Alergie – skąd się biorą? Uczulenie na nasienie i prezerwatywy

2021-10-18 11:02

Z alergiami spotykamy się coraz częściej. Czy ludzie więcej chorują? A może dzięki rozwojowi medycyny skuteczniej je wykrywamy? O to, skąd biorą się alergie, a także czym charakteryzuje się uczulenie na lateks i nasienie zapytaliśmy eksperta dr Tadeusza Oleszczuka.

alergie-skad-sie-biora-uczulenie-na-nasienie-i-prezerwatywy
Autor: Getty Images

Patrycja Pupiec: Co powoduje alergie?

Taduesz Oleszczuk: Czynników jest bardzo dużo, a od kilkudziesięciu lat bardzo wzrasta nasilenie reakcji alergicznych na całym świecie. W zależności od stanu naszego układu odpornościowego, tego co jemy, w dużej mierze ma to wpływ na pojawianie się alergii. Jako lekarz mam swoje własne spostrzeżenia – najbardziej oddziałuje na nas zjawisko chemizacji naszego życia, czyli pestycydy i chemia, która jest dodawana do produktów, jakie zjadamy lub stosujemy na powierzchnię ciała.

To znaczy?

Ogromna większość środków, z których obecnie korzystamy, którymi się smarujemy, nie są znane w przyrodzie, bo nigdy wcześniej nie stosowano takich mieszanin składów chemicznych. Przez ostatnie 60 lat można dostrzec zauważalny spadek zachorowań na choroby zakaźne, natomiast odnotowuje się bardzo silny wzrost alergii i nowotworów. Problemem jest także osłabienie jakości nasienia.

Większość mężczyzn po 30. roku życia nie spełnia norm, co przyczynia się do problemów z uzyskaniem ciąży. Dlaczego? Bo ich dieta zawiera coraz więcej cukru, dodatków chemicznych, oraz pozostałości pestycydów stosowanych przy uprawach. To zwiększa ryzyko niepłodności. Plemnik powstaje na bieżąco, więc jest najbardziej narażony na czynniki toksyczne i środowisko, w jakim żyje mężczyzna.

Poradnik Zdrowie: kiedy iść do alergologa?

Dlaczego tak się dzieje?

Coraz więcej dzieci rodzi się za pomocą ciecia cesarskiego. Niechęć czy trudności z karmieniem piersią dodatkowo osłabia układ immunologiczny człowieka już od pierwszych dni życia. Z czasem dochodzą do tego jeszcze stosowane leki i ten system immunologiczny jest zaburzony i zaczyna „zjadać” własne tkanki, traktując je jako obce białko. Stwardnienie rozsiane i zapalenie tarczycy to przykłady chorób, które wynikają z tego, że układ immunologiczny działa przeciw gospodarzowi.

Pozostałości pestycydów nie powinno być w jedzeniu, bo zabijają dobre bakterie, które decydują o naszej odporności. W jelitach kształtuje się w 80 proc. nasza odporność na podstawie tego, co jemy, dlatego dziecko powinno karmić się piersią nawet do 2 lat, bo przez ten czas kształtuje się mikroflora jelitowa na jego przyszłe życie. Decyduje jej różnorodność.

Co jest przyczyną alergii na nasienie?

W przypadku uczulenia na nasienie jest podobnie – organizm traktuje obce białko nasienia jak nieznaną bakterię, ale alergia tak naprawdę zaczyna się w całym układzie immunologicznym.

Dotarłam do informacji, że ponad połowa kobiet, czyli około 60 proc., u których diagnozowano uczulenie na nasienie to 20- i 30-latki. Dlaczego? Czy wiek ma znaczenie?

Problem zaczyna się u coraz młodszych dziewczyn. Starsze nie zgłaszają go często, bo już mają dzieci albo nie są zainteresowane tym, żeby je posiadać. Kobieta, która chce zajść w ciążę, zazwyczaj się do niej przygotowuje i robi badania. Szczególnie kiedy w ciągu roku regularnych stosunków bez zabezpieczenia w celu uzyskania ciąży, nie udaje się jej osiągnąć.

