Krioablacja - metoda leczenia migotania przedsionków

Weryfikacja

Autor: lek. Katarzyna Banaszczyk

Migotanie przedsionków należy do trzech najczęstszych arytmii serca, z jakimi pacjenci zgłaszają się do lekarzy. Z tego też powodu leczenie tego schorzenia cały czas intensywnie się rozwija i stosowane są nowe metody terapii. Czym jest migotanie przedsionków i na czym polega krioablacja stosowana w jego leczeniu?

Spis treści

1. Przyczyny migotania przedsionków
2. Migotanie przedsionków - objawy
3. Krioablacja - na czym polega ta metoda leczenie migotania przedsionków?
4. Krioablacja - rodzaje
5. Krioablacja - przebieg zabiegu
6. Krioablacja - przeciwwskazania
7. Krioablacja - czy zabieg ten od razu niweluje arytmię?

Migotanie przedsionków to arytmia, czyli zaburzenie rytmu pracy serca. W przypadku migotania przedsionków mamy do czynienia z arytmią nadkomorową, a dokładniej dotyczącą przedsionków serca.

Przedsionki kurczą się w nieskoordynowany sposób, przez co ich praca jest niewydolna, arytmii tej towarzyszy również niemiarowa (potocznie mówiąc ”nierówna”) praca komór serca. Przedsionki serca mogą kurczyć się nawet z częstością 350–700 razy na minutę, jednak mimo to ich praca nie jest wydajna.

Przyczyny migotania przedsionków

Do wystąpienia tej arytmii predysponuje przede wszystkim nadciśnienie tętnicze i choroby serca, takie jak:

• choroba niedokrwienna serca,
• wady zastawek serca,
• niewydolność serca,
• kardiomiopatie,
• wady wrodzone serca,
• zapalenie mięśnia sercowego i zapalenie osierdzia,
• operacje serca,
• nowotwory serca.

Warto mieć świadomość, że inne zaburzenia w obrębie organizmu, niekoniecznie związane z sercem i układem sercowo-naczyniowym również mogą sprzyjać wystąpieniu migotania przedsionków. Do stanów takich należy głównie:

• nadczynność tarczycy, ale i jej niedoczynność (rzadziej),
• ciężkie zakażenia toczące się w organizmie, sepsa,
• otyłość, cukrzyca,
• zespół metaboliczny,
• przewlekła choroba nerek,
• uprawianie sportów wytrzymałościowych, przede wszystkim w sytuacji bardzo intensywnych treningów,
• schorzenia płuc na przykład przewlekła obturacyjna choroba płuc (POCHP).

Migotanie przedsionków - objawy

Zanim przejdziemy do opisywania krioablacji, warto jeszcze zapoznać się z objawami, jakie prezentują pacjenci z migotaniem przedsionków. Do symptomów tych należy przede wszystkim:

• uczucie kołatanie serca,
• silne pocenie się,
• osłabienie, zmęczenie,
• pogorszenie tolerancji wysiłku,
• omdlenia, a także zawroty głowy.

Należy mieć świadomość, że migotanie przedsionków często jest zupełnie bezobjawowe, dlatego też u pacjentów po 65. roku życia wskazane jest badanie tętna przynajmniej raz w roku w celu przesiewowego wykrywania migotania przedsionków.

Krioablacja - na czym polega ta metoda leczenie migotania przedsionków?

Krioablacja to nic innego, niż zadziałanie niską temperaturą na ten fragment tkanki, który generuje nieprawidłowe przewodzenie impulsów w mięśniu sercowym. W przypadku migotania przedsionków nieprawidłowe impulsy elektryczne pochodzą przede wszystkim z żył płucnych.

Zniszczenie fragmentu tkanki, który wysyła nieprawidłowe pobudzenia pozwala na uporządkowanie pracy serca i wyregulowanie rytmu pracy przedsionków, jak i komór serca. W zależności od procedur, stosuje się temperaturę od -35 do -60 stopni Celsjusza.

