Zaburzenia MIESIĄCZKI: bolesne miesiączki, obfite krwawienia, plamienia, zatrzymanie okresu

2014-09-11 12:12

Większość kobiet ma regularne miesiączki. Ale zdarza się, że cykl jest za długi lub za krótki, okres zbyt skąpy lub za obfity. Czasem miesiączki są bardzo bolesne, pojawiają się dziwne plamienia albo dochodzi do zatrzymania okresu. Czy takie zaburzenia miesiączkowania są powodem do niepokoju?

Zaburzenia MIESIĄCZKI: bolesne miesiączki, obfite krwawienia, plamienia, zatrzymanie okresu
Autor: thinkstockphotos.com

Spis treści

  1. Zaburzenia miesiączkowanie: za krótkie i za długie cykle, długie miesiączki
  2. Bolesne miesiączki
  3. Zaburzenia miesiączkowania: za obfite miesiączki
  4. Zaburzenia miesiączkowania: podejrzane plamienie między miesiączkami
  5. Zaburzenia miesiączkowania: zatrzymanie okresu

Zaburzenia miesiączkowania: bolesne miesiączki, obfite krwawienia, plamienia, zatrzymanie okresu to problem wielu kobiet. Po raz pierwszy menstruacja zazwyczaj pojawia się między 11. a 14. rokiem życia. Może jednak wystąpić także w wieku 9 lat albo dopiero po 16. roku życia. Niezależnie od tego, jak wcześnie (lub późno) miałaś pierwszy okres, po 2 latach od wystąpienia tego krwawienia aż do okresu premenopauzalnego miesiączki powinny być regularne. Swego typu zakłóceniem tej cykliczności jest ciąża, ale to fizjologia, nad którą trzeba przejść do porządku dziennego.

Zaburzenia miesiączkowanie: za krótkie i za długie cykle, długie miesiączki

Podczas miesiączki kobieta traci ok. 4–6 łyżeczek krwi (najwięcej w pierwszej połowie okresu). Tę ilość znacznie zwiększają resztki śluzu oraz fragmenty złuszczającej się podczas menstruacji błony śluzowej wyściełającej wnętrze macicy. To złuszczanie jest stopniowe i dlatego miesiączka trwa kilka dni: zwykle 3–6. Gdy przedłuża się ponad 8 dni, powinno cię to skłonić do wizyty u ginekologa.Długość przeciętnego cyklu wynosi 28 dni (liczy się go od pierwszego dnia miesiączki do pierwszego dnia następnego krwawienia). Jeśli cykl trwa ponad 36 dni lub krócej niż 20 dni, a także wówczas, kiedy miesiączka często opóźnia się o więcej niż 10 dni – powinno to wzbudzić twój niepokój. Przyczyną tych wahań są zazwyczaj zaburzenia hormonalne (w tym również zła praca tarczycy). Jednak powodem mogą być także np. zmiany chorobowe w obrębie macicy. Powinnaś zatem porozmawiać o tym z lekarzem i jak najszybciej wykonać zalecone przez niego badania.

Bolesne miesiączki

Czasem ostry ból w podbrzuszu dokucza tuż przed albo na samym początku miesiączki. Czasem towarzyszą mu jeszcze bóle głowy, nudności, zaparcia albo biegunka. Przyczyną tych kłopotów jest pojawienie się w macicy hormonów – prostaglandyn. Są to związki chemiczne, które rozszerzają naczynia krwionośne i oddziałują na mięśnie gładkie jajowodów oraz macicy. I to właśnie wysokie stężenie prostaglandyn odpowiada za silne skurcze w podbrzuszu.

Ważne

Przerwa na ciążę

Krwawienie może pojawiać się jeszcze w pierwszych 2–3 miesiącach ciąży. Jest to usuwanie resztek błony śluzowej macicy, które nie zostały pokryte łożyskiem. Te menstruacje, nazywane poronnymi, nie są groźne ani dla płodu, ani dla kobiety. U matek nie karmiących piersią miesiączka powraca w 8–10 tygodni po porodzie (kobieta znów staje się płodna). U matek karmiących wyłącznie piersią przez 6–8 miesięcy, a potem dokarmiających dziecko piersią, miesiączka powraca ok. 14 miesiącach.Pamiętaj! Karmienie piersią nie chroni przed ciążą!

Innym powodem bólu menstruacyjnego może być wąski kanał szyjki macicy (podczas miesiączki napiera na niego wydostająca się wydzielina w postaci dużych skrzepów). Takie dolegliwości mogą złagodzić środki przeciwbólowe, odpoczynek, ciepły okład na dół brzucha. Lekarz może zaś przepisać np. preparat antyprostaglandynowy.Niestety, ostre bóle miesiączkowe mogą sygnalizować również poważniejsze nieprawidłowości, np. zaburzenia hormonalne, obecność mięśniaków w macicy, stany zapalne jajników. Wtedy pomóc może już tylko kuracja, którą zaleci ci ginekolog.

