Badania dla cukrzyków. Lista badań ważnych dla diabetyków
Chorujesz na cukrzycę? Publikujemy listę 12 badań, które regularnie powinien wykonywać każdy cukrzyk. Dzięki tym badaniom można monitorować przebieg cukrzycy i zapobiec jej rozwojowi, a co za tym idzie - groźnym powikłaniom. Sprawdź, jakie badania powinni wykonać dorośli diabetycy, a jakie dzieci i młodzież zmagająca się z tą chorobą.
Spis treści
- Badania dla cukrzyków. Lista badań ważnych dla dorosłych diabetyków
- Badania dla cukrzyków. Lista badań dla dzieci i młodzieży chorych na cukrzycę
- Powikłania cukrzycy [wideo]
Osoba chora na cukrzycę powinna regularnie wykonywać odpowiednie badania. Obok podstawowego badania, czyli badania poziomu cukru we krwi, trzeba wykonywać także wiele innych ważnych badań. Pozwalają one monitorować przebieg cukrzycy i zapobiec jej rozwojowi, a co za tym idzie - groźnym powikłaniom cukrzycy.
Badania te są nieco inne dla dzieci i dorosłych i w zależności od wieku należy wykonywać je w różnych odstępach czasu. Poza tym zarówno u dzieci, młodzieży (a także ich opiekunów), jak i u dorosłych chorych ważna jest edukacja dietetyczna i terapeutyczna, która powinna się odbywać podczas każdej wizyty. Chory powinien zostać objęty także opieką psychologiczną.
Badania dla cukrzyków. Lista badań ważnych dla dorosłych diabetyków
Ze względu na groźne powikłania, jakie daje cukrzyca, należy robić regularnie:
| HbA1c (test hemoglobiny glikowanej) | dwa razy w roku, a jeżeli cukrzyca ma chwiejny przebieg – co trzy miesiące |
| Kreatynina w surowicy krwi | raz w roku (w przypadku cukrzycy typu 1 po 5 latach trwania choroby) |
| Cholesterol całkowity, HDL i LDL, trójglicerydy | raz w roku, częściej w przypadku obecności dyslipidemii |
| Wydalanie albuminy z moczem (albuminurii) | raz w roku u chorych nieleczonych inhibitorami ACE lub antagonistami receptora AT1 |
| Pomiar ciśnienia tętniczego | przy każdej wizycie u lekarza |
| Badanie okulistyczne | raz w roku lub zgodnie z zaleceniami okulisty¹ |
| EKG spoczynkowe | raz w roku u osób powyżej 35. roku życia |
| EKG wysiłkowe | raz na dwa lata u osób, które ukończyły 35 lat |
| Badanie tętnic kończyn dolnych metodą dopplerowską | raz na dwa lata u osób powyżej 35. roku życia |
| Badanie neurologiczne wraz z oceną czucia wibracji | raz lub dwa razy w roku |
| Badanie ogólne moczu | raz lub dwa razy w roku |
| Badanie stóp | podczas każdej wizyty u lekarza |
¹ Badanie dna oka przy rozszerzonych źrenicach u chorych na cukrzycę typu 1 wykonuje się po 5 latach. U chorych na cukrzycę typu 2 — od momentu rozpoznania choroby
Badania dla cukrzyków. Lista badań dla dzieci i młodzieży chorych na cukrzycę
| Przeciwciała anty-GAD oraz 2 z kolejnych: ICA, IA2, IAA1, ZnT8 | przy rozpoznaniu i ocenie diagnozy¹ |
| HbA1c | 3–4 razy w roku |
| Cholesterol całkowity, HDL, LDL,triglicerydy w surowicy krwi |
a) w przypadku obciążonego wywiadu rodzinnego — od momentuzachorowania monitorować co roku b) Przy braku obciążenia — ocenić przy rozpoznaniu, jeśli LDL < 100 mg/dl (< 2,6 mmol/l),monitorować co 5 lat, jeśli LDL > 100 mg/dl (> 2,6 mmol/l) — co roku c) Przy braku wywiadu ocenić przy rozpoznaniu, jeśli LDL < 100 mg/dl (< 2,6 mmol/l),monitorować co 5 lat, jeśli LDL > 100 mg/dl (> 2,6 mmol/l) — co 2 lata |
| Kreatynina w surowicy krwi |
Przy rozpoznaniu choroby, następnie: a) u dzieci od 11. rż. z 2-letnim, a od 9. rż. z 5-letnim czasem trwania choroby raz w roku b) u dzieci młodszych po każdym 3-letnim okresie choroby |
| Wydalanie albuminy z moczem (albuminurii) |
Przy rozpoznaniu choroby, następnie: a) u dzieci od 11. r.ż. z 2-letnim, a od 9. r.ż. z 5-letnim czasem trwania choroby raz w roku b) u dzieci młodszych po każdym 3-letnim okresie choroby Nieprawidłowy wynik albuminurii należy potwierdzić przez oznaczenie w 2 z 3 kolejnych badaniach moczu |
| Badanie ogólne moczu | raz w roku |
| Ciśnienie tętnicze | w czasie każdej wizyty, u dzieci < 7. r.ż. przynajmniej 2 razy w roku |
| Badanie okulistyczne | co 1–2 lata, zależnie od decyzji lekarza |
| Monitorowanie masy ciała i wzrostu | w czasie każdej wizyty według siatek centylowych właściwych dla wieku i płci |
| Monitorowanie dojrzewania według skali Tannera | według decyzji lekarza, minimum raz w roku |
| Monitorowanie miesiączkowania | kalendarzyk miesiączek |
| Badanie w kierunku celiakii | zgodnie z wytycznymi diagnozowania celiakii wg ESPGHN, przy braku objawów choroby badania przesiewowe przez pierwsze 10 lat choroby co 1–2 lata |
| Badanie oceny czynności/diagnostyka chorób tarczycy | w momencie zachorowania: TSH, Ft4, anty-TPO i anty-TG (USG tarczycy w razie dodatnich przeciwciał i/lub niedoczynności tarczycy), następnie co 1–2 lata (zależnie od wskazań): TSH i anty TPO (u dzieci < 7 r.ż. + anty TG) |
¹jedynie przy rozpoznaniu choroby, w pierwszych 5 dniach od rozpoczęcia insulinoterapii.
Źródło: Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2014, "Diabetologia Kliniczna" 2014, tom 3, Polskie Towarzystwo Diabetologiczne
Polecany artykuł:
Powikłania cukrzycy [wideo]
Powikłania cukrzycy są związane m. in. z funkcjonowaniem układu krążenia: mogą prowadzić do udaru mózgu, zawału serca i niedokrwienia kończyn dolnych. Jakie są inne możliwe powikłania cukrzycy? Na to pytanie odpowiada prof. dr. hab. n. med. Grzegorz Dzida z Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.
Porady eksperta
![Stan przedcukrzycowy dotyczy nawet 5 mln Polaków. Ciebie też? Sprawdź to [TEST]](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-TRZ7-kaJ1-ptSh_cukrzyca-pomiar-cukru-320x213.jpg)
