Neurologia

Neurologia zajmuje się diagnostyką i leczeniem chorób obwodowego i ośrodkowego układu nerwowego. W Polsce neurologię dzieli się na dwie specjalizacje – klasyczną oraz dziecięcą. Do przykładowych jednostek chorobowych na tym tle zalicza się m.in. zapalenie mózgu, chorobę Alzheimera, czy zmiany nowotoworowe jak glejaki lub oponiaki. Nieleczone schorzenia na tle neurologicznym nie tylko znacząco obniżają komfort życia. Mogą także doprowadzić do utraty znacznej części możliwości poznawczych, a nawet śmierci pacjenta.

Czytaj więcej

Nie lekceważ problemów ze snem. Mogą zwiększać ryzyko demencji

Nocna gonitwa myśli i problemy z zasypianiem to dla wielu osób frustrująca norma. Rzadko jednak łączymy te dolegliwości z czymś więcej niż tylko porannym zmęczeniem. Najnowsze odkrycia naukowe pokazują jednak, że związek między przewlekłą bezsennością a demencją jest znacznie silniejszy, niż mogłoby się wydawać.

Smog niszczy nie tylko płuca. Nowe badania potwierdzają związek z Alzheimerem

Troska o sprawność umysłu bliskich i obawa przed utratą pamięci to codzienne wyzwania dla wielu rodzin. Mało kto jednak podejrzewa, że jedno z największych zagrożeń dla mózgu może kryć się w powietrzu. Okazuje się, że związek między zanieczyszczeniem powietrza a chorobą Alzheimera jest znacznie bardziej znaczący, niż mogłoby się wydawać.

Sekret długowieczności mózgu? Odkryto, co przyspiesza demencję, zanim pojawią się objawy

Nowe badania pokazują, że to nie data urodzenia, ale nasz wewnętrzny zegar biologiczny decyduje o sprawności umysłu na stare lata. Udowodniły to badania na blisko 300 parach bliźniąt, które sugerują, że mogą one doświadczać problemów z pamięcią w zupełnie różnym tempie. Co więcej, istnieje możliwość oszacowania tempa starzenia mózgu na długo przed pojawieniem się pierwszych objawów demencji.

Gry komputerowe chronią przed demencją? ”Zwiększają objętość mózgu i poprawiają pamięć”

Coraz więcej badań pokazuje, że gry komputerowe to nie tylko rozrywka, ale także skuteczny sposób na trening mózgu i ochronę przed demencją. Naukowcy udowodnili, że regularne granie może zmniejszyć ryzyko choroby Alzheimera i innych zaburzeń pamięci nawet o 19%. Jakie gry są najlepsze dla mózgu – mobilne, VR czy specjalne aplikacje? Sprawdź, jak wirtualna zabawa realnie wpływa na zdrowie umysłu i co na ten temat mówią eksperci.

Masz nadwagę? Odkryto zaskakujący związek z chorobą Parkinsona

Codziennie walczysz z dodatkowymi kilogramami? Mamy dla ciebie ważną wiadomość. To, co dzieje się z twoją wagą, może mieć niebezpieczny związek ze zdrowiem twojego mózgu. Naukowcy odkryli, że problemy z wagą i ciśnieniem mogą zwiększać ryzyko choroby Parkinsona.

Wydaje ci się, że gorzej czujesz zapachy? To może być sygnał nieuleczalnej choroby mózgu

Utrata węchu może być jednym z pierwszych sygnałów choroby Alzheimera – coraz więcej doniesień naukowych wskazuje, że to subtelne objawy sensoryczne mogą poprzedzać typowe problemy z pamięcią i koncentracją, dając szansę na wczesne rozpoznanie i skuteczniejsze działanie zapobiegawcze.

Zapadali w letarg i już się nie budzili. Tajemnicza epidemia pochłonęła tysiące ofiar

W latach 20. XX wieku świat stanął w obliczu zagadkowej epidemii. Encephalitis lethargica, znana również jako zapalenie mózgu von Economo, pozostawiła po sobie spustoszenie i do dziś pozostaje jedną z największych zagadek w historii medycyny. Czy ta "śpiączka" może powrócić?

Ten prosty test zajmie ci tylko minutę. Może ujawnić pierwsze objawy demencji

Demencja rozwija się podstępnie, a pierwsze symptomy łatwo zbagatelizować. Zanim problemy z pamięcią czy koncentracją staną się wyraźne, wykonaj prosty test, który trwa zaledwie 60 sekund. Dzięki niemu sprawdzisz kondycję swojego mózgu i dowiesz się, czy warto pójść do specjalisty.

