Co stosować na blizny? Maść, plastry, żel czy krem?

2021-01-25 8:25

Co stosować na blizny, aby przyspieszyć ich gojenie lub je rozjaśnić? Różne blizny wymagają jednocześnie odmiennej pielęgnacji. Żele, kremy i maści wyglądają bardzo podobnie, jednak mają inne właściwości. W aptekach dostępnych jest wiele różniących się od siebie preparatów przeznaczonych do pielęgnacji blizn. Jak dobrze wybrać preparat na blizny? Czy maści mogą zmniejszyć widoczność blizn? Na jakie blizny stosować plastry, a na jakie żele?

Maść na blizny, plastry, żel czy krem - co stosować na blizny
Autor: Getty Images

Wybór odpowiedniego rodzaju preparatu aptecznego powinien przede wszystkim zależeć od typu blizny oraz etapu jej regeneracji. W każdym przypadku mamy do czynienia z obszarem zajętym przez tkankę włóknistą, która zastępuje normalną skórę po zabliźnieniu rany. Blizny pojawiają się w wyniku biologicznego procesu gojenia się poważnych uszkodzeń skóry. Ich obecność jest częścią naturalnego procesu gojenia.

Tkanka blizny zawiera kolagen, tak samo jak zdrowa skóra. Ułożenie jego włókien w bliźnie jest jednak inne, co nadaje jej odmienny wygląd i cechy. W zdrowej skórze włókna kolagenu tworzą równomierny, koszyczkowaty splot.

W tkance blizny włókna są ułożone w jednym kierunku. Taka struktura kolagenu jest niższej jakości niż ta występująca w zdrowej tkance. Sprawia to, że tkanka blizny ma mniejszą elastyczność oraz odporność na szkodliwe czynniki zewnętrzne. Z tego wzglądu blizny są mniej odporne na promieniowanie słoneczne.

Prawidłowa pielęgnacja blizny ułatwia regenerację uszkodzonej tkanki. Ważne jest, aby rozpocząć ją na jak najwcześniejszym etapie. W przypadku zabliźniających się ran pooperacyjnych i oparzeń, najlepszym pierwszym wyborem są plastry silikonowe. W późniejszych fazach regeneracji blizny dobrze sprawdzają się żele, kremy i maści. Preparaty te wyglądają dość podobnie, jednak różnią się od siebie właściwościami.

Spis treści

  1. Wybór odpowiedniego preparatu zależy od rodzaju blizny
  2. Jakie preparaty stosować na blizny zwykłe?
  3. Jakie preparaty stosować na blizny przerostowe?
  4. Jakie preparaty stosować na bliznowce?
  5. Jakie preparaty stosować na blizny zanikowe?
  6. Plastry i żele silikonowe
  7. Na jakie blizny można stosować plastry silikonowe?
  8. Na jakie blizny można stosować żele silikonowe?
  9. Maści, kremy i żele nie zawierające silikonu
  10. Różnice między maścią, żelem a kremem na blizny
  11. Przegląd preparatów na blizny. Który wybrać?

Wybór odpowiedniego preparatu zależy od rodzaju blizny

Pielęgnacja blizn zależy przede wszystkim od rodzaju blizny. Blizny najczęściej dzieli się na:

  • zwykłe,
  • zanikowe,
  • przerostowe,
  • keloidy.

Rodzaj powstającej po zabliźnieniu rany blizny zależy od wielu czynników. Istotny jest rodzaj uszkodzenia skóry, który doprowadziły do powstania blizny. Różnego rodzaju bodźce zaburzające gojenie się rany, takie jak naprężenie skóry czy zakażenia bakteryjne, mogą także decydować o typie powstałej blizny.

Najczęściej w takich przypadkach dochodzi do nadprodukcji kolagenu, skutkującej powstaniem brzydko wyglądającej blizny przerostowej. Z tego względu ważne jest to w jaki sposób pielęgnujemy zabliźniającą się ranę. Niestety także nasze geny mogą decydować o powstawaniu na naszej skórze nieestetycznych blizn nazywanych keloidami.

Jakie preparaty stosować na blizny zwykłe?

Blizny zwykłe mogą być początkowo lekko zgrubiałe, twarde i zaczerwienione. Z upływem czasu tkanka regeneruje się, a zmiana staje się jaśniejsza. Czasami może pojawić się swędzenie w obrębie blizny, jednak jest ono krótkotrwałe.