Jak można zdiagnozować uczulenia na nasilenie?

Ocenia się ruchliwość plemników w pobranej kropli śluzu szyjki macicy w ciągu kilku godzin po stosunku w okresie płodnym. W przypadku uczulenia na nasienie, układ immunologiczny kobiety traktuje obce białko jak „nieznaną bakterię”, ale alergia tak naprawdę zaczyna się w całym układzie immunologicznym. Problem jest złożony. Takie i inne badania wykonują specjalistyczne ośrodki leczenia niepłodności. Pomocne w diagnostyce są testy serologiczne z krwi.

Jaki wpływ ma alergia na nasienie na zajście w ciążę? Czy je utrudnia?

Oczywiście może utrudniać zajście w ciążę. Jeśli kobieta ma wysoki poziom przeciwciał, to może wytworzyć się odczyn zapalny i to z pewnością utrudni drogę do uzyskania ciąży. Odpowiednie badanie i leczenie zostanie zaproponowane w specjalistycznych ośrodkach.

Mężczyzna także może być uczulony na swoje nasienie, prawda?

Tak. Pojawiły się nawet plany, żeby wykorzystać ten mechanizm jako męską antykoncepcję. Problem uczulenia na białka własnego nasienia występuje rzadko, ale trzeba go brać pod uwagę.

Jakie daje objawy uczulenie na prezerwatywy u kobiet?

To jest duży problem, ponieważ uczulenie wyzwala stany zapalne i prowadzić może do objawów jak przy infekcji. W przypadku kobiet głównymi objawami są swędzenie i ból. Jeśli pacjentka pójdzie do lekarza, a ten nie zapyta, czy symptomy, o których mówi, mogą mieć związek z użyciem prezerwatywy, to prawdopodobnie zacznie leczyć infekcję i w tym celu zaleci odpowiednie leki.

To na uczulenie nie pomoże, ponieważ preparaty te mają działanie przeciwobrzękowe, przeciwzapalne, więc zlikwidują objawy jak pieczenie i swędzenie, ale nie alergię. Jednym ze sposobów likwidacji objawów alergii na nasienie jest stosowanie prezerwatyw, ale jeśli pojawi się uczulenie na lateks, to sprawa się komplikuje.

Należy całkowicie odstawić dany produkt?

Tak, bo leczenie i walka z alergią polega przede wszystkim na tym, aby ten czynnik wywołujący reakcje alergiczne wyłączyć. Tak jest w przypadku każdej alergii od uczulenia na konkretny pokarm, po żel pod prysznic, proszek do prania, kończąc na prezerwatywach. Jeśli chodzi o prezerwatywy to skład tworzywa, z którego jest stworzona, ma znaczenie.

To producenci decydują, co dodają. Najróżniejsze składy produktów są w krajach azjatyckich. Te europejskie są lepiej przebadane, ale jeśli pojawia się uczulenie, to ten konkretny środek antykoncepcji musi zostać wykluczony. Łagodzenie objawów uczulenia nie wystarczy.

To znaczy, żeby wybierać po prostu produkty innych producentów?

Tak. Na świecie jest bardzo wielu producentów, a akurat te produkowane w Polsce są naprawdę dobre. Trzeba wykluczyć prezerwatywy, których skład nas uczuli i spróbować innych. Niestety, jeśli mamy uczulenie na lateks to problem będzie większy, bo właśnie z niego są produkowane prezerwatywy.

Jakie objawy alergii na prezerwatywy można zauważyć u mężczyzn?

Podobnie jak u kobiet – obrzęk, ból, zaczerwienienie, pieczenie, czyli typowe objawy powodujące dyskomfort.

To jak odróżnić alergię od infekcji skoro objawy są tak zbliżone do siebie?

