Skwalen - naturalny lek z wątroby rekina

Skwalen jest związkiem, który występuje naturalnie w naszym organizmie, jednak warto go dodatkowo suplementować, gdyż ma bardzo dobroczynny wpływ na nasze zdrowie. Czym dokładnie jest skwalen i jakie są jego właściwości lecznicze? W czym jeszcze oprócz wątroby rekina możemy go znaleźć?

Skwalen (od łac. Squalus, czyli koleń - jeden z gatunków rekina) jest związkiem organicznym powszechnie występującym w przyrodzie, w tym w tkankach ludzi, zwierząt i roślin. Jest obecny również w naszym ciele, ale najlepszym jego źródłem jest olej z wątroby rekina. Z jego dobroczynnych właściwości od wieków korzystali już Japończycy, nazywali go nawet samedawa, czyli "lekarstwem na wszystko".

Skwalen nazywany jest prekursorem cholesterolu, gdyż powstaje w procesie tworzenia się cząsteczek cholesterolu, dlatego zaliczamy go do lipidów, choć nie jest on tłuszczem. Skwalen ma postać przezroczystego płynu o lekkim żółtym zabarwieniu i delikatnym zapachu.

Spis treści

1. Skwalen w ludzkim organizmie
2. Właściwości skwalenu
3. Naturalne źródła skwalenu
4. Skwalen - dlaczego warto go suplementować?
5. Skwalen - dawkowanie i skutki uboczne
6. Skwalen a skwalan

Skwalen w ludzkim organizmie

Naukowcy odkryli, że każdy człowiek rodzi się z niewielką ilością skwalenu w organizmie, lecz między 30. a 40. rokiem życia jego poziom spada.

Co ciekawe, najwięcej skwalenu znajdziemy w:

• naszej skórze (w płaszczu lipidowym oraz łoju skórnym, czyli sebum) - 30 mg skwalenu na 100 g tłuszczu skóry;
• woskowinie usznej;
• tarczycy - 5 mg/100 g;
• wewnętrznej warstwie tętnic - 4 mg/100 g;
• śledzionie;
• sercu;
• nerkach;
• jelitach;
• płucach;
• mózgu.

Właściwości skwalenu

Specjaliści są zgodni, że skwalen pełni bardzo ważne funkcje w naszym organizmie:

1. Tworzy płaszcz hydrolipidowy skóry, który chroni człowieka przed działaniem szkodliwych czynników zewnętrznych, takich jak promieniowanie ultrafioletowe, a także przed utratą wody, dzięki czemu nasz naskórek jest dobrze nawilżony, elastyczny i mniej podatny na podrażnienia. 
2. Ma działanie antyoksydacyjne, czyli walczy z nadmiarem wolnych rodników, co zapobiega szybkiemu starzeniu się i rozwojowi nowotworów.
3. Jest naturalnym antybiotykiem - ma właściwości antybakteryjne, przeciwgrzybicze i przeciwwirusowe.
4. Reguluje poziom cholesterolu we krwi.
5. Zapobiega powstawaniu kamieni żółciowych.
6. Przeciwdziała rozwojowi chorób serca.
7. Do spółki z alkiloglicerolami i kwasami omega-3 dba o naszą odporność.
8. Uczestniczy w syntezie witaminy D, więc przyczynia się do prawidłowej budowy kości.
9. Działa ochronnie na naszą wątrobę, wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn, zwłaszcza tych spowodowanych przemysłową działalnością człowieka (dzięki tym właściwościom jest też podawany pacjentom, którzy przedawkowali leki lub zażyli truciznę).

Naturalne źródła skwalenu

Skwalenu nie da się wyprodukować w sposób syntetyczny, można go jedynie pozyskać z różnego rodzaju naturalnych olejów. Najlepszym i najbardziej przyswajalnym źródłem skwalenu jest olej z wątroby rekina. Jednak możemy go też pozyskiwać z roślinnych źródeł, takich jak:

• oliwa z oliwek (685,5 mg/100 g)
• olej z amarantusa (630 mg/100 g)
• olej z pestek dyni (890 mg/100 g)
• nasiona amarantusa (590 mg/100 g)

Skwalen - dlaczego warto go suplementować?

Choć nasz organizm naturalnie wytwarza skwalen, to są to ilości na tyle małe, że warto je uzupełniać poprzez suplementację. Trzeba jednak pamiętać, że stężenie skwalenu w olejach roślinnych jest od 3 do 10 razy mniejsze niż w oleju rybim, więc najlepszym rozwiązaniem będzie suplementowanie tabletek z wątroby rekina lub oleju w płynie. Nie należy go jednak mylić z popularnym tranem, który jest produkowany z ryb dorszowatych.

Skwalen - dawkowanie i skutki uboczne

Przyjmuje się, że dzienne spożycie skwalenu powinno wynosić minimum 11 mg/dobę, jednak jest to dawka nieuwzględniająca np. diety śródziemnomorskiej bogatej w ryby i oliwę z oliwek. Wykazano, że w krajach, w których dzienne spożycie skwalenu wynosi 400 mg/dobę, występują rzadsze zachorowania na nowotwory. Z kolei ilość 500 mg/dobę zwiększa poziom dobrego cholesterolu i obniżenie złego, a dawka 860 mg zmniejsza poziom ogólnego cholesterolu. U pacjentów onkologicznych stosuje się zazwyczaj dawki 2000-5000 mg/dobę.

Jak dotąd nie ma dobrze udokumentowanych skutków ubocznych po zażyciu skwalenu. U niektórych osób zaobserwowano jedynie przejściowe luźne stolce. 

Ze względu na brak wiarygodnych badań nie zaleca się przyjmowania skwalenu przez kobiety w ciąży oraz karmiące piersią.

Skwalen a skwalan

Niektórym osobom obie te substancje mogą się mylić, ale w rzeczywistości skwalan jest syntetyczną pochodną skwalenu. Ze względu na swoje właściwości znalazł on szerokie zastosowanie w przemyśle kosmetycznym, gdyż:

• nawilża skórę;
• chroni ją przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych;
• zwalcza wolne rodniki, zapobiegając starzeniu się skóry;
• stymuluje produkcję kolagenu odpowiedzialnego za elastyczność naskórka;
• łagodzi podrażnienia i stany zapalne skóry w przebiegu trądziku, łuszczycy, egzemy;
• działa nawilżająco na włosy.

Jak dotąd działania te nie zostały jednak potwierdzone naukowo.

Czytaj też:

• Tran - właściwości lecznicze. Jak działa tran?

Czy zdrowo się odżywiasz?

Pytanie 1 z 9

Ile jesz posiłków dziennie?

Dwa. Pierwszy rano, drugi po pracy

Trzy. Nie podjadam między posiłkami

Trzy, ale zdarza mi się podjadać między posiłkami

Jem 4-5 mniejszych posiłków dziennie, mniej więcej co 3-4 godziny

Dalej