Grzane wino na przeziębienie - jak zrobić?

Weryfikacja

Autor: Aleksandra Żyłowska-Mharrab, dietetyk, technolog żywności, edukator

Grzane wino to nie tylko comfort food (a w zasadzie comfort drink), gdy aura na zewnątrz nie zachęca do spacerów, lecz także pomocny środek na przeziębienia i katar. Dlaczego grzane wino działa jak lekarstwo? Jak przygotować pyszne, domowe wino grzane?

Spis treści

1. Jak zrobić grzane wino?
2. Dlaczego grzane wino pomaga na przeziębianie?
3. Grzane wino niekoniecznie z alkoholem
4. Grzane wino poprawia nastrój

Sezon jesienno-zimowy nieodłącznie wiąże się z zapachem korzennych przypraw i glinianym, parującym kubkiem grzanego wina w dłoniach. Do tego może świeczki lub kominek i przepis na długi, zimowy wieczór gotowy. Grzane wino, oprócz walorów smakowych, ma też właściwości lecznicze. Czy można je uznać za lekarstwo na przeziębienie?

Jak zrobić grzane wino?

Nie istnieje jeden prawidłowy przepis na grzane wino. Ile osób, tyle unikalnych mieszanek. Przygotowując grzańca, można wybrać każdy rodzaj wina – od słodkiego po wytrawne. Choć chyba najwięcej osób sięga po półsłodkie lub półwytrawne. I czerwone.

Aczkolwiek znajdą się też amatorzy grzańca na białym winie. Jest on z pewnością lżejszy i bardziej orzeźwiający, niż grzaniec z czerwonego wina. Przyprawy? Goździki i cynamon to podstawa. Do tego anyż, gałka muszkatołowa, kardamon, imbir, pieprz, czasem wanilia.

Nie ma konieczności dodawania wszystkich przypraw. Każdy może stworzyć własne grzane wino doskonałe, dopasowane do jego smaków. W zależności od lubianego poziomu słodyczy przepis na grzane wino można wzbogacić miodem i owocami. Najczęściej używane są pomarańcze, ale też mandarynki, jabłka i śliwki.

Bazowy przepis na grzane wino:

• 750 ml wina czerwonego półsłodkiego,
• 8 goździków,
• 2 małe laski cynamonu,
• 2 całe owoce kardamonu,
• 1 gwiazdka anyżu,
• 5 ziaren czarnego pieprzu,
• 1/2 łyżeczki suszonego imbiru,
• 1/4 łyżeczki zmielonej gałki muszkatołowej,
• 1 łyżka miodu,
• 1 jabłko,
• 1 pomarańcza.

Sparz pomarańczę i pokrój ją w plastry. Jabłko umyj, pokrój w ósemki. Przelej wino do garnka, dodaj wszystkie przyprawy oraz owoce i odstaw na godzinę. Daj czas aromatom z przypraw na „przegryzienie się” z winem. Następnie postaw garnek na małym ogniu.

Gdy wino lekko się ogrzeje, dodaj miód (opcjonalnie). Wymieszaj. Następnie gotuj pod przykryciem około 10-15 minut, ale nie dopuść do wrzenia. Grzaniec traci wtedy zarówno część walorów smakowych, jak i zdrowotnych. Przecedź przez drobne sitko. Podawaj od razu z plasterkiem pomarańczy lub jabłka.

Dlaczego grzane wino pomaga na przeziębianie?

Grzane wino może wzmacniać organizm w sezonie grypowym i pomagać w zmniejszaniu objawów przeziębienia. Właściwości prozdrowotne grzaniec zawdzięcza przede wszystkim nie winu, ale przyprawom korzennym.

Co prawda czerwone wino również zawiera cenne dla zdrowia związki z grupy przeciwutleniaczy, które wzmacniają komórki ciała i chronią przed stresem oksydacyjnym, ale to przyprawy stanowią najważniejszy prozdrowotny składnik grzańca.

W przyprawach korzennych znajdują się olejki eteryczne. Nadają one doskonałego smaku grzańcowi, a przy tym działają przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo. Ponadto niektóre z nich mają właściwości termogeniczne, co odczuwamy jako działanie rozgrzewające ciało.

