Wrzos pospolity. Właściwości lecznicze wrzosu
Wrzos pospolity to niewątpliwie jeden z symboli polskiej jesieni. Ta wytrzymała na zimno i wiatry roślina ma także zastosowanie w medycynie ludowej i fitoterapii. Odwary, napary i herbatki wrzosowe działają m.in. napotnie, uspokajająco i moczopędnie. Jakie dokładnie właściwości lecznicze mają kwiaty wrzosu i jak wspierają organizm?
Wrzos pospolity, zwyczajny (Calluna vulgaris (L.) Hull) jest jedną z najbardziej popularnych w Polsce roślin łąkowo-leśnych należących do rodziny wrzosowatych (Ericaceae Juss.).
Wrzos to gęsta krzewinka, o wysokości 20-30 cm, intensywnie zielonych liściach i drobnych, dzwonkowych kwiatach w kolorach: różowo-liliowym, fioletowym lub czasami białym. Wrzos kwitnie najczęściej od lipca do października, a niektóre jego odmiany także w listopadzie, zanim nadejdą przymrozki.
Wrzos występuje niemal w całej Europie i przyległych do naszego kontynentu obszarach Azji i Afryki. W Polsce znajdziecie malownicze skupiska wrzosu – tzw. wrzosowiska – na pastwiskach, łąkach i obszarach leśnych - głównie na polanach, wyrębach, w laskach brzozowych i sosnowych.
Wrzos jest silną rośliną odporną na mróz i suszę. Oprócz swoich walorów estetycznych, wrzos miał przez wieki zastosowanie praktyczne. W Szkocji i Laponii wyrabiano z niego miotły (calluna znaczy – wymiatać) oraz strzechy i ściany wiejskich chat. Z wrzosu zaplatano też powrozy, wypychano nim materace i stosowano jako opał lub źródło barwnika tkanin. Młodymi pędami karmiono konie i bydło, albo wyrabiano z niego… piwo wrzosowe zwane Fraoch (wyspa Islay), a także dodawano do wina (Europa Północna) albo zastępowano nim herbatę.
W wielu kulturach wrzos powiązany jest z symboliką szczęścia. Dla Szkotów, kolor wrzosu bierze się od krwi przelanej w bitwach klanów, dlatego noszą go, aby ochronić się przed złem i śpią na poduszkach wypełnionych tym zielem, aby sprowadzić sny przepowiadające szczęście. A np. w Walii, wrzos jest wróżącym wieloletnią miłość i radość składnikiem ślubnych bukietów.
Wrzos pospolity jest także rośliną leczniczą i od XV w., kiedy pierwszy raz został opisany jako ziele, ma wiele zastosowań w lecznictwie ludowym i fitoterapii. Jakie mają właściwości oraz na jakie dolegliwości i schorzenia pomagają kwiaty wrzosu?
Spis treści
- Wrzos pospolity: składniki i ich własności
- Wrzos pospolity: właściwości lecznicze
- Wrzos pospolity: zastosowanie w kosmetyce
- Wrzos pospolity: roślina miododajna
- Wrzos pospolity: zbiory i suszenie
- Wrzos pospolity: odwar, napar i herbatka – jak zrobić?
Wrzos pospolity: składniki i ich własności
Wrzos pospolity, podobnie jak wszystkie inne rośliny wykorzystywane w ziołolecznictwie składa się z wielu substancji, które w różnoraki sposób działają na nasze zdrowie. Wśród nich najcenniejsze są:
- arbutyna – skutecznie dezynfekuje drogi moczowe, zwłaszcza cewkę moczową
- garbniki – hamują nadmierny rozrost flory bakteryjnej w przewodzie pokarmowym
- kwasy organiczne – intensyfikują produkcję śliny i soku żołądkowego, wpływają na apetyt
- flawonoidy – działają przeciwutleniająco i moczopędnie
- olejki eteryczne – relaksują mięśnie gładkie jelit, działają rozkurczowo
- związki goryczkowe – wzmagają wydzielanie żółci
- potas – wspiera prawidłową pracę serca i mięśni
Wrzos pospolity: właściwości lecznicze
Ze względu na swój skład, wrzos wykorzystywany jest w leczeniu:
- wysokiej gorączki – jako środek napotny
- schorzeń dróg moczowych
- chorób nerek - m.in. kamicy nerkowej
- chorób i dolegliwości przewodu pokarmowego - np. biegunek, stanów zapalnych jelit
- chorób reumatycznych
- chorób wątroby
- schorzeń dróg oddechowych
- zaburzeń krążenia
- zaburzeń menstruacyjnych
- przerostu prostaty
- bezsenności
Wrzos pospolity: zastosowanie w kosmetyce
Z właściwości nawilżających, ochronnych i regeneracyjnych wrzosu pospolitego korzysta także chętnie kosmetyka. Kwiaty wrzosu są częstymi składnikami:
- kremów nawilżających
- mieszanek ziołowych do kąpieli
- preparatów do pielęgnacji ciemnych włosów
Wrzos pospolity: roślina miododajna
Wrzos pospolity to jedna z najbardziej cenionych roślin miododajnych, a sam miód wrzosowy uważany jest za jeden z najlepszych miodów pochodzenia kwiatowego. Jest niezwykle aromatyczny, ma ciemno pomarańczowe lub czerwonobrunatne zabarwienie, nieco galaretowatą konsystencję i oraz – co jest rzadko spotykane wśród miodów – gorzkawo-ostry smak.
Miód wrzosowy nie zawiera wprawdzie zbyt wielu witamin, ale jest bogaty w:
- enzymy
- aminokwasy
- hormon wzrostu
- neurohormony
- blisko 50 biopierwiastków
Czytaj też: Miód wrzosowy - właściwości i zastosowanie
Wrzos pospolity: zbiory i suszenie
W ziołolecznictwie wykorzystuje się zarówno ziele jak i kwiaty wrzosu. Zbiera się je pod koniec sierpnia, czyli w początkowym okresie kwitnienia. Gałązki z kwiatami ściana się ręcznie w połowie ich wysokości, a następnie suszy, ułożone cienką warstwą na powietrzu lub przewiewnych i zacienionych pomieszczeniach. Prawidłowo wysuszone kwiaty i ziele zachowują swoje barwy.
Wrzos pospolity: odwar, napar i herbatka – jak zrobić?
Odwar: 1 łyżkę suszonych kwiatów wrzosu zalewamy 1 szklanką wody i gotujemy przez 3-5 minut, a następnie przecedzamy. Odwar pijemy 2-3 razy dziennie.
Napar: 1 łyżkę suszonych kwiatów wrzosu zalewamy 2 szklankami wrzącej wody, parzymy przez ok. 10 minut, a następnie odcedzamy. Napar pijemy 4 razy dziennie po pół szklanki.
Herbatka: 1 czubatą łyżkę kwiatów wrzosu zalewamy 1 szklanką wrzącej wody i parzymy pod przykryciem do czasu uzyskania przez płyn lekko czerwonego koloru. Herbatkę pijemy raz dziennie.
Czytaj też:
![Stan przedcukrzycowy dotyczy nawet 5 mln Polaków. Ciebie też? Sprawdź to [TEST]](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-TRZ7-kaJ1-ptSh_cukrzyca-pomiar-cukru-320x213.jpg)
