta u dietetyka lub specjalisty od żywienia.

Spis treści

1. Jakie są przyczyny migreny?
2. Jak leczyć migrenę?
3. Dieta w migrenie

Migrena jest przewlekłą chorobą charakteryzująca się napadowymi bólami głowy. U 30% chorych może dodatkowo pojawić się tzw. aura, czyli objawy poprzedzające ból głowy takie jak zaburzenia widzenia, nadwrażliwość na światło, dźwięk i zapachy, mdłości czy wymioty. Obecność aury lub jej brak stanowi ważne kryterium podziału migreny:

• migrena bez aury
• migrena z aurą

Na migrenę cierpi około 12% światowej populacji i jest ona diagnozowana częściej u kobiet niż u mężczyzn. Szczyt zachorowania na migrenę obserwuje się pomiędzy 35. a 39. rokiem życia.

Jakie są przyczyny migreny?

Dokładna przyczyna i mechanizm powstawania migreny nadal pozostaje zagadką. Najprawdopodobniej migrena jest przejawem wrodzonej skłonności do nadmiernego reagowania na różne bodźce, co może wynikać z szeregu zaburzeń neuronalnych wewnątrz- i zewnątrzczaszkowych.

Pewną rolę pełni także podłoże dziedziczne, gdyż udokumentowano, że ryzyko wystąpienia migreny u krewnych chorych jest 3-krotnie wyższe niż u krewnych osób zdrowych.

Wykazano, że różne czynniki środowiskowe mogą wyzwalać ataki migreny, a jednymi z najlepiej opisanych są te związane ze stylem życia.

W retrospektywnych badaniach z 2007 roku przeprowadzonych przez Kelman i wsp. wykazano, że 76% chorych jest w stanie wskazać czynniki wyzwalające migrenowy ból głowy.

Do najczęstszych wyzwalaczy należą:

• stres (80%),
• zmiany hormonalne u kobiet (65%),
• pominięcie posiłku (57%),
• zmiana pogody (53%),
• niedobór snu (50%),
• intensywne zapachy (40%),
• ból szyi (38%),
• ekspozycja na światło (38%),
• spożycie alkoholu, szczególnie wina (38%),
• palenie tytoniu (36%),
• późne kładzenie się spać (32%),
• wysoka temperatura (30%),
• żywność (27%),
• aktywność fizyczna (22%).

Jak leczyć migrenę?

W leczeniu migreny stosuje się przede wszystkim środki farmakologiczne takie jak leki:

• przeciwzapalne i przeciwbólowe, np. ibuprofen,
• przeciwwymiotne, np. metoklopramid,
• uspokajające, np. diazepam,
• swoiste leki przeciwmigrenowe, np. oddziałujące na receptory biorące udział w ataku migreny,
• leki pomocnicze, np. kodeina.

Oprócz farmakoterapii w leczeniu migreny, stosuje się metody niefarmakologiczne, które obejmują zmianę stylu życia chorego, w tym sposobu jego odżywiania. Jest to szczególnie istotne u osób u których leczenie farmakologiczne jest nieskuteczne, np. z powodu oporności na stosowane leki, nieefektywne lub nie spełnia oczekiwań chorego z powodu skutków ubocznych wywołanych przez leki.

Dieta w migrenie

W badaniach wykazano, że różne diety mogą być skuteczne w zmniejszaniu częstotliwość migrenowego bólu głowy. Uważa się, że określone diety mogą łagodzić przebieg migreny poprzez wpływ na stężenie substancji sygnałowych np. serotoniny, tlenku azotu, adiponektyny, leptyny, funkcje mitochondriów oraz skład mikrobioty jelitowej.

W ostatnim czasie sporo uwagi poświęca się diecie ketogenicznej, która w pewien sposób naśladuje różne formy restrykcji kalorycznej. Dieta ketogeniczna jest interwencją terapeutyczną ukierunkowaną na metabolizm mózgu i ma na celu podniesienie stężenia ciał ketonowych w organizmie.

Choć dokładny mechanizm działania tej diety na przebieg migreny nie został poznany to uważa się, że ciała ketonowe mogą być alternatywnym źródłem energii dla naszego mózgu, a zatem prawdopodobnie są w stanie ominąć niektóre nieprawidłowości związane z metabolizmem i transportem glukozy obserwowane osób z migreną.

Inne rodzaje diet, które mogą łagodzić przebieg migreny to diety niskowęglowodanowe lub o niskim indeksie glikemicznym. Jednak warto podkreślić, że w wielu przypadkach wystarczy wprowadzić kilka zasad zdrowego odżywiania, aby skutecznie zmniejszyć częstość ataków.

Boli cię głowa? Sprawdź, czy to migrena

Pytanie 1 z 6

Gdzie zlokalizowany jest ból głowy?

ból często jest jednostronny

obustronny

jednostronny wokół lub za okiem

Dalej

dr n. med. Karolina Karabin, biolog molekularny, diagnosta laboratoryjny, konsultant ds. żywienia i stylu życia