Torbiele wątroby - przyczyny, objawy i leczenie

Torbiele wątroby zwykle wykrywa się przypadkowo podczas badań obrazowych jamy brzusznej. Torbiele wątroby rzadko dają objawy objawy w początkowej fazie rozwoju. Dopiero wraz z ich wzrostem pojawiają się dolegliwości ze strony układu pokarmowego, jednak rzadko są one przyczyną poważnych powikłań. Jakie są przyczyny powstawania torbieli wątroby? Jakie dają objawy? Na czym polega ich leczenie?

Spis treści

1. Torbiele wątroby - przyczyny
2. Torbiele wątroby - objawy
3. Torbiele wątroby - diagnostyka
4. Torbiele wątroby - leczenie

Torbiele wątroby to niejednorodna grupa schorzeń, które różnią się przyczynami i częstością występowania, objawami i sposobem leczenia. W większości przypadków torbiele wątroby mają charakter łagodnych zmian nienowotworowych, które wykrywa się przypadkowo podczas USG jamy brzusznej.

Torbiele wątroby zwykle nie dają objawów w początkowej fazie rozwoju. Te pojawiają się wraz ze wzrostem guza. Wówczas rośnie również ryzyko wystąpienia powikłań, jednak te poważne, mogące doprowadzić nawet do śmierci, występują rzadko.

Torbiele wątroby - przyczyny

• Torbiel prosta wątroby - najprawdopodobniej jest zmianą wrodzoną.
• Torbielogruczolak wątroby - to łagodny guz torbielowaty wątroby. Występuje rzadko, zwykle u osób dorosłych, zdecydowanie częściej u kobiet.
• Gruczolakorak torbielowaty - jest wynikiem przemiany łagodnych torbielogruczolaków w nowotwór złośliwy. Wykrywa się go głównie u pacjentów w podeszłym wieku, aczkolwiek zdarzają się przypadki chorych 30-letnich. Ma tendencję do tworzenia przerzutów.
• Torbiel bąblowcowa - przyczyną jej rozwoju jest zakażenie larwalną formą tasiemca bąblowcowego. Człowiek zakaża się przez kontakt z psem.
• Ropień amebowy -  jest najczęstszą, pozajelitową manifestacją zakażenia pierwotniakiem Entamoeba histolytica. Człowiek zakaża się przez spożycie cyst pierwotniaka z pokarmem lub wodą.
• Wielotorbielowate zwyrodnienie wątroby - może wystąpić m.in. u osób z dziedziczoną autosomalnie dominująco wielotorbielowatą chorobą nerek.

Prawdopodobieństwo pojawienia się objawów oraz możliwość wystąpienia powikłań są wprost proporcjonalne do wielkości torbieli.

Torbiele wątroby - objawy

• Torbiel prosta wątroby - zwykle nie daje objawów, jeśli jednak powoduje dolegliwości, są to dyskomfort lub miernie nasilony ból w prawym nadbrzuszu oraz nudności.
• Torbielogruczolak wątroby - przez wiele lat może przebiegać bezobjawowo, jednak wraz ze wzrostem guza pojawia się ból uciskowy w nadbrzuszu i utrata łaknienia.
• Gruczolakorak torbielowaty - we wczesnym okresie rozwoju nie daje żadnych wyraźnych symptomów. Dopiero później pojawiają się niecharakterystyczne objawy jak: uczucie zmęczenia, utrata apetytu, zmniejszenie masy ciała, dolegliwości w prawym podżebrzu.
• Torbiel bąblowcowa - choroba przez wiele lat może przebiegać bezobjawowo. Jeśli pojawiają się objawy, są to ból w okolicy prawego podżebrza, uczucie pełności w nadbrzuszu, a niekiedy żółtaczka.
• Ropień amebowy - pojawiają się niespecyficzne objawy, takie jak nudności, wymioty i biegunka. W badaniu fizykalnym stwierdza się tkliwość prawego nadbrzusza i powiększenie wątroby.
• Wielotorbielowate zwyrodnienie wątroby -  dopóki torbiel nie osiągnie znacznych rozmiarów, nie daje żadnych objawów. Potem można stwierdzić powiększenie wątroby oraz objawy wynikające z jej ucisku na struktury sąsiednie, np. ból brzucha.

Torbiele wątroby - diagnostyka

Torbiele wątroby zwykle wykrywa się przypadkowo podczas USG jamy brzusznej. Wówczas zleca się badanie tomografem komputerowym lub rezonansem magnetycznym, by postawić ostateczne rozpoznanie. Bardzo rzadko konieczne może być badanie histologiczne, które wykonuje się w przypadku zmian nietypowych.

Czytaj też: Stłuszczeniowa choroba wątroby - badania i leczenie

Torbiele wątroby - leczenie

W większości przypadków najskuteczniejszą metodą leczenia jest chirurgiczne usunięcie torbieli. Wyjątek stanowi torbiel prosta wątroby. Jeśli jej średnica nie przekracza 40 mm, nie podejmuje się żadnych działań. Jeśli jest większa niż 40 mm, zaleca się wykonywanie badań ultrasonograficznych po upływie 2, 6, 12, 24 i 36 miesięcy od ostatniego badania.

Dopiero u pacjentów z bardzo dużymi torbielami prostymi wątroby, powodującymi dolegliwości bólowe, zalecane jest chirurgiczne usunięcie torbieli. Z kolei w przypadku ropnia amebowego pacjentowi podaje się doustnie lub parenteralnie przez 10–15 dni metronidazol. Chorzy, u których średnica ropnia przekracza 60 mm i/lub występują objawy toksemii, a także ci, którzy nie odpowiadają na leczenie farmakologiczne, poddawani są opróżnianiu torbieli za pomocą biopsji przezskórnej.

Monika Majewska