Spis treści
- Kokcydioidomikoza: sposób zarażenia
- Kokcydioidomikoza: objawy
- Kokcydioidomikoza: diagnostyka
- Kokcydioidomikoza: leczenie
Kokcydioidomikoza (gorączka doliny Kalifornia, cocci, gorączka doliny, reumatyzm pustynny, gorączka doliny San Joaquinto) to zakażenie grzybicze wywoływane przez Coccidioides immitis lub C. posadasii. Grzyb wywołuje zakażenie pierwotne - jedno- lub wieloogniskowe. Wtórnie może dojść do inwazji uogólnionej zajmującej wszystkie narządy.
Choroba występuje endemicznie w obu Amerykach. Istnieją przypadki zawleczenia grzybicy do innych regionów świata. Szczególnie narażeni na zakażenie są grupy zawodowe pracowników kopalni, wykopalisk archeologicznych oraz osób z obniżoną odpornością
Kokcydioidomikoza: sposób zarażenia
Zarodniki grzyba znajdują się w glebie. Pora deszczowa i długie gorące lato sprzyjają rozwojowi grzybni.
Grzyb przenoszony jest przez powietrze dzięki lekkim artrosporom, a do organizmu człowieka dostają się przez układ oddechowy.
W strefach endemicznych zarażonych jest 90% populacji.
Komórki grzyba mnożą się w tkankach i rozprzestrzeniają drogą krwi. Patogen stosunkowo często zakaża tkanki ośrodkowego układu nerwowego.
Kokcydioidomikoza: objawy
Kokcydioidomikoza w połowie przypadków przebiega bezobjawowo lub występuje w postaci krótkotrwałej infekcji dróg oddechowych. Ryzyko wystąpienia objawów wzrasta wraz z wiekiem. W 7-28 dni po ekspozycji mogą wystąpić objawy grypopodobne:
- gorączka
- bóle mięśni
- kaszel
- nocne poty
- bóle klatki piersiowej
- ograniczenie tolerancji wysiłku
które zazwyczaj ustępują bez leczenia.
Kokcydioidomikoza jest zwykle błędnie rozpoznawana jako nabyte w środowisku bakteryjne zapalenie płuc.
Jednocześnie w ciągu kilku pierwszych dni choroby pojawia się na skórze wysypka plamista lub plamisto-grudkowa(u 50% chorych), może wystąpić rumień guzowaty (typowo na kończynach dolnych) lub rumień wielopostaciowy (zwykle w okolicach szyi) objawy te szczególnie często spotykane są u kobiet.
Mogą pojawić się także bóle i zapalenie stawów.
W przewlekłej postaci płucnej dołączają takie objawy jak podwyższona temperatura ciała, krwioplucie.
U osób z obniżoną odpornością objawy mogą się utrzymywać wiele miesięcy prowadząc do ich wyczerpania.
Choroba może prowadzić nawet do zgonu.
W płucach pojawiają się zmiany guzowate i cienkościenne jamki zlokalizowane najczęściej w szczytach. Przebicie się jamy do jamy opłucnowej i powstanie ropniaka opłucnej z odmą (pyopneumothorax) zdarza się rzadko. W takich przypadkach u pacjentów występuje ostra duszność, a na zdjęciach RTG klatki piersiowej widnieją zapadnięte płuco i poziom płynu w opłucnej
Mogą pojawiać się także ropnie oraz przetoki oskrzelowo-płucne. Obraz przypomina gruźlicę, prowadzi do zmniejszenia wydolności oddechowej. Ważnym badaniem diagnostycznym jest wówczas RTG klatki piersiowej.
Choroba może przybrać postać pozapłucną lokalizując się w kościach, ośrodkowym układzie nerwowym i skórze.
Zakażenie może też ujawnić się postacią rozsianą (5% przypadków) - szerzenie choroby na kości, stawy, skórę i utkanie podskórne a także ośrodkowy układ nerwowy.
U 25% chorych z postacią rozsianą rozwija się zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, które, jeżeli nie jest leczone, zawsze prowadzi do śmierci.
Pacjenci zwykle zgłaszają się z uporczywym bólem głowy, któremu od czasu do czasu towarzyszą senność i splątanie. Sztywność karku, jeżeli w ogóle występuje, nie jest znaczna.
W badaniu płynu mózgowo-rdzeniowego obserwuje się pleocytozę limfocytarną ze znacznym spadkiem stężenia glukozy oraz podniesionymi poziomami białka. Czasami można zaobserwować eozynofilię w płynie mózgowo-rdzeniowym.
Niezależnie od stosowanego leczenia, jako powikłanie u pacjentów może rozwinąć się wodogłowie, które ujawnia się jako znaczny spadek sprawności umysłowej, często połączony z zaburzeniami chodu.
Do rozsiewu częściej dochodzi u mężczyzn, głównie pochodzenia afroamerykańskiego albo filipińskiego, a także u osób z upośledzoną odpornością komórkową, w tym u pacjentów z zakażeniem HIV i poziomem limfocytów T CD4+Kobiety, które zaraziły się kokcydioidomikoza w drugim lub trzecim trymestrze ciąży także są narażone na rozsiew choroby.
Kokcydioidomikoza: diagnostyka
Grzyba wykrywa się w mikroskopowym badaniu mikologicznym materiału pobranego od chorego (zeskrobiny skóry, płyn mózgowo-rdzeniowy, popłuczyny oskrzelowe) poprzez hodowlę znajdując zarodniki.
W badaniu histopatologicznym pobranego narządu możemy zidentyfikować ziarniniaki o typowej budowie, wykrywa się też sferule z zarodnikami.
Istnieją również testy skórne umożliwiające wykrycie przewlekłej lub uogólnionej infekcji C. immitis. Należy pamiętać, że u osób leczonych immunosupresyjnie testy skórne wyjdą fałszywie ujemne. W ostrej postaci choroby w morfologii wykrywa się eozynofilię.
Kokcydioidomikoza: leczenie
Zazwyczaj choroba przebiega bezobjawowo i nie wymaga leczenia.
Wśród pacjentów strefy endemicznej większość wytwarza wystarczająco wysoki poziom odporności. Leczenia na tych obszarach wymaga tylko ok. 5 % mieszkańców.
Rozległe zmiany w płucach wymagają zwykle interwencji chirurgicznej, ktorą należy poprzedzić stosowaniem Amfoterycyny przez 4 tygodnie lub ketokonazolu/itrakonazolu/ flukonazolu przez 6-12 miesięcy.
Leki triazolowe są obecnie podstawową grupą leków w terapii większości przypadków kokcydioidomikozy.
Badania kliniczne dowodzą skuteczności zarówno flukonazolu, jak i itrakonazolu, a dowody wskazują, ze itrakonazol może być efektywniejszy.
Amfoterycyna B jest obecnie zarezerwowana dla najcięższych, rozsianych przypadków.