Do powstania blizn zwykłych prowadzi prawidłowy proces regeneracji uszkodzonej przez niewielkie urazy tkanki. O tego typu zmiany również warto odpowiednio dbać, aby poprawić ich wygląd.

W momencie zasklepienia się rany zaleca się smarowanie blizny odpowiednią maścią lub żelem. Dodatkowy masaż przyspiesza uelastycznianie się uszkodzonej tkanki.

Jakie preparaty stosować na blizny przerostowe?

Blizny przerostowe są konsekwencją nadmiernego wytwarzania kolagenu przez organizm w miejscu zabliźniania się rany. Z tego względu zmiany te są wybrzuszone ponad powierzchnię otaczającej skóry. Powstają w miejscach ran pooperacyjnych oraz poważnych oparzeń.

Blizny przerostowe są zazwyczaj czerwone, twarde, zgrubiałe i wypukłe. Mają niską rozciągliwość, przez co ograniczają elastyczność otaczających je tkanek. Pojawiają się najczęściej u młodych osób, których organizmy intensywniej syntezują kolagen. Zdarza się, że blizny przerostowe mogą być przyczyną bólu lub ograniczenia ruchomości danej części ciała.

W celu uniknięcia pojawienia się brzydkiej blizny przerostowej należy troskliwie dbać o świeżą ranę. Ważne jest częste jej przemywanie i dezynfekowanie oraz zabezpieczenie jałowym opatrunkiem. Na tym etapie nie należy stosować maści i kremów.

W momencie zdjęcia szwów chirurgicznych lub odpadnięcia strupków można rozpocząć pielęgnację uszkodzonej tkanki z wykorzystaniem preparatów zapobiegających powstawaniu blizn przerostowych.

Dobrym rozwiązaniem są w tym przypadku specjalistyczne plastry silikonowe, które zapewniają odpowiednią ochronę oraz wilgotność potrzebną do regeneracji świeżo zabliźnionej tkanki. Pomocne mogą być również żele oparte na silikonie.

W przypadku, gdy dojdzie do rozwinięcia się blizny przerostowej (okres ok. 2 miesięcy), możemy sięgnąć po kremy, maści i żele zawierające składniki, których zadaniem jest uelastycznienie tkanki blizny oraz jej spłaszczenie i zblednięcie. Warte polecenia są preparaty zawierające wyciąg z cebuli, alantoinę i heparynę.

Jakie preparaty stosować na bliznowce?

Keloidy (bliznowce) to blizny będące dużymi, twardymi i różowo-czerwonymi wybrzuszeniami na skórze. Zazwyczaj zajmują obszar większy od rozmiaru początkowej zabliźniającej się rany i wykazują skłonność do ciągłego rozrastania.

Ich powstawanie jest związane z tendencją organizmu do nadprodukcji kolagenu, która jest indywidualną cechą wynikającą z genów. Keloidy można smarować maściami na blizny, jednak zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest udanie się z problemem do lekarza specjalisty. Tego typu blizny leczy się zastrzykami ze sterydów lub usuwa chirurgicznie.

Jakie preparaty stosować na blizny zanikowe?

Blizny zanikowe powstają najczęściej po przechorowanym trądziku lub ospie wietrznej. Ich nazwa odnosi się do niedoboru tkanki łącznej w trakcie gojenia się ranek po krostach. W efekcie, blizny zanikowe wyglądają jak małe dołeczki w skórze. Występują zazwyczaj na twarzy, dekolcie, ramionach i plecach.

W celu uniknięcia pojawienia się blizn zanikowych należy unikać wyciskania i rozdrapywania krostek. Ważne jest również niezdrapywanie strupków. Na tym etapie pomocne może być stosowanie maści cynkowej, która łagodzi swędzenie.

Krostek nie można wyciskać, szkodliwe jest także zrywanie strupków. Aby zlikwidować świąd, krostki można smarować maścią cynkową. W momencie, gdy blizny zanikowe już się pojawią, warto sięgnąć po specjalistyczny krem, maść lub żel. Warte polecenia składniki preparatów przeznaczonych do walki z bliznami po trądziku to:

  • ekstrakt z cebuli – wspiera rozkład kolagenu ułatwiając regenerację blizny oraz łagodzi stany zapalne w obszarze świeżych ranek.
  • masa perłowa – stymuluje wytwarzanie fibroblastów oraz rozjaśnia i zmiękcza skórę zmniejszając widoczność blizn.
  • alantoina – łagodzi i wygładza bliznę oraz pobudza namnażanie się komórek skóry, co przyspiesza jej regenerację.
  • alfa-hydroksykwasy (AHA) – redukują widoczność blizny oraz wygładzają skórę.
  • nadtlenek benzoilu – rozjaśniania przebarwienia po trądziku.
  • heparynę – rozluźnia strukturę kolagenu co ułatwia regenerację blizny.

