Czy grozi ci udar mózgu? Poznaj najczęstsze czynniki ryzyka

Skutki udaru mózgu mogą być bardzo poważne, dlatego lepiej zapobiegać udarowi, niż go leczyć. Są czynniki ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia udaru mózgu. Sprawdź, czy jesteś w grupie ryzyka.

Spis treści

1. Udar mózgu - na czym polega?
2. Udar mózgu - czynniki ryzyka
3. Czynniki ryzyka udaru mózgu - co można zmienić?

Udar mózgu to po chorobach serca i nowotworach trzecia najczęstsza przyczyna śmierci. Co roku udar dotyka aż 80 tysięcy Polaków, i to w każdym wieku. Z tego ponad jedna trzecia z nich umiera w ciągu miesiąca. Dlaczego udar jest tak niebezpieczny?

Udar mózgu - na czym polega?

O udarze mózgu możemy mówić wtedy, gdy nagle do naszego mózgu przestaje dopływać krew. Może być to spowodowane skrzepem krwi lub blaszką miażdżycową, która zatyka tętnice doprowadzające krew do mózgu - wtedy mówimy o niedokrwiennym udarze mózgu.

Inny typ to udar krwotoczny mózgu spowodowany pęknięciem naczynia krwionośnego doprowadzającego krew do mózgu. W jego wyniku występuje wylew krwi do mózgu. Ten typ udaru występuje znacznie rzadziej, ale jest bardziej niebezpieczny.

Udar mózgu postępuje bardzo szybko (w wyniku niedokrwienia z każdą minutą obumiera aż 1,8 mln neuronów!), a jego konsekwencje mogą być bardzo poważne. Duża część osób po udarze pozostaje trwale niepełnosprawna, a inne już do końca życia borykają się z różnego rodzaju zaburzeniami procesów poznawczych czy emocji.

Życie człowieka dotkniętego udarem mózgu zależy tak naprawdę od tego, jak szybko zostanie mu udzielona specjalistyczna pomoc. Dlatego lepiej nie zdawać się na los i zapobiegać udarowi, zanim wystąpi.

Czy grozi ci udar mózgu?

Pytanie 1 z 7

Czy masz powyżej 55 lat?

TAK

NIE

Dalej

Udar mózgu - czynniki ryzyka

W przypadku udaru mózgu możemy mówić o kilku czynnikach, które wyjątkowo mu sprzyjają. Dzięki nim można przewidzieć, czy jest się w grupie ryzyka. Oto one:

1. Podeszły wiek - choć udar może wystąpić w każdym wieku, to po ukończeniu 55. roku życia ryzyko udaru znacznie wzrasta.
2. Płeć - udar występuje o 19% częściej u mężczyzn niż u kobiet.
3. Rasa - badania naukowe wskazują, że częściej (o mniej więcej 2,5%) udar dotyka osób o czarnym kolorze skóry niż o białym.
4. Genetyka - występowanie chorób przewlekłych w najbliższej rodzinie zwiększa ryzyko ich wystąpienia u następnych pokoleń.
5. Nadciśnienie tętnicze - to jeden z najistotniejszych czynników ryzyka, na jaki mamy wpływ. Udar może już wystąpić u osób z nadciśnieniem skurczowym 140 mm Hg.
6. Miażdżyca - obok nadciśnienia odgrywa kluczową rolę w powstaniu udaru. Narastanie blaszki miażdżycowej w naczyniach skutkuje ich zwężeniem lub całkowitym zablokowaniem przepływu krwi. Szacuje się, że zwężenie światła tętnicy szyjnej wewnętrznej jest przyczyną 20% udarów niedokrwiennych mózgu.
7. Cukrzyca typu 2 - udowodniono, że u cukrzyków ryzyko wystąpienia udaru jest aż trzykrotnie wyższe wśród u reszty populacji.
8. Choroby serca - szczególnie niebezpieczne są migotanie przedsionków, różnego rodzaju wady serca, choroba wieńcowa oraz zawał serca - udowodniono, że kilka dni, a nawet tygodni po przebytym zawale ryzyko wystąpienia udaru mózgu jest znacznie większe.
9. Zwiększony poziom złego cholesterolu we krwi (LDL) - gdy jest go za dużo, odkłada się w ścianach tętnic w postaci tzw. złogów, czyli blaszki miażdżycowej.
10. Palenie papierosów - nikotyna ma znaczący wpływ na wywołanie udaru, gdyż nasila miażdżycę i nieodwracalnie uszkadza naczynia śródbłonka. Badania wykazały, że osoby palące 1,5-krotnie częściej doznają udaru niż osoby, które nigdy nie paliły.
11. Nadwaga i brak ruchu - zadaniem badaczy osoby aktywne fizycznie znacznie rzadziej chorują na nadciśnienie, cukrzycę, miażdżycę i mają podwyższony poziom cholesterolu, a więc również rzadziej doznają udaru mózgu.
12. Nadużywanie alkoholu - jak wiadomo, niewielkie ilości alkoholu mogą mieć dobroczynny wpływ na nasze zdrowie, ale zbyt duże dawki - wprost przeciwnie. U osób regularnie pijących alkohol ryzyko udaru wzrasta niemal 1,8-krotnie.

Czytaj też: Rehabilitacja po udarze: zasady opieki medycznej

Czynniki ryzyka udaru mózgu - co można zmienić?

Warto zaznaczyć, że powyższe czynniki dzielą się na te, na które nie mamy wpływu (pozycje 1-4) oraz na czynniki zależne od nas (5-12). Dobra wiadomość jest taka, że udarowi mózgu da się zapobiec, jeśli wprowadzimy pewne modyfikacje do swojego życia.

1. Zmienimy nawyki żywieniowe - wprowadzimy do diety więcej warzyw i owoców na rzecz mięsa, zwłaszcza czerwonego, ograniczymy sól i żywność przetworzoną.
2. Będziemy się regularnie ruszać - zalecana dawka aktywności fizycznej to 30 minut codziennie.
3. Rzucimy palenie i nie będziemy nadużywać alkoholu.
4. Jeśli już mamy choroby przewlekłe, takie jak miażdżyca, cukrzyca czy nadciśnienie - powinniśmy być pod stałą kontrolą lekarza i regularnie przyjmować leki.

Wdrożenie tych zaleceń może znacznie zmniejszyć ryzyko wystąpienia udaru mózgu lub złagodzić jego przebieg.