Nalewka bursztynowa: właściwości zdrowotne

Nalewka z bursztynu to jeden z tych rzekomo magicznych napojów, którym medycyna ludowa przypisywała szereg iście cudownych właściwości. Jak oceniana jest nalewka bursztynowa przez współczesną naukę? Czy bursztynówka ma właściwości lecznicze czy też nie?

Nalewka bursztynowa i jej właściwości lecznicze obrosły wieloma legendami. Bursztynom od stuleci przypisuje się lecznicze właściwości - podobnie zresztą jak niemal każdemu kamieniowi szlachetnemu.

Bursztyn cenili nie tylko starożytni Grecy i Rzymianie (zachwycali się nim m.in. Owidiusz i Arystoteles), ale również szereg innych ludów: Celtowie, Germanie, Chińczycy, Arabowie i Egipcjanie - ci ostatni upajali się zapachem, jaki wydzielał w trakcie spalania.

Już wieki temu uważano, że kamień ten, zarówno w całości, jak i w postaci proszku, maści i mikstur leczy wiele różnych przypadłości.

Ceniono go także i na naszych terenach: Mikołaj Kopernik nalewkę z bursztynu przepisywał na dolegliwości sercowe, a w przypadku bezsenności zalecał, by proszek z bursztynu rozsypywać pod prześcieradłem.

Skamieniała żywica miała również pomagać w przypadku schorzeń reumatycznych, układu nerwowego czy astmy, a także przyspieszać gojenie się ran.

Nalewka z bursztynu: właściwości

Współczesne badania wykazały, że wiara w lecznicze możliwości bursztynu i tworzonych na jego bazie produktów nie jest do końca bezpodstawna: w składzie bursztynu obecnych jest bowiem wiele cennych składników mineralnych obecnych w żywicy, w tym:

• magnez
• wapń
• potas
• żelazo
• krzem
• związki organiczne
• kwas bursztynowy
• terpeny
• fenole
• kwasy karboksylowe

To, że zawarte w bursztynie substancje mają właściwości przeciwbakteryjne, wykazał m.in. Igor Kaczmarczyk, laureat krajowego etapu 28. Konkursu Prac Młodych Naukowców UE (EUCYS).

W swojej pracy młody naukowiec przypomniał, że w czasach epidemii dżumy ci, którzy wydobywali i obrabiali bursztyn w Królewcu, nigdy nie byli zainfekowani, dowiódł również, że substancje czynne uzyskane z bursztynu, w tym kwas 1,4-butanodiowy, są w stanie zwalczać niektóre bakterie chorobotwórcze, w tym gronkowca złocistego, nie szkodząc pożytecznym mikroorganizmom jelitowym.

Na co pomaga nalewka bursztynowa?

Bursztyn w celach leczniczych można wykorzystywać na różne sposoby: jednym z najpopularniejszych jest nalewka z bursztynu. W naszym kraju ma ona dość bogatą historię: i w dawnych czasach, i obecnie stosowana bywa przy rozmaitych dolegliwościach, takich jak:

• przeziębienia
• różnego rodzaju bóle, również miesiączkowe i porodowe
• gorączka
• drgawki
• problemy z tarczycą
• nadciśnienie
• kołatanie serca

Jak zrobić nalewkę z bursztynu?

W sezonie nalewkę bursztynową można kupić nad Bałtykiem niemal na każdym stoisku z pamiątkami. Czy warto, to już sprawa dyskusyjna - znawcy tematu ostrzegają, że łatwo natknąć się na podróbkę, która nie ma żadnych właściwości leczniczych.

Lepiej więc nalewkę z bursztynu zrobić samodzielnie, tym bardziej, że jej przygotowanie jest banalnie proste.

Jej najważniejszym składnikiem jest bursztyn: nieoszlifowany, koniecznie naturalny (taki, który w słonej wodzie unosi się, a w słodkiej opada na dno, po lekkim podgrzaniu wydziela zapach żywicy, a po potarciu go o wełniany koc przyciąga kawałki papieru).

