Czołowy polski lekkoatleta trafił do szpitala. 15 minut później byłoby już za późno na podanie leków
Marcin Chabowski – jeden z najlepszych polskich maratończyków – przeżył sytuację, która mogła zakończyć się tragicznie. Podczas spotkania ze znajomymi w ciągu kilkudziesięciu minut z pełni sił przeszedł do stanu zagrożenia życia. Przyczyną był wstrząs anafilaktyczny, który pojawił się nagle i wymagał natychmiastowej interwencji medycznej. Jak rozpoznać wstrząs anafilaktyczny i jak udzielić pomocy w takiej sytuacji?
- Marcin Chabowski, czołowy polski lekkoatleta, na grillu ze znajomymi doznał wstrząsu anafilaktycznego
- Do szpitala dotarł w ostatniej chwili – lekarze ocenili, że 15 minut później, byłoby za późno na podanie leków
- Chabowski zrelacjonował swoją historię w social mediach oraz w rozmowie z dziennikarzami, żeby zwrócić uwagę na zagrożenie, jakim może być wstrząs anafilaktyczny
Marcin Chabowski walczył o życie
Marcin Chabowski to jeden z czołowych polskich biegaczy długodystansowych, który był m.in. czwarty na mecie na ME w 2016 r. To również mistrz Europy juniorów, rekordzista Polski juniorów.
Ponadto ustanowił 6. najlepszy wynik w historii polskiej lekkoatletyki w maratonie – 2:10:07 (tak, niewiele ponad 2 godziny w maratonie! Amatorzy biegania nierzadko mają podobny czas... ale w półmaratonie, a więc o połowę krótszym dystansie). Ten utytułowany sportowiec, a obecnie także trener, przeszedł poważne dolegliwości zdrowotne.
Marcin Chabowski miał wstrząs anafilaktyczny
Chociaż miesięcznie biega setki kilometrów, w krytycznej chwili miał problem, by pokonać kilkaset metrów. W szpitalu znalazł się w ostatniej chwili.
Jak się okazało, Chabowski przeszedł wstrząs anafilaktyczny. O swojej historii opowiedział, żeby przestrzec innych.
Zaczęło się niewinnie: spotkanie ze znajomymi, grill. Pół godziny później – walka o życie.
Z anafilaksją rocznie zmaga się nawet 130 tys. osób. Umiera nawet 120 z nich - albo i więcej, bo dane są niedoszacowane, a wstrząsy nie zawsze dobrze rozpoznawane. Ratunek? Adrenalina. Teraz już – nareszcie – refundowana.
Ale jeśli ktoś wcześniej nie miał podobnych dolegliwości, może adrenaliny przy sobie nie mieć. Dlatego tak ważne jest rozpoznanie i działanie, szybkie działanie.
Objawy wstrząsu anafilaktycznego u Marcina Chabowskiego
Jakie objawy miał Marcin Chabowski? Był na grillu, gdy pojawił się ból gardła, fala rozlewającego się gorąca, ciepłota skóry, swędzenie skóry.
Ktoś z gości dał tabletki na alergię, ale inne niż te, które zażywał Chabowski. Sportowiec postanowił wrócić do domu po swoje leki. Czuł się jeszcze gorzej. Zaczął puchnąć – zarówno twarz, jak i ciało stało się obrzęknięte.
TO TEŻ MOŻE CIĘ ZAINTERESOWAĆ: Spuchnięta twarz, duszność i chrypka. Myśleli, że to alergia, ale przyczyna była zupełnie inna
- Wyglądałem już jak bokser, jakbym przyjął na twarz serię ciosów. Spuchła też szyja. I stopy. Żeby móc włożyć buty, musiałem najpierw te buty mocno poluźnić. (...) Kark, ręce, brzuch, plecy, nogi… W bąblach miałem wszystko.
Zadzwonił znajomy, by zapytać, jak sytuacja. Rozmawiałem z nim z trudem, ledwo wydobywałem z siebie słowa. Wmawiałem sobie, że może musi minąć trochę czasu, nim tabletki zaczną działać. Poważniej zaniepokoiłem się, gdy pojawiły się problemy z oddychaniem
– opowiedział potem dziennikarzom TVN24. Znajomi doradzili wezwanie karetki. Jednak było to kilkaset metrów od szpitala, więc Marcin Chabowski postanowił iść tam sam.