Jak rozpoznać demencję u bliskich? Oczy mogą zdradzać pierwsze objawy

Pierwsze objawy demencji kojarzymy głównie właśnie z utratą pamięci. Niemniej, zanim dojdzie do sytuacji, kiedy my lub nasi bliscy faktycznie będziemy mieć z nią realny problem organizm może wysyłać inne sygnały. Naukowcy wskazują, dlaczego warto zwrócić uwagę na ruch gałek ocznych.

"Zaczęło się od zwykłego mrowienia". Podstępna choroba

Mrowienie w stopach, osłabienie mięśni, problemy z utrzymaniem przedmiotów – przyczyn może być wiele i problem bywa bagatelizowany. Tymczasem tak może zaczynać się CIDP, a niezdiagnozowana i nieleczona choroba prowadzi do poważnej niepełnosprawności. Dobra wiadomość? Nowoczesne leczenie jest refundowane, dając szansę na powrót do normalnego życia.

Przełom w medycynie: AI zwróciła głos kobiecie sparaliżowanej przez udar

Była szczęśliwą 30-letnią nauczycielką matematyki i wychowania fizycznego. Urodziła dziecko, a podczas ślubu wygłosiła 15-minutową przemowę pełną radości. Kochała sport, trenowała koszykówkę i siatkówkę i to właśnie podczas jednej z gry jej los odmienił się na długie lata. Pewnego słonecznego dnia podczas spotkania z przyjaciółmi zagrała w siatkę, a podczas tej zabawy doznała udaru pnia mózgu. Od tamtej pory nie wypowiedziała ani jednego słowa. Dziś z pomocą przychodzi AI.

ALS - przerażająca diagnoza, która pozbawia nadziei. W życiu pana Mariusza zdarzył się jednak cud

Emerytowany strażak Mariusz Żywko przez lata narażał życie dla innych, dziś sam toczy najważniejszą walkę – ze stwardnieniem zanikowym bocznym (ALS). Taka diagnoza zwykle pozbawia chorych nadziei, ale niedawno został zarejestrowany lek, który może modyfikować przyszłość pana Mariusza.

Cichy wróg mózgu i kręgosłupa. „Choroba postępująca, która wymaga czujności”

Zespół Chiariego to rzadka jednostka chorobowa o podłożu neurologicznym. Polega na obecności wrodzonych wad anatomicznych określonych struktur mózgowych. Jej objawy są niespecyficzne, co nie raz wydłuża proces diagnostyczny. Choć do jej wykrycia niezbędny jest rezonans magnetyczny, choroba została zauważona i nazwana już pod koniec XIX w. Dr n. med. Artur Balasa, specjalista neurochirurgii wyjaśnia, co warto wiedzieć na temat zespołu Chiariego.

Odpowiednie sąsiedztwo może ochronić przed rozwojem demencji?

Czy to, gdzie mieszkasz, może decydować o tym, jak długo zachowasz sprawny umysł? Najnowsze badania pokazują, że przyjazne, zielone i dobrze skomunikowane sąsiedztwo może spowolnić, a nawet częściowo odwrócić procesy prowadzące do demencji.

Cichy zabójca w powietrzu. Udar krwotoczny może być bliżej, niż myślisz

Zanieczyszczenie powietrza to nie tylko duszności i kaszel. Coraz więcej badań pokazuje, że smog może prowadzić do poważnych, nieodwracalnych uszkodzeń w mózgu. Otóż okazuje się, że toksyczne cząsteczki osłabiają naczynia krwionośne, a to z kolei sprawia, że z pozoru nieistotny pył zawieszony w powietrzu może być przyczyną śmierci lub trwałego kalectwa. Co ma wspólnego tętniak ze smogiem i dlaczego nawet młode osoby są zagrożone udarem krwotocznym? Wyjaśniamy.

SM atakuje kobiety częściej, ale leki dostają rzadziej. Dlaczego medycyna je pomija

Choć stwardnienie rozsiane (SM) dotyka kobiety częściej niż mężczyzn, to właśnie one rzadziej otrzymują kluczowe leki spowalniające rozwój choroby. Nowe, obszerne badanie opublikowane w „Neurology” ujawnia niepokojące dysproporcje w leczeniu, zwłaszcza wśród pacjentek w wieku rozrodczym, mimo że dostępne terapie są bezpieczne dla przyszłych matek.