Zaburzenia miesiączkowania: za obfite miesiączki

Jeśli zużywasz więcej niż 10 podpasek w ciągu dnia i gdy zauważysz, że kolejne miesiączki są coraz bardziej obfite, nie zwlekaj, tylko zgłoś się do lekarza. Nadmierne krwawienie może bowiem świadczyć np. o mięśniakach macicy, torbielach jajnika albo stanach zapalnych narządu rodnego. Ponieważ duża utrata krwi grozi rozwojem anemii, lekarz zazwyczaj zleca morfologię krwi i zapisuje preparaty krwiotwórcze – żelazo, witaminę B12. Przy obfitych miesiączkach musisz ograniczyć zażywanie środków przeciwbólowych z kwasem acetylosalicylowym (obniża krzepliwość krwi). Unikaj także nadmiernego wysiłku, picia mocnej kawy, coli i alkoholu. Nie wolno ci również ogrzewać podbrzusza (np. termoforem, by złagodzić ból), bo ciepło rozszerza naczynia krwionośne i możesz nasilić krwawienie.

Ważne

Ośrodek cykliczności

Nad pracą kobiecego układu płciowego czuwa tzw. ośrodek cykliczności, znajdujący się w mózgu (w podwzgórzu). To on daje sygnał przysadce mózgowej, że pora wejść w kolejną fazę cyklu płciowego. Ta z kolei – za pośrednictwem hormonów FSH (folikostymulina) i LH (hormon luteinizujący) – informuje o tym jajniki, i muszą one wykonać konkretne zadania. Gdy nadchodzi moment uwolnienia komórki jajowej, jajniki – na rozkaz „z góry” – produkują estrogeny (to one m.in. przygotowują odpowiednio śluzówkę macicy). W drugiej połowie cyklu jajniki zaczynają wytwarzać progesteron, żeby stworzył wygodne warunki do zagnieżdżenia się zapłodnionego jajeczka w macicy. Jeśli kobieta nie zajdzie w ciążę, progesteron sprawia, że złuszcza się śluzówka macicy i pojawia się miesiączka. Hormony płciowe pracują więc cyklicznie. Jeżeli cykl jest prawidłowy, to składa się z trzech faz. W każdej z nich poziom hormonów we krwi jest inny. W fazie I (przedowulacyjnej) poziom estrogenów i progesteronu jest najniższy. W fazie II (jajeczkowanie) poziom hormonów płciowych jest niemal 10 razy wyższy niż w fazie I. W fazie III (poowulacyjna) progesteron osiąga maksymalne stężenie we krwi; jest ono niemal 40 razy większe niż w fazie I. Jeżeli będziesz przeprowadzać badania hormonalne, musisz pamiętać, w którym jesteś dniu cyklu. To pozwoli potem lekarzowi prawidłowo zinterpretować wyniki.

Zaburzenia miesiączkowania: podejrzane plamienie między miesiączkami

Jeżeli skąpe plamienie występuje mniej więcej w połowie cyklu, najczęściej jest to oznaka jajeczkowania. Właśnie w tym momencie cyklu następuje spadek poziomu estrogenów – błona śluzowa macicy lekko się złuszcza i może pojawić się plamienie. Czasem się zdarza, że towarzyszy mu ból zwany owulacyjnym. Krwawienia między miesiączkami mogą być wywoływane także przez spiralę domaciczną lub tabletki antykoncepcyjne, które składają się z samych progestagenów (tzw. minipigułki). W takim przypadku powinnaś razem z ginekologiem zastanowić się nad zmianą środka antykoncepcyjnego.Jeśli takie krwawienia między miesiączkami są przy tym dość obfite, nie wolno ci odwlekać wizyty u ginekologa. Mogą bowiem zwiastować one groźne choroby: od zaburzeń hormonalnych, endometriozy, zapalenia jajników, po mięśniaki i polipy, nowotwory jajników lub szyjki macicy.

Zaburzenia miesiączkowania: zatrzymanie okresu

Wcale nie musi być związane z ciążą. Przyczyną mogą być np. silne przeżycia psychiczne, intensywna kuracja odchudzająca, radykalna zmiana klimatu, odstawienie pigułek antykoncepcyjnych, a nawet długotrwały wysiłek fizyczny. Jeśli podejrzewasz, że jesteś w ciąży, możesz w domu zrobić prosty test ciążowy (próbkę moczu nanosi się na tester). Gdy wypadnie ujemnie, a okres nie pojawia się przez ok. 2 tygodnie, zgłoś się do ginekologa – ustali przyczynę dolegliwości i zaordynuje kurację. Odrębną przyczyną zatrzymania menstruacji jest menopauza. Poprzedza ją kilkuletni okres, w którym stopniowo maleje ilość wydzielanych estrogenów. Oznaką tego są coraz mniej regularne cykle. Warto wtedy porozmawiać z ginekologiem o terapii, która pomoże złagodzić dolegliwości okresu przekwitania.

miesięcznik "Zdrowie"