Zatem podczas picia grzanego wina rozgrzewa nas nie tylko jego temperatura, ale też składniki aktywne przypraw. Olejki eteryczne pomagają udrażniać drogi oddechowe przy katarze. Wdychanie gorących oparów grzanego wina ułatwia oddychanie.

Jakie składniki przypraw odpowiadają za działanie pomocne przy przeziębieniu?

• goździki – zawierają eugenol, olejek z grupy terpenów, który działa przeciwbakteryjnie, pomaga udrażniać nos i oczyszczać zatoki z nadmiaru wydzieliny, a przy tym ma właściwości rozgrzewające,
• cynamon – olejki eteryczne cynamonu są bogate głównie w aldehyd cynamonowy, mają działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze, pomagają w leczeniu bakteryjnych i grzybiczych infekcji górnych dróg oddechowych,
• kardamon – w swoim olejku eterycznym zawiera przede wszystkim alfa-terpineol i myrcen, działa rozgrzewająco i przeciwbakteryjnie,
• anyż – działa przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo i przeciwzapalnie, a także łagodzi ból gardła i kaszel, jego najważniejszym składnikiem jest anetol,
• imbir – gingerol – najsilniejszy składnik olejku eterycznego imbiru – to skuteczny środek w w walce z wirusem RSV wywołującym infekcje górnych dróg oddechowych; jego opary działają udrażniająco przy zapchanym nosie,
• gałka muszkatołowa – dzięki mieszaninie terpenów działa przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie.

A co z owocami? Czy pomarańcze dodawane do grzańca wspomagają walkę z przeziębianiami?

Świeże owoce są dobrym źródłem witaminy C (choć dużo więcej niż pomarańcze, zawiera jej papryka czerwona czy natka pietruszki), jednak witamina ta jest bardzo niestabilna w wysokiej temperaturze. Podgrzewanie owoców sprawia, że większość kwasu askorbinowego traci swoje właściwości. Nie należy zatem nastawiać się, że pijąc grzane wino, dostarczymy sobie istotnych ilości witaminy C.

Grzane wino niekoniecznie z alkoholem

Rozgrzewające właściwości grzanego wina, czy jego pomocne działanie przy przeziębieniu nie wynikają z obecności alkoholu, a korzennych przypraw i przeciwutleniaczy.

Rozkoszować się aromatem grzanego wina i korzystać z jego terapeutycznej mocy można również bez alkoholu. Wystarczy kupić w sklepie wino bezalkoholowe (lub bardziej precyzyjnie – dealkoholizowane), z którego alkohol jest odparowany.

Oferta win bezalkoholowych w sklepach stacjonarnych nie jest zbyt bogata, ale można je dostać w dużych supermarketach i sklepach alkoholowych, a czasem w dyskontach. Natomiast w sklepach internetowych wybór jest naprawdę szeroki.

Grzaniec na bazie wina bezalkoholowego przygotowuje się dokładnie tak samo jak w wersji z alkoholem. Do bezalkoholowego wina dodajemy przyprawy korzenne, może trochę miodu do smaku i podgrzewamy.

Grzane wino poprawia nastrój

Grzane wino poprawia nastrój i nie ma to związku z zawartością alkoholu. A przynajmniej alkohol nie jest jedynym związkiem w grzańcu, który działa pozytywnie na lepszy humor. Warto tutaj wspomnieć, że alkohol tak naprawdę jest depresantem, rozluźnia tylko przez krótki czas, a następnie wzmaga spadki nastroju.

Zmagając się z trudnym okresem w życiu, zdecydowanie lepiej jest sięgnąć po grzańca bez alkoholu, za to z dużą porcją anyżu i gałki muszkatołowej.

Obie te przyprawy mają udowodnione działanie przeciwdepresyjne w łagodnych stadiach choroby i poprawiające nastrój. Do tego samo picie rozgrzewającego napoju o obezwładniającym zapachu jest po prostu przyjemne i daje ukojenie.

Aleksandra Żyłowska-Mharrab, dietetyk, technolog żywności, edukator