Zanim usłyszą diagnozę mija nawet 4 lata. Demencja może zacząć się dekadę wcześniej

Demencja może rozwijać się w ukryciu przez lata. Najnowsze badania pokazują, że od pojawienia się pierwszych objawów do diagnozy mija średnio 3,5 roku, a zmiany biologiczne zaczynają się nawet dekadę wcześniej.

Czy jajka mogą zmniejszyć ryzyko choroby Alzheimera? Naukowcy wskazali tygodniową porcję

O jajkach wiemy całkiem sporo, Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wskazuje, że tygodniowo możemy zjeść nawet 10 sztuk. Natomiast zdaniem American Heart Association lepiej nie przesadzać i zjeść jedno jajko dziennie co daje w sumie 7 sztuk na tydzień. Jednak jak tego rodzaju produkt wpływa na mózg? Najnowsze badania dotyczą choroby Alzheimera.

8 nieoczywistych pułapek. Te czynniki mogą uruchomić atak migreny

Czasem wystarczy zapach perfum, rodzaj jedzenia albo... zbyt długi sen. Migrena to nie tylko efekt przepracowania, ale też odpowiedź organizmu na bodźce, których nie podejrzewasz. Sprawdź, jakie codzienne nawyki i sytuacje mogą wyzwalać ataki migreny. 8 czynników naprawdę potrafi zaskoczyć.

Z tą chorobą borykał się Ozzy Osbourne. Sprawdź, ile wiesz na temat parkinsona

Ozzy Osbourne 5 lat temu poinformował, że ma chorobę Parkinsona. Poza tym miał za sobą nieudaną operację kręgosłupa po wypadku na kładzie w 2023 roku. Mimo to nie poddawał się i wciąż robił to co kochał najbardziej - pojawiał się na scenie i zachwycał tłumy. Na czym polega choroba Parkinsona, skąd się bierze i z jakimi trudnościami musiał zmagać się Ozzy?

Po 20 latach zmarł arabski „śpiący książę”. Ruszał rękami, ale się nie obudził

Śpiączka, stan wegetatywny czy stan minimalnej świadomości - mogą wyglądać podobnie, ale oznaczają inne stany neurologiczne. Przekonała się o tym rodzina księcia Al‑Waleeda bin Khalida, znanego jako „Śpiący Książę”. Młody arystokrata z Arabii Saudyjskiej "spał" dwie dekady po tragicznym wypadku samochodowym w Londynie. Pomimo najlepszej opieki, najnowocześniejszych terapii i niegasnącej wiary ojca, nigdy nie odzyskał świadomości - choć sporadyczne ruchy dłoni czy głowy dawały nadzieję.

Wskazuje się na różne przyczyny występowania chorób układu nerwowego. Mogą to być infekcje wirusowe lub bakteryjne, zatrucia lub urazy. Część schorzeń, jak np. rdzeniowy zanik mięśni, jest uwarunkowana genetycznie. Jeszcze inne, jak udar mózgu, są związane z zaburzeniami krążenia krwi. W obrębie układu nerwowego występują również nowotwory łagodne lub złośliwe.

W przeciwieństwie do wielu innych dziedzin medycyny, neurologia jedynie w niewielkim stopniu bazuje na badaniach palpacyjnych. Dla diagnostyki chorób układu nerwowego ogromne znaczenie mają techniki obrazowe. Najważniejsze z nich to EEG, EMG, TK, MRI, fMRI lub PET. W neurologii często wdraża się także badania angiograficzne, pozwalające na wykrycie zmian w obrębie układu krążenia. W zależności od stanu zdrowia pacjenta lekarz może zalecić przeprowadzenie badań genetycznych lub biochemicznych, które mają na celu ustalenie ekspresji konkretnych genów albo stężenia markerów.

Objawy chorób układu nerwowego mogą być bardzo różne. Od zwykłego bólu głowy, przez zaburza czucia i koordynacji, po afazję, utratę świadomości, napady agresji i lęki.

Leczenie chorób neurologicznych może odbywać się na kilka sposobów. W przypadku łagodnego przebiegu niekiedy wystarcza farmakoterapia i zmiana nawyków żywieniowych. W cięższych przypadkach kluczowe będzie przeprowadzenie interwencji chirurgicznej. Część schorzeń układu nerwowego występuje na zbiegu dziedzin neurologii i psychiatrii i powinna być nadzorowana przez lekarzy obu tych specjalizacji.

Więcej z działu Zdrowie