Hydroksychlorochina - działanie, dawkowanie, skutki uboczne

Hydroksychlorochina - jest to wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny. Jest pochodną chlorochiny została opracowana w 1946 roku, a wprowadzona na rynek amerykański w 1955 roku. Jest zaliczana do leków chinolinowych, stosowanych przeciw malarii. Na rynku polskim dostępnych jest na receptę, kilka produktów leczniczy zawierających w swoim składzie hydroksychlorochinę.

Spis treści

1. Skład hydroksychlorochiny
2. Działanie hydroksychlorochiny
3. Zastosowanie hydroksychlorochiny
4. Wskazania do stosowania hydroksychlorochiny
5. Przeciwskazania do stosowania hydroksychlorochiny
6. Dawkowanie hydroksychlorochiny
7. Środki ostrożności
8. Działania niepożądane hydroksychlorochiny
9. Interakcje z innymi lekami oraz chorobami
10. Ciąża oraz karmienie piersią
11. Przechowywanie leku

Skład hydroksychlorochiny

Tabletka (Plaquenil, 200 mg): substancją czynną leku jest hydroksychlorochina. Substancje pomocnicze:

• laktoza jednowodna,
• skrobia kukurydziana,
• stearynian magnezu,
• polypowidon,
• hypromeloza,
• makrogol,
• dwutlenek tytanu (E171).

Działanie hydroksychlorochiny

Hydroksychlorchina wykazuje działanie przeciwzapalne oraz immunosupresyjne. Związek ten powoduje w lizosomach pasożyta zmianę pH oraz zaburzenie zdolność do rozkładu hemoglobiny.

Hydroksychlorochina działa na polimerazę hemową pasożyta, co prowadzi do gromadzenia się toksycznego produktu, takiego jak beta-hematyna.

Lek ten wykazuje aktywność w ludzkich lizosomach, przyczyniając się do zmniejszenia aktywności zapalnej oraz spadku prezentacji autoantygenu o niskim powinowactwie.

Działa na zmniejszenie wydzielania cytokiny takiej jak interleukina-1 i czynników martwicy nowotworów, hamuje proliferację  limfocytów T oraz monocytów, a także innych mechanizmów zapalnych czy immunologicznych, takich jak hamowanie fagocytozy oraz fosfolipazy A2.

Zastosowanie hydroksychlorochiny

Hydroksychlorochina znalazła zastosowanie:

• w leczeniu niektórych szczepów malarii (Plasmodium vivax, P. malariae, P. ovale i wrażliwe P. falciparum),
• w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów,
• tocznia rumieniowatego układowego
• oraz zapalenia stawów w przebiegu boreliozy.

Substancja ta wzbudziła zainteresowanie naukowców pod kątem leczenia pacjentów zakażonych SARS-CoV-2, gdyż wykazuje zdolność hamowania produkcji cytokin prozapalnych.

Wskazania do stosowania hydroksychlorochiny

Zaleca się stosowanie hydroksychlorochin, przede wszystkim w leczeniu malarii.

Przeciwskazania do stosowania hydroksychlorochiny

Nie należy stosować leku w przypadku uczulenia na hydroksychlorochinę lub na jakikolwiek moduł wymieniany w składzie leku.

Dawkowanie hydroksychlorochiny

Lek należy stosować zgodnie z opisem w ulotce dla pacjenta lub według konkretnych wytycznych oraz zaleceń lekarza lub farmaceuty. W razie wątpliwości należy zwrócić się o pomoc do lekarza lub farmaceuty.

Środki ostrożności

Hydroksychlorochina powinna być stosowana ostrożnie u pacjentów z:

• problemami w obrębie przewodu pokarmowego,
• zaburzeniami funkcji wątroby,
• chorobami neurologicznymi,
• wrażliwością na chininę
• lub ze stwierdzoną porfirią.

Hydroksychlorochina może powodować niebezpieczne działanie na serce, zwłaszcza, gdy pacjent stosuje również inne leki na:

• infekcję, 
• astmę,
• problemy z sercem, 
• depresję,
• raka,
• malarię
• lub HIV.

Długotrwałe stosowanie leku może wpływać na wynik morfologii krwi z powodu ryzyka zahamowania czynności szpiku. Ponad to przyjmowanie hydroksychlorochiny w dużych dawkach może przyczynić się do nieodwracalnego uszkodzenia siatkówki oka, które może prowadzić do trwałych problemów ze wzrokiem. Nie należy podawać leku dzieciom poniżej 6. roku życia.

Działania niepożądane hydroksychlorochiny

Hydroksychlorochina może powodować m.in.:

• nudności,
• wymioty,
• ból brzucha,
• ból głowy,
• zawroty głowy,
• utratę apetytu,
• biegunkę,
• wysypkę,
• szum w uszach
• lub nieostre widzenie.

Interakcje z innymi lekami oraz chorobami

W celu uniknięcia niepożądanych dolegliwości należy poinformować lekarza lub farmaceutę o wszystkich lekach stosowanych aktualnie lub w ostatnim czasie, a także o lekach, które pacjent zamierza stosować. Należy również poinformować lekarza o obecnym stanie zdrowia, o chorobach lub dodatkowych dolegliwościach chorobowych z jakimi się zmagamy.

Hydroksychlorochiny nie powinno się stosować przede wszytskim wraz z:

• abtybiotykiem azytromycyną (Zithromax),
• cymetydyną (Tagamet),
• cyklosporyną (Gengraf, Neoral, Sandimmune),
• digoksyną (Lanoxin),
• insuliną i doustnymi lekami na cukrzycę
• oraz lekami na drgawki, takimi jak karbamazepina (Carbatrol, Epitol, Equetro, Tegretol, Teril) i innymi.

Ciąża oraz karmienie piersią

Przed zastosowaniem leku, należy poinformować lekarza o ciąży lub o karmieniu piersią. Przeważnie nie zaleca się stosowania hydroksychlorochiny u kobiet w ciąży oraz podczas karmienia piersią.

Przechowywanie leku

Lek należy przechowywać w odpowiednim miejscu, które jest niewidoczne oraz niedostępne dla dzieci.

Przechowywać w suchym miejscu w temperaturze poniżej 25°C, w oryginalnym opakowaniu.

Nie powinno się stosować leku po upływie terminu ważności znajdującego się na opakowaniu. Termin ważności oznacza ostatni dzień danego miesiąca.

Czytaj też: Chlorochina: wskazania do stosowania, dawkowanie, działania niepożądane

Karolina Porowska