Badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego są ważne! Kiedy warto je wykonać?

Częstość występowania raka jelita grubego znacznie wzrosła u osób poniżej 50. roku życia w ciągu 10 lat. Amerykańska grupa zadaniowa w dziedzinie medycyny i zapobiegania chorobom wydała zalecenie, aby zadbać o wykonywanie badań przesiewowych w kierunku raka jelita grubego zdecydowanie wcześniej. W tym temacie zabrał też głos dr n. med. Tomasz Lewandowski z Radomskiego Centrum Onkologii.

Organizacja National Institutes of Health (NIH) w Stanach Zjednoczonych przekazała, że zapadalność na raka jelita grubego rośnie w wieku poniżej 50 lat. Jak pokazują wyniki badania Trusted Source, które ukazały się na łamach czasopisma Journal of the American Medical Association (JAMA), rak jelita grubego stanie się główną przyczyną zgonów w grupie wiekowej od 20 do 49 lat do 2030 roku. W opinii onkologa dr n. med. Tomasza Lewandowskiego z Radomskiego Centrum Onkologii jest „to możliwe, ponieważ obecnie nowotwory jelita grubego są trzecią przyczyną zachorowań i zgonów zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn”.

Spis treści

1. Jak zapobiegać rakowi jelita grubego? Onkolog wyjaśnia
2. Jakie są czynniki rozwoju raka jelita grubego?
3. Jakie znaki ostrzegawcze mogą świadczyć o raku jelita grubego?

W odpowiedzi na najnowsze ustalenia naukowców i instytucji zdrowia publicznego amerykańska grupa zadaniowa The United States Preventive Services Task Force wydała zaktualizowane wytyczne dotyczące badań w kierunku raka jelita grubego. Zaleca ona rozpoczęcie tych badań w wieku 45 lat. Obejmują one badanie kału, tradycyjne badania endoskopowe, kolonografię oraz komputerową tomografię brzucha (KT, CT). 

Jak zapobiegać rakowi jelita grubego? Onkolog wyjaśnia

Wykonanie badań profilaktycznych w kierunku raka jelita grubego jest bardzo ważne, bo dzięki nim można wcześniej zdiagnozować chorobę. Jaki zatem wygląda leczenia jelita grubego w Polsce?

Odpowiedź uzyskaliśmy od onkologa dr. n. med. Tomasza Lewandowskiego. – W leczeniu raka jelita grubego znajdują zastosowanie wszystkie główne metody leczenia onkologicznego, a więc chirurgia, leczenie systemowe (chemioterapia i leczenie ukierunkowane molekularnie tzw. celowane) oraz radioterapia. Obowiązuje zasada indywidualizacji leczenia, czyli z jednej strony dostosowania do rodzaju rozpoznanego nowotworu, jego lokalizacji, zaawansowania, a z drugiej strony od stanu zdrowia chorego i współistniejących chorób oraz akceptacji proponowanego postępowania. Nie ma konkretnego sposobu zapobiegania wystąpienia raka jelita grubego – powiedział lekarz. Jak dodał, „to, co należy zrobić to ograniczyć znane czynniki ryzyka i wykonywać badania profilaktyczne”. ‘

Można zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka jelita grubego oraz zwiększyć szanse wczesnego wykrycia i wyleczenia, prowadząc odpowiedni styl życia, stosując dietę, a co najważniejsze, profilaktycznie wykonując kolonoskopię. Zdaniem onkologa dr n. med. Tomasza Lewandowskiego to badanie jest najlepszą metodą wczesnego wykrywania raka jelita grubego. – Inne badania np. test na obecność krwi utajonej mają pomocnicze znaczenie i nie zastępują kolonoskopii. Zwłaszcza popularne markery nowotworowe nie są testem diagnostycznym i nie powinny być wykorzystywane do prób wykrywania, a tym bardziej wykluczenia nowotworu – wytłumaczył.

Przeczytaj także: RAK JELITA GRUBEGO rośnie bezobjawowo

Jakie są czynniki rozwoju raka jelita grubego?

Niektóre osoby są bardziej narażone na rozwój raka jelita grubego. Jak wyjaśnił dr n. med. Tomasz Lewandowski w rozmowie dla Poradnika Zdrowie, że „rodzinach, w których występowały zachorowania na raka jelita grubego, zaleca się wykonanie pierwszej kolonoskopii w wieku około 10 lat przed najwcześniejszym zachorowaniem u krewnych”. – Rodziny wysokiego ryzyka z potwierdzonymi silnymi czynnikami predyspozycji są w Polsce objęte specjalnymi programami opieki. U pozostałych rozpoczynamy badania przesiewowe od 50. roku życia. Nie dotyczy to osób, u których pojawią się niepokojące objawy. Po zgłoszeniu się do lekarza są one diagnozowane poza programem badań profilaktycznych – dodał.

Kontynuując swoją wypowiedź, onkolog zaznaczył, że „w części przypadków są znane konkretne zespoły predyspozycji genetycznej np. polipowatość rodzinna lub zespół wrodzonego raka jelita grubego bez polipowatości”. – Występowanie chorób zapalnych jelita, takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna czy raków jelita grubego u krewnych, sprzyjają zachorowaniom. Jednak w ogromnej większości przypadków nie można stwierdzić, jaka jest ta jedna, przyczyna zachorowania – zaznaczył dr n. med. Tomasz Lewandowski. Do czynników ryzyka raka jelita grubego, jak wymienił lekarz, zalicza się też „spożywanie dużej ilości czerwonego mięsa i wysoko przetworzonej żywności, małej ilości owoców, warzyw i nabiału oraz mała aktywność fizyczna”.

Jakie znaki ostrzegawcze mogą świadczyć o raku jelita grubego?

Onkolog dr n. med. Tomasz Lewandowski wymienił najczęstsze objawy raka jelita grubego:

• bóle brzucha,
• niedokrwistość stwierdzana w badaniach laboratoryjnych lub widoczne krwawienie z przewodu pokarmowego,
• chudnięcie,
• objawy niedrożności przewodu pokarmowego, które pojawiają się w późniejszym stadium choroby.

Jak zaznaczył lekarz, „wczesny rak jelita grubego może nie dawać żadnych objawów, stąd bardzo duża rola badań przesiewowych”.

Anna Tłustochowicz