Leki bez recepty, po których lepiej nie prowadzić auta

Weryfikacja

Autor: dr n. med. Karolina Karabin

Prowadzenie auta wymaga ogromnego skupienia i uwagi. Jednak niewiele osób zdaje sobie sprawę, że na zdolność prowadzenia samochodu mogą mieć wpływ leki dostępne bez recepty np. leki na alergię. Mogą one zawierać substancje, które wpływają na nasze zdolności psychomotoryczne, i spowodować, że prowadzenie samochodu stanie się równie niebezpieczne jak po spożyciu alkoholu. Na jakie leki bez recepty należy uważać?

Spis treści

1. Jak leki wpływają na zdolność prowadzenia pojazdu?
2. Leki na kaszel i przeziębienie
3. Leki na alergię
4. Krople do oczu

Wpływ określonych leków na zdolność prowadzenia pojazdów różni się w zależności od ich mechanizmu działania. Leki bez recepty mogą wpływać na naszą percepcję otoczenia, ośrodek podejmowania decyzji oraz szybkość reakcji, szczególnie kiedy są przyjmowane w dawkach wyższych niż zalecane.

Jak leki wpływają na zdolność prowadzenia pojazdu?

Leki bez recepty mogą powodować:

• zmniejszoną zdolność oceny odległości i prędkości,
• zniekształcone postrzeganie czasu i przestrzeni,
• zmniejszoną koordynację ruchową,
• spadek koncentracji,
• nadpobudliwość,
• roztrzęsienie,
• splątanie,
• nadmierne uspokojenie,
• halucynacje,
• zaburzenia widzenia,
• zawroty i ból głowy,
• omdlenia.

Wszystkie te efekty mogą osłabiać naszą zdolność prowadzenia samochodu oraz być przyczyną kolizji i wypadków drogowych.

Leki na kaszel i przeziębienie

Najczęstsze objawy przeziębienia to zatkany nos, katar i kaszel, które są najbardziej dokuczliwe i skłaniają wiele osób do sięgania po leki bez recepty. Niestety niektóre leki na kaszel i przeziębienie zawierają składniki, które mają właściwości psychoaktywne, szczególnie gdy są przyjmowane w dawkach wyższych niż zalecane.

Przykładem jest efedryna i pseudoefedryna, które są środkami pobudzającymi współczulny układ nerwowy (leki sympatykomimetyczne) i dlatego znalazły zastosowanie m. in. w leczeniu niedociśnienia.

Jednocześnie substancje te mają zdolność obkurczania obrzękniętych i przekrwionych błon śluzowych nosa, łagodząc objawy przeziębienia.

Efedryna i pseudoefedryna najczęściej są jednym ze składników preparatu złożonego do łagodzenia objawów przeziębienia, w którym znajdują się również substancje przeciwzapalne i przeciwbólowe.

Efedryna i pseudoefedryna mogą wywoływać: 

• kołatanie serca,
• ból i zawroty głowy,
• nudności,
• wymioty,
• niepokój i lęk,

co może zaburzać zdolność do prowadzenia pojazdów mechanicznych.

Substancją o podobnym działaniu do efedryny i pseudoefedryny jest fenylefryna.

Inną często stosowaną substancją w lekach na kaszel i przeziębienie bez recepty jest kodeina, która jest przydatna w łagodzeniu objawów kaszlu niezależnie od jego przyczyny. Kodeina powoduje zmniejszenie częstotliwości i nasilenia kaszlu.

Jednak kiedy zostanie przekroczona jej zalecana dawka może ona powodować niewyraźne widzenie, senność, ale także nadmierne pobudzenie, które negatywnie wpływają na koncentrację i prowadzenie auta.

Dekstrometorfan jest lekiem przeciwkaszlowym występującym w wielu syropach i preparatach stosowanych na przeziębienie. Niestety może on zaburzać zdolność prowadzenie pojazdów, gdyż powoduje uczucie podobne do upojenia alkoholowego lub bycia na „haju”, a także oczopląs i zawroty głowy.

Triprolidyna jest silnym antagonistą receptora histaminowego typu H1, powoduje zmniejszenie obrzęku błony śluzowej nosa i wydzielania śluzu, a także łagodzi świąd i zapobiega kichaniu. Może być stosowana w połączeniu z pseudoefedryną jako lek na przeziębienie.

Niestety triprolidyna działa jednocześnie hamująco na ośrodkowy układ nerwowy i może powodować wystąpienie objawów senności, wpływając tym samym na zdolność prowadzenia samochodu.

Czytaj też: Co na kaszel? Leki z apteki, które łagodzą kaszel

Leki na alergię

Objawy alergii są bardzo podobne do tych obserwowanych w trakcie przeziębienia. Może dochodzić do przekrwienia i obrzęku śluzówki nosa oraz pojawienia się kataru. Bardzo często te same substancje stosowane na przeziębienie i kaszel są również stosowane jako leki przeciwalergicznie.

Loratadyna jest lekiem przeciwhistaminowym i blokuje działania histaminy, substancji wywołującej objawy alergiczne. Z tego powodu jest często stosowanym lekiem bez recepty do łagodzenia objawów kataru siennego i innych alergii.

Loratadyna jest również dostępna w połączeniu z pseudoefedryną do łagodzenia objawów przeziębienia. Skutki uboczne stosowania leku, które mogą wpływać na prowadzenie samochodu to:

• ból głowy,
• nerwowość,
• osłabienie,
• zaczerwienienie i swędzenie oczu.

Innym często stosowanym lekiem bez recepty o właściwościach przeciwalergicznych jest cetyryzyna i podobnie jak loratadyna działa poprzez blokowanie histaminy. Niestety podobnie jak loratadyna może powodować skutki uboczne utrudniające prowadzenie samochodu np. powodować senność i zmęczenie.

Czytaj też: Skuteczne leki na alergię

Krople do oczu

Leki okulistyczne bez recepty są często stosowane do łagodzenia objawów zmęczenia oczu lub objawów zwiazanych z alergią takich jak zaczerwienienie, czy swędzenie. Z tego powodu niektóre krople do oczu bez recepty mogą zawierać podobne substancje jak leki na alergię.

Przykładami takich substancji są ketotifen i tetryzolina. Oprócz miejscowych skutków ubocznych, takich jak podrażnienie i łzawienie oczu, mogą one wpływać na zdolności psychomotoryczne powodując kołatanie serca, ból głowy, drżenia, osłabienie, podwyższenie ciśnienia tętniczego.

Czytaj też: Krople do oczu - jak działają i jak je stosować

Pamiętaj, aby zawsze dokładnie czytać ulotki leków, nawet tych bez recepty, i przed prowadzeniem auta zwrócić szczególnie uwagę na sekcję w ulotce „Prowadzenie pojazdów i obsługiwanie maszyn”.

Ważne jest także aby nie przekraczać zalecanych dawek leków, gdyż wtedy prawdopodobieństwo skutków ubocznych jest znacznie wyższe.

dr n. med. Karolina Karabin