Krioablacja - rodzaje

Leczenie migotania przedsionków z wykorzystaniem niskich temperatur nie jest jednorodną procedurą zabiegową. Wyróżniamy bowiem dwa rodzaje krioablacji, a dokładniej:

• krioablację punktową - schładza się zdecydowanie mniejszy obszar, niż w czasie krioablacji balonowej, ten rodzaj krioablacji wykorzystuje się w sytuacji, gdy miejsce, generujące nieprawidłowe impulsy znajduje się blisko innych, ważnych obszarów układu sercowo-naczyniowego,
• krioablację balonową - w tym przypadku niska temperatura niszczy większy obszar i pozwala na odizolowanie ognisk arytmogennych, skuteczność leczenia migotania przedsionków tym rodzajem zabiegu wynosi nawet 80%.

Krioablacja - przebieg zabiegu

Zabieg ten nie wymaga wykonywania torakotomii, a więc otwierania klatki piersiowej. Specjalny cewnik, zazwyczaj zaopatrzony w balonik wprowadza się do organizmu poprzez wykorzystanie naczynia żylnego - typowo żyły udowej, która znajduje się w pachwinie.

Cewnik ten drogą naczyń żylnych dociera do miejsca, gdzie ma zostać zniszczony obszar odpowiedzialny za generowanie arytmii. Do tego cewnika wprowadza się pewną substancję, która ma za zadanie zamrozić dany obszar - typowo jest to podtlenek azotu. Substancja ta ochładza znacznie zakończenie wprowadzanego do organizmu cewnika, dzięki czemu cały zabieg jest bardzo precyzyjny i nie dochodzi do niepożądanego uszkodzenia tkanek.

Dostarczenie zimna do wybranych tkanek pozwala na zniszczenie komórek generujących nieprawidłowe pobudzenie i tym samym na wyleczenie arytmii.

Co ważne, całą procedurą steruje lekarz i ma on możliwość na początku schłodzić dany obszar w taki sposób, by procedura ta była odwracalna - to znaczy wprowadza dane tkanki w stan hibernacji i może sprawdzić, czy ich ochłodzenie spowodowało zatrzymanie arytmii.

Krioablacja przeprowadzana jest w sterylnych warunkach, okolice pachwiny, czyli miejsce, gdzie ma być wprowadzony cewnik, jest dokładnie dezynfekowane. Co więcej, warto wspomnieć, że pacjent przez cały zabieg jest podłączony do urządzeń monitorujących parametry życiowe, m.in. ciśnienie tętnicze i pracę serca.

Wprowadzony do żyły udowej cewnik jest cały czas obserwowany i monitorowany, dzięki wykorzystaniu obrazowania z wykorzystaniem promieniowania rentgenowskiego (RTG).

Krioablacja - przeciwwskazania

Nie u każdego pacjenta lekarze mogą wykonać opisywana w tym artykule procedurę medyczną. Najważniejsze przeciwwskazania do zabiegu krioablacji to:

• obecność materiału zatorowego w przedsionku (w celu wykluczenia istnienia takiego stanu, wykonuje się przed zabiegiem badanie obrazowe - a dokładniej przezprzełykowe echo serca),
• stan po niedawno przebytym udarze niedokrwiennym,
• niewyrównana niewydolność serca,
• stan po niedawno przebytym zawale mięśnia sercowego,
• alergia na środki cieniujące wykorzystywane podczas obrazowania w czasie zabiegu.

Ostateczna kwalifikacja do krioablacji w migotaniu przedsionków zależy od stanu pacjenta, jego chorób współistniejących i podejmuje ją lekarz wraz z pacjentem.

Krioablacja - czy zabieg ten od razu niweluje arytmię?

Należy mieć świadomość, że pełny efekt terapeutyczny zabiegu krioablacji jest widoczny dopiero po około trzech miesiącach. Wynika to z gojenia się tkanek poddanych krioablacji i tworzenia się blizny w miejscu zadziałania zimna. W okresie do trzech miesięcy arytmia, czyli migotanie przedsionków, może nawracać i nie zawsze świadczy to o tym, że zabieg został wykonany niepoprawnie, czy, że okazał się nieskuteczny.

Ostateczną decyzję o sposobie leczenia migotania przedsionków podejmuje lekarz kardiolog po zapoznaniu się z historią medyczną pacjenta. W przypadku, gdy występują u nas opisane w tym artykule objawy, mogące sugerować to zaburzenie rytmu serca - należy pilnie skontaktować się z lekarzem, gdyż migotanie przedsionków to poważne schorzenie, mogące nieść ze sobą groźne powikłania.

lek. Katarzyna Banaszczyk