Plastry i żele silikonowe

Preparaty na bazie silikonu działają najskuteczniej w przypadku świeżych blizn. Wspaniale zabezpieczają świeżo zabliźnioną ranę. Żele i plastry silikonowe mogą być również używane w pielęgnacji starych blizn przerostowych, jednak największą efektywność osiągają jako profilaktyk na etapie świeżego zabliźnienia rany. Nie wolno ich jednak w żadnym wypadku nakładać na świeże, otwarte rany czy oparzenia. Preparatów na bazie silikonu nie mogą stosować osoby uczulone na tę substancję.

Na jakie blizny można stosować plastry silikonowe?

Plastry na bazie silikonu nadają się do leczenia blizn pooperacyjnych, pooparzeniowych oraz pourazowych. Zastosowanie plastrów na świeżo zabliźnioną ranę wspomaga prawidłowe bliznowacenie, zwiększając szansę na zaniknięcie blizny.

W plastrach znajduje się silikonowy żel, który zmniejsza napięcie w obrębie blizny, co przeciwdziała nieprawidłowemu rozrostowi tkanki i tworzeniu się blizn przerostowych.

Plastry utrzymują również prawidłową wilgotność, co sprzyja szybkiemu i prawidłowemu gojeniu się blizn. Ich zaletą jest także łatwość stosowania. Plaster po przyklejeniu zmienia się co 3-5 dni. Nie wymaga więc codziennego aplikowania leku, jak w przypadku np. kremów i maści.

Na jakie blizny można stosować żele silikonowe?

Warte polecenia do pielęgnacji świeżych blizn są również żele silikonowe. Ich skuteczność opiera się na tworzeniu warstwy ochronnej na zabliźnionej ranie. Dzięki temu chronią regenerującą się tkankę przed czynnikami zewnętrznymi. Hamują również parowanie wody z naskórka, utrzymując odpowiednie nawilżenie potrzebne do szybkiego gojenia się tkanki.

Żele silikonowe uelastyczniają bliznę oraz zmniejszają świąd i zaczerwienienie. Nie zabezpieczają jednak regenerującej się blizny tak skutecznie jak plastry oraz wymagają codziennej aplikacji połączonej z łagodnym masażem.

Maści, kremy i żele nie zawierające silikonu

Maści, kremy i żele niezawierające silikonu sprawdzają się na późniejszych etapach regeneracji blizny. Preparaty te mają za zadanie uelastycznić tkankę bliznową oraz doprowadzić do jej zblednięcia i spłycenia.

Warte polecenia są leki w formie maści, kremu lub żelu, zawierające:

  • ekstrakt z cebuli,
  • heparynę
  • i alantoinę.

Składniki te redukują stan zapalny i uczucie napięcia w obszarze blizny. Wadą większości skutecznych maści aptecznych na blizny jest ich charakterystyczny nieprzyjemny zapach wynikający z zawartości wyciągu z cebuli.

Różnice między maścią, żelem a kremem na blizny

Maść i krem na pierwszy rzut oka wydają się bardzo do siebie podobnie. Te dwa rodzaje form leku różnią się od siebie procentową zawartością wody i tłuszczu. Krem zawiera dużo więcej wody od maści, co sprawia, że zawarte w nim substancje lecznicze szybciej wnikają w głąb skóry. Jego kolejną zaletą jest łatwość rozprowadzania.

Maści zawierają w swoim składzie więcej tłuszczy. Sprawia to, że są lepkie i trudniejsze w rozprowadzaniu. Po nałożeniu utrzymują się dłużej na powierzchni skóry od kremu. Warstwa maści chroni przed parowaniem, dzięki czemu może pomagać w utrzymaniu odpowiedniej wilgotności w bliźnie.

Żele natomiast zawiera głównie wodę z dodatkiem składnika żelującego. Po nałożeniu żelu na skórę, woda dość szybko odparowuje, co może skutkować wysuszeniem blizny. Zaletą żeli jest ich łatwe rozsmarowywanie, lekkość konsystencji oraz przezroczystość.

Czytaj też:

Przegląd preparatów na blizny. Który wybrać?