Drugim składnikiem jest mocny spirytus (95 proc. alkoholu).

Około 25 g bursztynu należy rozdrobnić w moździerzu na mniejsze kawałeczki, przesypać na sitko o bardzo drobnych oczkach, przepłukać ciepłą wodą (w gorącej bursztyn straci swoje właściwości) i wsypać do butelki, a następnie zalać 250 ml spirytusu i odstawić w ciepłe miejsce na dwa tygodnie – co jakiś czas butelką należy potrząsać.

Nalewka nadaje się do użycia wówczas, gdy nabierze pięknego, złocistego koloru. Im dłużej stoi, tym jest cenniejsza dla zdrowia.

Jak stosować nalewkę z bursztynu?

Zwolennicy medycyny ludowej są przekonani, że bursztynowy płyn poradzi sobie z wieloma problemami zdrowotnymi.

• Nalewkę z bursztynu można stosować zewnętrznie

Niewielką ilością nalewki nacieraj klatkę piersiową lub plecy (ten sposób zalecany jest przy łagodzeniu przeziębienia, zapalenia oskrzeli i zapalenie płuc).

Nacieranie nalewką skroni i czoła pomaga ponoć zmniejszyć ból głowy, nacieranie miejsc pod kolanami - obniża gorączkę, a smarowanie miejsc dotkniętych reumatyzmem łagodzi ból.

Wcieranie nalewki w nozdrza pomaga przy uporczywym katarze, a płukanie nią gardła (1/2 łyżeczki od herbaty rozcieńczona w 125 ml wody) łagodzi ból podczas infekcji.

• Nalewka z bursztynu doustnie

Nalewkę można również stosować doustnie, warto jednak pamiętać, że większość jej składu to wysoko procentowy alkohol, i z umiarem podawać ją dzieciom, a stosując leki przepisane przez lekarza sprawdzić, czy nalewka bursztynowa (i zawarty w niej spirytus) nie wywołają niekorzystnych interakcji.

Nalewka bursztynowa: najczęstsze wskazania i dawkowanie

• astma - 5 kropli nalewki na szklankę ciepłej herbaty
• częste infekcje - 5 ml (mała łyżeczka) rozpuszczone w 125 ml wody dwa razy dziennie
• biegunka - 10 kropli nalewki rozpuszczone w 125 ml szklanki ciepłej wody
• arytmia serca - po 3 krople nalewki do każdej szklanki wypijanej herbaty
• nadciśnienie tętnicze: codziennie rano przed śniadaniem należy wypić 125 ml wody z dodatkiem trzech kropli nalewki bursztynowej, codziennie zwiększając dawkę do 10 kropli, potem trzeba zrobić sobie 10 dni przerwy i ponownie wrócić do cyklu od 3 do 10 kropli. Cykl należy powtórzyć sześciokrotnie

Nalewka bursztynowa w pielęgnacji

Bursztyn to ceniony składnik kosmetyków: proszek bursztynowy i ekstrakty z pradawnej żywicy bywają dodawane zwłaszcza do szamponów i odżywek.

W celach pielęgnacyjnych można również wykorzystać nalewkę z bursztynu.

Po rozcieńczeniu jej wodą (w proporcji łyżka nalewki na 100 ml wody) powstaje płyn, który, wcierany w skórę głowy, hamuje nadmierny łojotok i zmniejsza przetłuszczanie się włosów, stymuluje również ich wzrost, gdyż poprawia mikrokrążenie w skórze, dzięki czemu do mieszka włosowego dociera więcej tlenu i substancji odżywczych.

Przeczytaj też: 

• Nalewki domowe
• Czy alkohol wpływa na właściwości lecznicze nalewek?
• Jak się robi nalewki lecznicze? [Przepisy]

Katarzyna Hubicz