Rzeżączka (tryper) - zakażenie, objawy, leczenie
Rzeżączka (tryper) to choroba weneryczna, której objawy u mężczyzn to m.in. ropny wyciek z cewki moczowej. U kobiet rzeżączka często nie daje objawów, niekiedy pojawiają się upławy. Badanie, które pozwala wykryć rzeżączkę, to wymaz z pochwy, gardła, cewki moczowej, odbytu pozwalający stwierdzić obecność bakterii Neisseria gonorrhoeae. Leczenie rzeżączki polega na podawaniu antybiotyków.
Rzeżączka to choroba przenoszona drogą płciową wywoływana przez bakterie Neisseria gonorrhoeae. Mówi się o nich dwoinki, ponieważ zawsze występują parami: po dwie, często także we wspólnej otoczce. Rzadko, ale zdarza się, że gonokoki powodują zapalenia spojówek, zapalenie stawów, zapalenie okostnej czy zapalenie opon mózgowych.
Spis treści
- Rzeżączka - drogi zakażenia
- Rzeżączka - objawy
- Rzeżączka - objawy skórne
- Rzeżączka gardła - objawy
- Rzeżączka - diagnostyka
- Jak uniknąć rzeżączki?
- Rzeżączka - leczenie
- Rzeżączka - powikłania
Rzeżączka - drogi zakażenia
Bakterie powodujące rzeżączkę świetnie rozwijają się w środowisku ciepłym i wilgotnym, a więc intymne okolice są dla nich wymarzonym miejscem do życia. Do zakażenia może dojść podczas stosunku płciowego – także analnego i oralnego.
Jak wynika z najnowszych badań, dwoinki rzeżączki przeżywają do 4 godzin na tzw. powierzchniach nieorganicznych, np. na desce klozetowej czy ręczniku!
Rzeżączką można zarazić się także na skutek korzystania z tych samych przedmiotów co osoba chora (np. gąbki, pościel, bielizna, ręczniki). Ryzyko zakażenia jest też spore na basenach i w saunach. Istnieje ponadto możliwość przeniesienia choroby z matki na dziecko podczas porodu.
Rzeżączka - objawy
U mężczyzn rzeżączka rozwija się znacznie szybciej niż u kobiet, szybciej też można ją wykryć. Już po 3-5 dniach od momentu zakażenia pojawia się bowiem ropny wyciek z cewki moczowej. Towarzyszy mu silne pieczenie oraz ból podczas oddawania moczu. U kobiet zazwyczaj z 1-2-tygodniowym opóźnieniem pojawiają się niewielkie upławy, czasem zapalenie cewki moczowej i zapalenie kanału szyjki macicy.
| Objawy rzeżączki u mężczyzn | Objawy rzeżączki u kobiet |
| ropna (biała, żółta) wydzielina z cewki moczowej | ropne upławy |
| ból i pieczenie przy oddawaniu moczu | ból i pieczenie podczas oddawania moczu |
| ból i pieczenie podczas wzwodu | zaburzenia cyklu miesiączkowego (nieregularne krwiawienia, plamienia) |
| rzadko: gorączka, ból najądrzy, zapalenie żołędzi, zapalenie prostaty | rzadko: zapalenie jajowodów, jajników, ból podbrzusza |
Rzeżączka - objawy skórne
W 0,5-3% przypadków rzeżączka objawia się pod postacią zmian skórnych. Częściej dotyczą one kobiet niż mężczyzn i są wynikiem rozprzestrzeniania się bakterii poprzez krwiobieg.
U mężczyzn ryzyko zakażenia bakteriami rzeżączki poprzez stosunek waginalny z zakażoną kobietą wynosi 20%. U kobiet w analogicznej sytuacji ryzyko wynosi 60-80%.
Skórne objawy rzeżączki widoczne są przede wszystkim na dłoniach i stopach. Są to charakterystyczne nekrotyczne krosty otoczone obwódką zapalną, tzw. keratodermia blenorrhagica.
Rzeżączka gardła - objawy
Na skutek stosunku oralnego bakterie rzeżączki mogą wniknąć do błony śluzowej gardła. Objawy rzeżączki gardła to m.in.:
- zaczerwienienie śluzówki,
- ból gardła podczas przełykania,
- obrzęk łuków podniebiennych,
- ropne zapalenie migdałków.
Polecany artykuł:
Superrzeżączka to rzeżączka oporna na dotychczas stosowane leki. Oznacza to, że jej wyleczenie jest bardzo trudne, a niekiedy niemożliwe. Za każdym razem, gdy stosuje się przeciwko tej bakterii nowy rodzaj antybiotyku, ewoluuje ona, żeby go pokonać. Sytuacja jest poważna, gdyż - jak wynika z danych WHO - choroba dotyka rocznie aż 78 milionów osób.
