Choroba bostońska: objawy. Czy to ospa wietrzna czy bostonka?

Choroba bostońska bywa mylona z ospą wietrzną - w przebiegu obu pojawia się wysypka. Ale chorobę bostońską wywołuje inny wirus, objawy zaś - przede wszystkim umiejscowienie wysypki - też są inne. Wirus bostoński atakuje najczęściej dzieci, ale dorośli też czasem chorują. Dowiedz się, jak rozpoznać chorobę bostońską oraz na czym polega leczenie bostonki.

Zobacz galerię 6 zdjęć

Choroba bostońska (bostonka), zwana też wysypką bostońską, wywołują wirusy Coxsackie z rodziny enterowirusów - są to najczęściej wirusy Coxsackie A5, A9, A10, A16, B1, and B3 oraz enterowirus 71 (EV 71). Niektórzy błędnie podają, że za rozwój choroby odpowiada wirus bostoński.

Zakażenie bostonką następuje poprzez kontakt z wydzielinami osoby chorej lub bezobjawowego nosiciela („choroba brudnych rąk“), przy czym istotne jest, że wirusy wydalane są z kałem nawet przez kilka tygodni po ustąpieniu objawów. Ze względu na dużą zakaźność czasami spotyka się zakażenia epidemiczne w żłobkach, przedszkolach i innych skupiskach.

Spis treści

1. Choroba bostońska: wysypka i inne objawy
2. Choroba bostońska: diagnostyka
3. Choroba bostońska: leczenie

Aby opisać to schorzenie specjaliści używają również nazw:

• enterowirusowe zapalenie jamy ustnej z wysypką
• wysypka pęcherzykowa, czyli choroba ręki, stopy i ust
• enterowirusowe pęcherzykowe zapalenie jamy ustnej z wypryskiem
• enterowirusowa gorączka wysypkowa
• choroba ręki, stopy i ust (hand, foot and mouth disease – HFM)

Profesjonalne piśmiennictwo nie stosuje nazwy choroba bostońska, nie obejmuje jej również Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób ICD-10.

Na bostonkę chorują najczęściej dzieci w wieku od 2 do 10 lat, ale chorobę bostońską rozpoznaje się także wśród dorosłych¹. O ile u dzieci ma ona przebieg łagodny, a wyzdrowienie następuje w ciągu około 7-10 dni i choroba nie pozostawia następstw, o tyle jej przebieg u ludzi dorosłych bywa bardziej uciążliwy i długotrwały, z możliwymi ogólnoustrojowymi powikłaniami kardiologicznymi bądź neurologicznymi¹. Rzadko dochodzi do takich powikłań u dzieci. Sporadycznie opisywano przypadki zapalenia mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych oraz ostrych zapaleń płuc lub mięśnia sercowego.

Choroba bostońska: wysypka i inne objawy

Główne objawy choroby bostońskiej to:

• gorączka (określana także jako gorączka bostońska)
• ból gardła
• ogólne złe samopoczucie
• wysypka
• czasami towarzyszą im brak apetytu, nudności, wymioty i biegunka
• powiększenie węzłów chłonnych szyjnych

Wysypka w przebiegu choroby bostońskiej:

• ma formę surowiczych pęcherzy o średnicy 1-3 mm, przypomina tę przy ospie wietrznej
• występuje jednak tylko na dłoniach i stopach oraz w jamie ustnej i gardle - zajmują one tylną ścianę gardła, podniebienie miękkie, język, dziąsła i błonę śluzową policzków
• niekiedy zdarza się również, że grudkowa osutka pojawia się też na skórze innych części ciała, np. na pośladkach lub tułowiu
• pęcherzyki, zwłaszcza te w ustach, są bardzo uciążliwe. Łatwo pękają, w wyniku czego powstają ostro odgraniczone nadżerki na czerwonym podłożu, często bolesne, które sprawiają, że trudno jeść czy pić cokolwiek

Następnie na skórze pojawiają się bardzo charakterystyczne podłużne (owalne lub eliptyczne) szare pęcherzyki o cienkiej pokrywie wielkości 3-7 mm, osadzone na żywoczerwonym/wiśniowym podłożu. Zmiany najczęściej umiejscowione są na dłoniach, podeszwach stóp oraz bocznych powierzchniach rąk i stóp, jednak plamki i pęcherzyki mogą występować również na pośladkach i w okolicy narządów płciowych; bardzo rzadko występują na twarzy, kończynach i tułowiu¹.

Choroba bostońska: diagnostyka

Lekarz powinien odróżnić chorobę bostońską od innych chorób, które objawiają się wysypką. Przede wszystkim od ospy wietrznej - w tym przypadku zmiany są rozsiane na skórze tułowia, kończyn, twarzy i nawet w obrębie owłosionej skóry głowy. Rozmieszczenie zmian przypomina niebo usiane gwiazdami.

Lekarz powinien też odróżnić chorobę bostońską od alergii - tutaj pojawia się nasilony świąd oraz obecność zmian rozsianych, na skórze całego ciała.

Kolejnym częstym rozpoznaniem jest rumień wielopostaciowy wysiękowy (odmiana mniejsza) w przebiegu opryszczki pospolitej – tu wykwity skórne są z reguły większe i mają kształt tarczy strzeleckiej.¹

Choroba bostońska: leczenie

Schorzenie, jak wiele innych chorób wirusowych, wymaga leczenia objawowego. Podaje się środki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe.

Pęcherzyki wysypki należy osuszać tak jak przy ospie płynami i kremami antywirusowymi czy fioletem gencjanowym, które można kupić w aptece. Ważne jest, aby pacjent nie rozdrapywał ani nie wyciskał treści pęcherzy, gdyż to może doprowadzić do wtórnych zakażeń bakteryjnych. Aby zapobiec świądowi i pieczeniu, w niektórych przypadkach wskazane jest włączenie leków przeciwhistaminowych. Pudrów unikamy, bo sprzyjają bakteryjnym nadkażeniom. Choroba w większości przypadków przebiega łagodnie. Bardzo rzadko zdarzają się powikłania w postaci zapalenia opon mózgowych.

Co ważne, przebycie bostonki nie chroni przed ponownym zachorowaniem.

Bibliografia:

1. Kuchciak-Brancewicz M., Bienias W., Kaszuba A., Choroba bostońska, "Dermatologia Praktyczna" 2014, nr 1

Czytaj też:

• Odra: przyczyny, objawy, leczenie, powikłania, szczepienie
• Koklusz u dorosłych: dlaczego dorośli chorują na krztusiec?

Jaka to choroba?

Pytanie 1 z 12

Co dolega temu dziecku?

Atypowe zapalenie skóry

Atopowe zapalenie skóry

Atypiczne zapalenie skóry

Następne pytanie