W infekcji można zauważyć, a raczej wyczuć nieprzyjemny zapach spowodowany działaniem bakterii. Przy infekcji pojawi się także wydzielina, może być zielona, pienista, beżowa, żółta, kremowa albo wodnista. Przy infekcji można zrobić posiew, ocenę mikroskopową wymazu. Infekcja będzie z różnym nasileniem w czasie trwała, a alergia ma zazwyczaj bezpośredni związek z kontaktem z alergenem.

Czy można posiłkować się lekami dostępnymi bez recepty w aptece, gdy dostrzeże się objawy uczulenia, czy lepiej od razu iść do specjalisty?

To zależy indywidualnie od obserwacji. Jeśli powiedzmy z tym samym partnerem, jesteśmy już długo i pierwszy raz pojawia się zaczerwienienie, pieczenie to można spróbować przyjąć preparaty przeciwzapalne dostępne w aptece bez recepty. Natomiast, gdy co jakiś czas, załóżmy co dwa lub trzy miesiące, problem się pojawia, to nie obejdzie się bez wizyty u specjalisty.

Jeśli już o tym mówimy, to trzeba mieć na uwadze, że część infekcji pochwy tak naprawdę zaczyna się w jelitach, w których niszczona jest mikroflora przez spożywanie słodyczy albo słodkich owoców myśląc, że przecież są zdrowe. Nie dość, że zwiększa się ryzyko cukrzycy, to wysoki poziom cukru będzie promował to złe środowisko, więc dopóki nie zmieni się żywienia, to infekcje grzybicze będą się pojawiać i nawracać.

Do czego może doprowadzić nieleczona alergia?

Do degradacji układu immunologicznego. Nieleczone alergie osłabiają układ immunologiczny, wyczerpują go i prowadzą do nasilenia zmian zapalnych, rozprzestrzenia na inne organy, powodując różnorodne objawy. Jeśli ma się alergię pokarmową, to pojawiają się często też objawy na skórze. Przede wszystkim jednak obserwujemy objawy ze strony dolegliwości brzusznych jak wzdęcia, zaparcia czy biegunki.

Jak często pan w swojej praktyce spotyka się z alergiami na spermę i prezerwatywy?

Rzadko i od razu odsyłam taką pacjentkę do ośrodków zajmujących się leczeniem niepłodności ze względu na to, że to duże pole diagnostyczne. Można skorzystać tak z osiągnięć medycyny rozrodu wspomaganego. Ze swojej strony wykluczam jednak zaburzenia pokarmowe, pracy tarczycy i inne hormonalne. Zwracam także uwagę na poziom przeciwciał przeciwtarczycowych.

Wpływ na układ immunologiczny w największym i najprostszym stopniu ma dieta, ale trzeba pamiętać, że każda płeć musi zadbać o siebie. Mężczyzna o jakość nasienia, a kobieta o równowagę hormonalną oraz prawidłowe wyniki badań krwi.

Czy radykalna zmiana trybu życia może coś poprawić?

Tak, oczywiście. Ważna jest aktywność fizyczna, redukcja stresu, odpowiednia jakość snu i przewaga ekologicznej żywności w codziennej diecie. Można skorzystać z odpowiednich suplementów o udowodnionym korzystnym wpływie na uzyskanie ciąży.

To jaki czas wystarczy, żeby zauważyć poprawę?

Mniej więcej po 2-3 miesiącach, bo w tym czasie stan jelit się poprawi. Trzeba być w tym konsekwentnym. Dieta zawsze będzie podstawą, od czego byśmy nie wyszli, to zawsze ta sama droga doprowadzi nas do tego, co jemy.

Tadeusz Oleszczuk
ginekolog-położnik Tadeusz Oleszczuk
Lekarz ginekolog-położnik z ponad 30-letnim stażem. Autor książek „Czego ginekolog ci nie powie", "Uspokój swoje hormony", "Facet jak młody bóg" i "O Menopauzie. Czego ginekolog Ci nie powie".

Przeczytaj inne artykuły z cyklu #StrefaKobiety:

Sonda
Wiesz, co cię uczula?