Stan zapalny
Obok rzeżączki najczęstszą chorobą narządów moczowo-płciowych jest u mężczyzny nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej, a u kobiety – błon śluzowych cewki moczowej i pochwy. Może być wywołane przez bakterie, pierwotniaki, drożdżaki i wirusy. Do zakażenia zwykle dochodzi na drodze kontaktów płciowych. Objawy pojawiają się od jednego do kilku tygodni po zakażeniu. Charakterystycznym objawem nierzeżączkowego nieżytu cewki moczowej jest skąpa wydzielina śluzowa, która pojawia się zwykle po nocnym wypoczynku lub w ciągu dnia, po dłuższym nieoddawaniu moczu. Leczenie zależy od przyczyny choroby.
Rzeżączka - diagnostyka
Rzeżączkę można wykryć podczas badania bakteriologicznego wydzieliny z cewki moczowej - u mężczyzn, z pochwy - u kobiet. W przypadku podejrzenia rzeżączki gardła lub odbytu należy pobrać wymaz z tych miejsc.
Każdy podejrzany objaw przypominający rzeżączkę powinien być wskazaniem do wizyty u ginekologa lub urologa. W przypadku gdy wynik badania będzie dodatni, osoba chora powinna powiadomić o zakażeniu wszystkich byłych i obecnych partnerów seksualnych. Oni także powinni się przebadać na obecność bakterii Neisseria gonorrhoeae, nawet jeśli nie obserwują u siebie objawów rzeżączki.
Jak uniknąć rzeżączki?
- Stwórz ze swoim partnerem wzajemnie monogamiczny związek.
- Unikaj przygodnych kontaktów seksualnych.
-
Jeżeli nie masz stałego partnera - pamiętaj o prezerwatywie.
-
Zrezygnuj ze współżycia płciowego z osobą chorą lub w trakcie leczenia.
- W toaletach publicznych nie siadaj na desce klozetowej.
- Korzystaj wyłącznie z własnego ręcznika i swoich przyborów toaletowych.
- Nigdy nie pożyczaj kostiumów kąpielowych albo bielizny osobistej (ani komuś, ani od kogoś).
Rzeżączka - leczenie
Leczenie rzeżączki zwykle polega na podawaniu penicyliny, ale niektóre szczepy gonokoków już się uodporniły na ten antybiotyk. W takich przypadkach wenerolodzy sięgają po inne, np. doksycyklinę.
Nieleczona rzeżączka prowadzi do bardzo poważnych powikłań, wśród których jest niepłodność.
Skutkiem przebytej rzeżączki u mężczyzn może być również zapalenie najądrzy, zapalenie prostaty oraz stawów albo opon mózgowych, a u kobiet - zapalenie przydatków czy stawów. Rzeżączka, na którą choruje kobieta w ciąży, jest groźna dla płodu, bo może prowadzić np. do utraty wzroku u dziecka.
Uwaga! U małych dziewczynek ze względu na budowę oraz skład wydzieliny narządów płciowych, łatwo o zakażenie gonokokami drogą pośrednią, np. przez przebywanie w łóżku z chorymi dorosłymi czy wspólne używanie np. gąbek do mycia lub ręczników do wycierania okolic intymnych. Zakażenie obejmuje przede wszystkim srom i pochwę. Dzieci leczy się tak samo antybiotykami.
Rzeżączka - powikłania
Nieleczona rzeżączka może doprowadzić do szeregu powikłań, takich jak:
- zapalenie cewki moczowej i pęcherza moczowego,
- zapalenie stawów,
- zapalenie narządów miednicy mniejszej,
- zapalenie najądrza i prostaty,
- niepłodność,
- zapalenie mięśnia sercowego,
- zapalenie opon mózgowych.
Leczenie chorób przenoszonych drogą płciową jest bezpłatne. Wystarczy się zgłosić do poradni skórno-wenerologicznej. Nie trzeba korzystać z przychodni rejonowej.
W artykule wykorzystano fragmenty artykułu Beaty Prasałek z miesięcznika "Zdrowie".
Porady eksperta
Polecany artykuł:
![Zmiany na ustach - krostki, grudki, pęcherzyki. 8 najczęstszych przyczyn [ZDJĘCIA]](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-soBw-u4ou-qebe_zmiany-na-ustach-krostki-grudki-pecherzyki-8-najczestszych-przyczyn-zdjecia-320x213.jpg)