Niewinne objawy groźnych chorób
Dramatyczna akcja ratunkowa po wstrząsie anafilaktycznym
Gdy dotarł do szpitala, nie mógł mówić, ledwo oddychał. Napisał to na telefonie i pokazał ekran rejestratorce. Był już siny i miał zawroty głowy. Lekarze nie zwlekali z udzieleniem pomocy. Od razu domięśniowo podano adrenalinę.
Na instastories Chabowski dodał później dramatyczne zdjęcie z tego wydarzenia, na szpitalnym łóżku, w masce tlenowej. Jak przyznał, gdy oprzytomniał dopytywał, kto zawiózł go na oddział – bo nie pamiętał, że sam tam dotarł.
Leżąc pod maską czekał, aż zadziałają leki. Potem dowiedział się, że dostał je w ostatnich chwilach. Za kolejny kwadrans mogłyby już nie zadziałać. Wtedy byłaby potrzebna intubacja, a prawdopodobieństwo uratowania mogłoby być mniejsze.
Co było przyczyną wstrząsu? Być może coś w jedzeniu – przyprawa albo inny składnik. Chabowski mówi, że sam nie wie.
Możliwe przyczyny wstrząsu anafilaktycznego
Najczęściej wstrząs powoduje jedzenie, leki, jad owadów. Może się zdarzyć u osób, które wcześniej nie były uważane za alergików. Osoby, które w przeszłości miały wstrząs, są w grupie podwyższonego ryzyka. Takie osoby powinny być zaopatrzone w adrenalinę i mieć ją stale przy sobie, a nie tylko w domu.
Co to jest wstrząs anafilaktyczny
Wstrząs anafilaktyczny to nagła, ciężka reakcja alergiczna zagrażająca życiu, wymagająca natychmiastowej interwencji medycznej. Dochodzi do niej w wyniku gwałtownego uwolnienia mediatorów zapalnych, głównie histaminy, prowadzącego do rozszerzenia naczyń krwionośnych, spadku ciśnienia oraz obrzęku tkanek.Wstrząs anafilaktyczny rozwija się zwykle w ciągu minut do godziny od kontaktu z alergenem. Charakterystyczne objawy obejmują:
- Skórne objawy, jak pokrzywka, zaczerwienienie, świąd, obrzęk twarzy i warg
- Objawy ze strony układu oddechowego toduszność, świszczący oddech, obrzęk gardła, chrypka
- Objawy po stronie układu krążenia, jak spadek ciśnienia, zawroty głowy, omdlenia, przyspieszone tętno
- Objawy żołądkowo-jelitowe, takie jak nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha
- W skrajnych przypadkach może dojść do utraty przytomności i zatrzymania krążenia.
Jak przebiega wstrząs anafilaktyczny
Wstrząs anafilaktyczny jest stanem dynamicznym, co oznacza, że początkowe objawy, jak świąd czy pokrzywka, mogą być łagodne, ale szybko mogą narastać.
Kolejno może się pojawić obrzęk dróg oddechowych, który prowadzi do trudności w oddychaniu. Następnie dochodzi do spadku ciśnienia, co może spowodować wstrząs i niedokrwienie narządów. Bez szybkiej interwencji może dojść do śmierci.
Jak pomóc osobie po wstrząsie anafilaktycznym
Natychmiastowa reakcja ratuje życie i obejmuje:
- Podanie adrenaliny domięśniowo – lek pierwszego wyboru w wstrząsie anafilaktycznym
- Utrzymanie drożności dróg oddechowych, tlenoterapia
- Podanie leków przeciwhistaminowych i glikokortykosteroidów w celu złagodzenia reakcji zapalnej
- Dożylne płyny w przypadku spadku ciśnienia
- Monitorowanie funkcji życiowych i przygotowanie do ewentualnej resuscytacji
Pacjenci, którzy przeszli wstrząs anafilaktyczny, powinni mieć zindywidualizowany plan unikania alergenów oraz często otrzymują autoiniektor adrenaliny do stosowania w sytuacjach zagrożenia życia.
Podcasty
Playlisty tematyczne
