Psychiatria

Psychiatria to specjalizacja medyczna poświęcona diagnozie i leczeniu zaburzeń oraz chorób psychicznych. Psychiatra zajmuje się nie tylko analizą medycznego aspektu dysfunkcji, ale bada również ich uwarunkowania społeczne, rodzinne i pychologiczne. Często tylko tak holistyczne podejście do pacjenta pozwala na znalezienie rozwiązania problemu. W odróżnieniu od psychologii, psychiatria jest dyscypliną medyczną.

Zachorowalność na zaburzenia związane ze zdrowiem psychicznym jest coraz większa, a jak twierdzi Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) – będzie ich przybywać. Czy za chwilę wizyta u specjalisty w ramach NFZ nie będzie możliwa? Między innymi o to spytaliśmy prof. dr hab. n. med. Agatę Szulc, psychiatrę w Centrum Terapii Myśliborska.
Schizofrenia, mimo badań nad chorobą i różnymi metodami leczenia, nadal wzbudza strach w społeczeństwie. Okazuje się, że osoby po kryzysie psychicznym żyją wśród nas i radzą sobie dobrze nie tylko z codziennymi obowiązkami, ale także chorobą. Taką osobą jest Maciej Olbrysz, który pierwszy raz zachorował w wieku 16 lat. Był wtedy w liceum. Od ponad 20 lat wie, że żyje ze schizofrenią.
Zasadniczo każdy rodzaj depresji można uznać za poważny problem. Za jeden z najgroźniejszych rodzajów zaburzeń depresyjnych uznaje się depresję z cechami melancholicznymi. Dzieje się tak z kilku powodów – jakie one są i co zrobić, aby pomóc osobie z depresją melancholiczną?
O tym, że coraz więcej dzieci potrzebuje pomocy psychiatry, nie trzeba nikogo przekonywać. Niejednokrotnie w różnych mediach wspomina się o tym, jak wiele młodych pacjentów zmaga się obecnie z zaburzeniami psychicznymi. Część z nich może korzystać z opieki w poradniach zdrowia psychicznego, część jednak bywa w takim stanie, że konieczne jest leczenie stacjonarne. Kiedy dziecko wymaga pobytu w szpitalu psychiatrycznym?
Objawy schizofrenii są bardzo różne. Pomimo tego, że mogą pojawiać się niemal w każdym momencie życia, najczęściej po raz pierwszy występują pod koniec okresu dojrzewania lub w pierwszej fazie dorosłego życia. Sprawdź, jakie mogą być objawy schizofrenii.
Osobowość mnoga to potocznie rozdwojenie jaźni. Zaburzenie to charakteryzuje obecność u jednego człowieka co najmniej dwóch niezależnych i różniących się od siebie osobowości, które naprzemiennie wpływają na zachowanie chorego. Jakie są przyczyny osobowości mnogiej? Jak rozpoznać objawy tego zaburzenia? Na czym polega jego leczenie?
Pedofilia to zaburzenie seksualne. Rodzaje kontaktów seksualnych, do jakich pedofil dąży z dzieckiem mogą być bardzo różne, począwszy od obnażania się i masturbowania w obecności nieletnich, dotykania ich narządów płciowych, a na pełnych stosunkach seksualnych kończąc.
Zespół Cotarda, inaczej syndrom chodzącego trupa, to niezwykle rzadkie zaburzenie psychiczne, które charakteryzuje się obecnością specyficznych urojeń. Chory uważa się za osobę zmarłą - "chodzącego trupa", którego ciało gnije i stopniowo się rozpada. Jakie są przyczyny i pozostałe objawy zespołu Cotarda? Na czym polega leczenia tego zaburzenia?
Cyklofrenia to stara, rzadziej używana dziś nazwa określająca chorobę psychiczną, w której cyklicznie pojawiają się fazy depresyjne lub na przemian fazy depresji i manii. Określenie cyklofrenia zastąpione zostało przez nazwę choroba afektywna jedno- lub dwubiegunowa.
Fobia społeczna sprawia, że życie cierpiących na nią pacjentów jest utrudnione. U osób z fobią społeczną strach budzą pozornie zwyczajne, codzienne sytuacje. Problem ten można jednak zwalczać – poznaj objawy, przyczyny i sposób leczenia fobii społecznej.
Histeria kiedyś przypisywana była tylko kobietom, w starożytności nazywana dusznością maciczną. Później jej przyczyny tłumaczono dziwacznymi teoriami humorów oraz waporów. Dziś wiadomo, że to rodzaj nerwicy, a także groźna choroba, która może dotknąć każdego, niezależnie od płci. W ostrzejszych przypadkach może objawiać się drgawkami, a nawet utratą wzroku.
Depresja maskowana to specyficzny rodzaj zaburzeń depresyjnych, które dają mało charakterystyczne objawy, różniące się od klasycznych symptomów tej choroby. Mogą to być różnego rodzaju bóle, lęki, fobie, natręctwa, problemy z układem krążenia, zaburzenia odżywiania, skłonność do używek. Z powodu nieswoistych objawów depresja maskowana często jest mylona ze schorzeniami somatycznymi i błędnie leczona.

Diagnozowanie zaburzeń psychiatrycznych nie jest proste. Wiele schorzeń nie okazuje wyraźnych objawów lub daje o osobie znać jedynie w określonych warunkach środowiskowych. Co więcej, osoby chore często niechętnie podejmują leczenie, ponieważ są przekonane o braku problemu. W odróżnieniu od typowych chorób i urazów choroby psychiczne nierzadko modyfikują świadomość i postrzeganie otoczenia. Dlatego chory może być przekonany o tym, że nic mu nie dolega, a jego zachowania i reakcje mieszczą się w kanonie ogólnie przyjętych norm społecznych i etycznych.

Leczenie psychiatryczne może odbywać się zarówno podczas pobytu w szpitalu, w specjalistycznej klinice, np. Poradni Leczenia Uzależnień albo prywatnym gabinecie.

Do typowych chorób i zaburzeń psychicznych można zaliczyć schizofrenię, zaburzenia nastroju, parafilie, zaburzenia odżywiania (np. bulimia, anoreksja, ortoreksja), alkoholizm i zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, czyli uporczywe powtarzanie określonych zachowań lub myśli. Objawy poszczególnych chorób mogą występować ze zmienną częstotliwością – od jednorazowych epizodów, przez remisję (ustępowanie w czasie), aż po zaburzenia utrwalone.

W psychiatrii diagnostykę chorób i zaburzeń przeprowadza się w oparciu o dwa zestawienia – DSM-5 oraz ICD-10. Leczenie zdiagnozowanych chorób może odbywać się na kilka sposobów. Najczęściej stosuje się psychoterapię, niekiedy w połączeniu z farmakoterapią. Dopiero kiedy podstawowe metody leczenia okazują się niewystarczające zaleca się sięgnięcie po bardziej inwazyjne zabiegi jak terapię elektrowstrząsową, a w ostateczności psychochirurgię. Ten ostatni zabieg polega na przerwaniu połączeń między ośrodkami ośrodkowego układu nerwowego i wymaga niezwykłej precyzji możliwej dzięki metodom stereotaktycznym.